Wyrok SN z dnia 6 kwietnia 2017 r., sygn. II UK 98/16

W relacji płatnik - organ rentowy w grę wchodzi stosunek publicznoprawny, nie cywilnoprawny. W tej relacji nie może więc dojść do naruszenia między stronami normy wynikającej z prawa cywilnego. Organ rentowy może wzruszyć tytuł ubezpieczenia jedynie przez wykazanie, że w istocie nie istniał, bowiem nie spełniał wymogów legalnej definicji.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Halina Kiryło (przewodniczący)

SSN Piotr Prusinowski

SSa Jolanta Hawryszko (sprawozdawca)

w sprawie z wniosku M.B. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w O. o podleganie ubezpieczeniom społecznym, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 6 kwietnia 2017 r., skargi kasacyjnej organu rentowego od wyroku Sądu Apelacyjnego w [...] z dnia 16 września 2015 r., sygn. akt III AUa 2213/14,

uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Apelacyjnemu w [...] pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Zakład Ubezpieczeń Społecznych decyzją z 17 lutego 2014 r. na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 5, art. 8 ust. 6, art. 11 ust. 2, art. 12 ust. 1, art. 13 pkt 4, art. 14 ust. 1, art. 38 ust. 2, art. 83 ust. 1 pkt 2 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585) oraz art. 58 § 1 i 2 k.c. stwierdził, że M.B. jako osoba prowadząca działalność gospodarczą nie podlega od 1 października 2013 r. obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym oraz wypadkowemu.

Sąd Okręgowy w [...], po rozpoznaniu odwołania M.B. wyrokiem z 2 października 2014 r. zmienił zaskarżoną decyzję i stwierdził, że ubezpieczona podlega ubezpieczeniom społecznym. Sąd Apelacyjny w [...] wyrokiem z 16 września 2015 r. oddalił apelację organu rentowego.

Sądy obydwu instancji ustaliły, że M.B. w okresie od 23 października 2012 r. do 19 lutego 2013 r. była zgłoszona w Powiatowym Urzędzie Pracy w K. jako bezrobotna bez prawa do zasiłku. W czerwcu 2013 r. ukończyła Niepubliczną Policealną Szkolę [...] w zawodzie opiekun medyczny. W dacie 1 października 2013 r. zgłosiła w organie ewidencyjnym działalność gospodarczą - pomoc społeczna bez zakwaterowania dla osób w podeszłym wieku i osób niepełnosprawnych, fryzjerstwo i pozostałe zabiegi kosmetyczne, działalność usługowa związana z przeprowadzkami. W dacie 4 października 2013 r. zgłosiła się od 1 października 2013 r. do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych, obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego i dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, jako prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą, dla której podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi zadeklarowana kwota nie niższa niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia. Jako podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w deklaracjach rozliczeniowych ZUS DRA podała za październik 2013 r. - 9.031,28 zł, listopad 2013 r. - 1.806,26 zł. Z tytułu prowadzonej działalności w okresie 1 października - 30 listopada 2013 r. uzyskała przychód w łącznej wysokości 700 zł. Dokonała w terminie należnych wpłat składek na ubezpieczenia społeczne, w tym dobrowolne ubezpieczenie chorobowe od zadeklarowanych podstaw wymiaru za okres 1 października - 30 listopada 2013 r.; za październik uiściła kwotę 2.880,98 zł, w tym kwotę na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe 221,27 zł, a za listopad 2013 r. kwotę 576,19 zł, w tym kwotę na ubezpieczenie chorobowe 44,25 zł.