Artykuł I [Wykorzystanie Antarktyki wyłącznie w celach pokojowych]

[2] 1. Antarktyka będzie wykorzystywana [3] wyłącznie w celach pokojowych. Zabrania się w szczególności wszelkich przedsięwzięć o charakterze wojskowym, jak tworzenie baz i fortyfikacji wojskowych, przeprowadzanie manewrów wojskowych oraz doświadczeń ze wszelkimi rodzajami broni.

2. Niniejszy Układ nie zabrania korzystania z personelu lub sprzętu wojskowego dla badań naukowych lub dla wszelkich innych celów pokojowych.

Artykuł III [Współpraca międzynarodowa w dziedzinie badań naukowych]

1. W celu rozszerzenia współpracy międzynarodowej w dziedzinie badań naukowych na Antarktyce, jak przewidziano w art. II niniejszego Układu, Umawiające się Strony zgadzają się, że w maksymalnie możliwym i .praktycznie osiągalnym stopniu:

a) dokonuje się [4] wymiany informacji co do planów prac naukowych na Antarktyce, aby zapewnić maksymalną oszczędność środków i skuteczność prac;

b) dokonuje się wymiany personelu naukowego między ekspedycjami i stacjami na Antarktyce;

c) dokonuje się wymiany danych i rezultatów obserwacji naukowych na Antarktyce i zapewnia się swobodny dostęp do nich.

2. Przy wykonaniu [5] postanowień niniejszego artykułu udziela się wszechstronnego poparcia ustanowieniu stosunków rzeczowej współpracy z tymi agencjami wyspecjalizowanymi Organizacji Narodów Zjednoczonych i innymi organizacjami międzynarodowymi, które są zainteresowane w sprawach Antarktyki pod względem naukowym lub technicznym.

Artykuł IV [Suwerenność terytorialna na Antarktyce]

1. Żadne postanowienie niniejszego Układu nie będzie [6] interpretowane jako:

a) [7] zrzeczenie się przez którąkolwiek z Umawiających się Stron zgłoszonych poprzednio praw lub roszczeń do suwerenności terytorialnej na Antarktyce;

b) [8] całkowite lub częściowe zrzeczenie się przez którąkolwiek z Umawiających się Stron jakiejkolwiek podstawy do roszczeń do suwerenności terytorialnej na Antarktyce, którą ta Strona może posiadać w wyniku swej działalności lub działalności swoich obywateli na Antarktyce lub na skutek innych przyczyn.

c) [9] narażenie na szwank pozycji którejkolwiek z Umawiających się Stron odnośnie do uznawania bądź nieuznawania przez nią prawa lub roszczeń, lub podstawy roszczeń do suwerenności terytorialnej w Antarktyce jakiegokolwiek innego państwa.

2. [10] Żadne posunięcia lub działania, dokonane w okresie pozostawania niniejszego Układu w mocy, nie stwarzają podstawy do zgłoszenia, podtrzymania lub negowania roszczeń do suwerenności terytorialnej w Antarktyce i nie stwarzają żadnych praw do suwerenności w Antarktyce. Żadnego nowego roszczenia lub zwiększenia istniejącego roszczenia do suwerenności terytorialnej w Antarktyce nie można zgłaszać w okresie pozostawania niniejszego Układu w mocy.

Artykuł VI [Rejon objęty postanowieniami Układu]

[11] Postanowienia niniejszego Układu dotyczą rejonu położonego na południe od 60 równoleżnika szerokości geograficznej południowej, włączając w to wszystkie szelfy lodowe, lecz nic w niniejszym Układzie nie uszczupla i w żadnej mierze nie narusza praw jakiegokolwiek państwa lub wykonywania tych praw zgodnie z prawem międzynarodowym dotyczącym otwartego morza, w granicach tego rejonu.

Artykuł VII [Obserwatorzy]

1. [12] Dla osiągnięcia celów i zapewnienia przestrzegania postanowień niniejszego Układu każda z Umawiających się Stron, której przedstawiciele uprawnieni są do uczestnictwa w naradach wspomnianych w artykule IX niniejszego Układu, ma prawo mianować obserwatorów do przeprowadzenia jakiejkolwiek inspekcji, przewidzianej w niniejszym artykule. Obserwatorzy są obywatelami tych Umawiających się Stron, które ich mianują. Nazwiska obserwatorów podaje się do wiadomości wszystkim pozostałym Umawiającym się Stronom uprawnionym do mianowania obserwatorów; zakończenie ich funkcji jest przedmiotem analogicznego zawiadomienia.

2. Każdy obserwator, mianowany zgodnie z postanowieniami ustępu [13] 1 niniejszego artykułu, ma całkowicie wolny dostęp w każdej chwili do każdego lub do wszystkich rejonów Antarktyki.

3. [14] Wszystkie rejony Antarktyki łącznie ze wszystkimi stacjami, urządzeniami i sprzętem w tych rejonach oraz wszystkie statki morskie i powietrzne w miejscach wyładunku i załadunku ładunków lub personelu na Antarktyce są w każdej chwili dostępne dla dokonania inspekcji przez każdego z obserwatorów mianowanych zgodnie z postanowieniami ustępu 1 niniejszego artykułu.

4. [15] Każda z Umawiających się Stron, uprawniona, do mianowania obserwatorów, może w każdej chwili przeprowadzić inspekcję powietrzną dowolnego rejonu lub wszystkich rejonów Antarktyki.

5. [16] Każda z Umawiających się Stron od chwili wejścia dla niej w życie niniejszego Układu informuje inne Umawiające się Strony i później zawiadamia je zawczasu:

a) [17] o wszystkich wyprawach do Antarktyki lub w obszar Antarktyki, podejmowanych przez jej statki lub jej obywateli, oraz o wszystkich wyprawach do Antarktyki, które są organizowane na jej terytorium lub z jej terytorium wyruszają,

b) o wszystkich stacjach na Antarktyce, zajmowanych przez jej obywateli;

c) [18] o wszelkim personelu lub sprzęcie wojskowym przeznaczonym do wysłania przez nią do Antarktyki z przestrzeganiem warunków przewidzianych w ustępie 2 artykułu I niniejszego Układu.

Artykuł VIII [Jurysdykcja w razie sporu]

1. [19] W celu ułatwienia wykonania ich funkcji na podstawie niniejszego Układu i bez uszczerbku dla pozycji każdej z Umawiających się Stron w sprawie jurysdykcji nad wszystkimi innymi osobami na Antarktyce, obserwatorzy mianowani zgodnie z postanowieniami ustępu 1 artykułu VII oraz personel naukowy, który Strony wymieniają między sobą w myśl ustępu 1 litery (b) artykułu III Układu, a także personel towarzyszący wszelkim takim osobom, podlegają jurysdykcji tylko tej Umawiającej się Strony, której są obywatelami w odniesieniu do wszelkich czynów lub zaniedbań, mających miejsce podczas ich pobytu na Antarktyce, związanego z wykonywaniem ich funkcji.

2. [20] Bez uszczerbku dla postanowień ustępu 1 niniejszego artykułu i przed podjęciem środków, przewidzianych w ustępie 1 literze (e) artykułu IX zainteresowane Umawiające się Strony w przypadku każdego sporu dotyczącego wykonywania jurysdykcji na Antarktyce przeprowadzą natychmiast między sobą konsultacje w celu osiągnięcia akceptowalnego dla nich rozwiązania.

Artykuł IX [Wymiana informacji, wzajemne konsultacje w sprawach Antarktyki]

1. [21] Przedstawiciele Umawiających się Stron, wymienionych w preambule niniejszego Układu, zbiorą się w mieście Canberra nie później niż w dwa miesiące po wejściu w życie niniejszego Układu, a następnie zbierać się będą w odpowiednich miejscach w celu wymiany informacji, wzajemnych konsultacji w sprawach Antarktyki, będących przedmiotem wspólnego zainteresowania, opracowania i zalecenia swoim Rządom środków mających się przyczynić do realizacji zasad i celów niniejszego Układu, uwzględniając środki dotyczące:

a) wykorzystania Antarktyki wyłącznie w celach pokojowych;

b) ułatwiania [22] badań naukowych na Antarktyce;

c) ułatwiania [23] międzynarodowej współpracy naukowej na Antarktyce;

d) [24] ułatwiania realizacji praw inspekcji, przewidzianych w artykule VII niniejszego Układu;

e) kwestii dotyczących wykonywania jurysdykcji na Antarktyce;

f) ochrony i zachowania żywych zasobów [25] na Antarktyce

2. [26] Każdej Umawiającej się Stronie, która stała się uczestnikiem niniejszego Układu, przez przystąpienie zgodnie z postanowieniem artykułu XIII, przysługuje prawo mianowania przedstawicieli uczestniczących w naradach wspomnianych w ustępie 1 niniejszego artykułu, tak długo, jak Umawiające się Strony wykazują zainteresowanie Antarktyką przez prowadzenie tam istotnej pracy naukowo-badawczej, takiej jak założenie stacji naukowej lub wysłanie wyprawy naukowej.

3. [27] Sprawozdania obserwatorów, wspomnianych w artykule VII niniejszego Układu, przesyłane są do przedstawicieli Umawiających się Stron, którzy uczestniczą w naradach wspomnianych w literze 1 niniejszego artykułu.

4. Środki wymienione w ustępie [28] 1 niniejszego artykułu wchodzą w życie po zaaprobowaniu ich przez wszystkie Umawiające się Strony, których przedstawiciele byli uprawnieni do udziału w naradach zwołanych dla rozpatrzenia tych środków.

5. Poszczególne [29] lub wszystkie prawa ustanowione niniejszym Układem mogą być wykonywane z dniem wejścia w życie Układu niezależnie od tego, czy środki mające ułatwić wykonywanie tych praw były czy też nie były zaproponowane, rozpatrzone lub zaaprobowane, jak to przewiduje niniejszy artykuł.

Artykuł X [Obowiązki stron związane z utrzymaniem status quo]

Każda z Umawiających się Stron zobowiązuje się do podjęcia odpowiednich wysiłków, zgodnych z Kartą Narodów Zjednoczonych, by na Antarktyce nikt nie prowadził [30] jakiejkolwiek działalności sprzecznej z zasadami lub celami niniejszego Układu.

Artykuł XI [Spór]

1. [31] W razie powstania jakiegokolwiek sporu między dwiema lub kilkoma Umawiającymi się Stronami co do interpretacji lub stosowania niniejszego Układu, Strony te przeprowadzą między sobą konsultacje w celu rozstrzygnięcia sporu w drodze rokowań, badań, pośrednictwa, koncyliacji, arbitrażu, postępowania sądowego lub innymi sposobami pokojowymi stosownie do swego wyboru.

2. [32] Wszelki tego rodzaju spór, który nie będzie rozstrzygnięty w ten sposób, przekazuje się, za każdorazową zgodą wszystkich Stron uczestniczących w sporze, do rozstrzygnięcia Międzynarodowemu Trybunałowi Sprawiedliwości; w braku rozstrzygnięcia Strony uczestniczące w sporze nie będą jednak zwolnione z obowiązku dalszego poszukiwania rozstrzygnięcia sporu za pomocą jakiegokolwiek z różnych pokojowych środków, wymienionych w ustępie 1 niniejszego Artykułu.

Artykuł XII [Zmiany Układu]

1. a) Niniejszy Układ może być w każdym czasie zmieniony lub poprawiony za zgodą wszystkich Umawiających się Stron, których przedstawiciele uprawnieni są do udziału w naradach przewidzianych w artykule IX. Każda taka zmiana lub każda poprawka [33] wchodzi w życie po otrzymaniu przez rząd-depozytariusza od wszystkich tych Umawiających się Stron zawiadomienia o jej ratyfikacji.

b) [34] Następnie taka zmiana lub poprawka wchodzi w życie w stosunku do każdej Umawiającej się Strony po otrzymaniu od niej przez rząd-depozytariusza zawiadomienia o ratyfikacji. Każdą Umawiającą się Stronę, od której nie otrzymano zawiadomienia o ratyfikacji w okresie dwóch lat od dnia wejścia w życie zmiany lub poprawki, zgodnie z postanowieniami ustępu 1 litery (a) niniejszego artykułu, uważać się będzie za nie będącą już uczestnikiem Układu od dnia wygaśnięcia tego terminu.

2. a) Jeżeli po upływie trzydziestu lat od dnia wejścia w życie niniejszego Układu którakolwiek z Umawiających się Stron, której przedstawiciele uprawnieni są do udziału w naradach przewidzianych w artykule IX, zażąda, przez zawiadomienie skierowane do rządu-depozytariusza, zwołania konferencji wszystkich Umawiających się Stron w celu omówienia funkcjonowania Układu, konferencję taką zwołuje się tak szybko, jak to możliwe. [35]

b) [36] Każdą zmianę lub poprawkę do niniejszego Układu, zaaprobowaną na wspomnianej konferencji przez większość reprezentowanych na niej Umawiających się Stron, włączając większość tych Stron, których przedstawiciele uprawnieni są do udziału w naradach, przewidzianych w artykule IX, rząd-depozytariusz podaje do wiadomości wszystkich Umawiających się Stron natychmiast po zakończeniu konferencji. Każda zmiana lub poprawka wchodzi w życie zgodnie z postanowieniami ustępu 1 niniejszego artykułu.

c) [37] Jeżeli taka zmiana lub poprawka nie wejdzie w życie zgodnie z postanowieniami ustępu 1 litery (a) niniejszego artykułu w ciągu dwóch lat od daty zawiadomienia wszystkich Umawiających się Stron, każda Umawiająca się Strona może w każdej chwili, po zakończeniu tego terminu, notyfikować rządowi-depozytariuszowi wypowiedzenie niniejszego Układu, zaś takie wypowiedzenie nabierze mocy po upływie dwóch lat od daty otrzymania tej notyfikacji przez rząd-depozytariusza.

Artykuł XIII [Ratyfikacja]

1. Niniejszy Układ podlega ratyfikacji przez państwa które go podpisały. Będzie on otwarty do przystąpienia dla każdego państwa będącego członkiem Organizacji Narodów Zjednoczonych lub [38] dla każdego innego państwa, które może być zaproszone do przystąpienia do Układu za zgodą wszystkich Umawiających się Stron, których przedstawiciele uprawnieni są do udziału w naradach, przewidzianych w artykule IX niniejszego Układu.

2. Ratyfikacja niniejszego Układu lub przystąpienie do niego dokonywane jest przez każde państwo zgodnie z jego przepisami konstytucyjnymi.

3. Dokumenty ratyfikacyjne i dokumenty przystąpienia składa się na przechowanie Rządowi [39] Stanów Zjednoczonych Ameryki, który jest rządem-depozytariuszem.

4. Rząd-depozytariusz zawiadamia wszystkie państwa, które podpisały Układ, oraz państwa, które do niego przystąpiły, o dacie złożenia każdego dokumentu ratyfikacyjnego lub dokumentu przystąpienia oraz o dacie wejścia w życie Układu i każdej zmiany lub poprawki do niego.

5. Po złożeniu dokumentów ratyfikacyjnych przez wszystkie państwa, które go podpisały, niniejszy Układ wejdzie w życie dla tych państw oraz dla państw, które złożyły dokumenty przystąpienia. W przyszłości Układ wejdzie w życie dla każdego państwa, które do niego przystąpi, po złożeniu przez nie dokumentu przystąpienia.

6. Rząd-depozytariusz zarejestruje niniejszy Układ zgodnie [40] z postanowieniami artykułu 102 Karty Narodów Zjednoczonych.

Artykuł XIV [Język]

Niniejszy Układ sporządzono w języku angielskim, francuskim, rosyjskim i hiszpańskim, przy czym każdy z tych tekstów jest jednakowo autentyczny i zdeponowano [41] w archiwum Rządu Stanów Zjednoczonych Ameryki, który przekaże należycie uwierzytelnione kopie Układu Rządom państw, które go podpisały lub które do niego przystąpiły.

Wersje obcojęzyczne