Przewodnik po ubezpieczeniach społecznych. Zasiłki, świadczenia z ubezpieczeń społecznych

Osoby podlegające ubezpieczeniom społecznym mają gwarancję, że w razie wystąpienia zdarzeń losowych, takich jak choroba czy wypadek nie pozostaną bez odpowiedniego zabezpieczenia finansowego. Szczególną ochroną został objęty również okres macierzyństwa.

Zasady przyznawania i wypłaty odpowiednich świadczeń określają następujące przepisy:

• ustawa z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2005 r. nr 31, poz. 267),

• ustawa z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (DzU nr 199, poz. 1673 ze zm.),

• ustawa z 30 października 2002 r. o zaopatrzeniu z tytułu wypadków lub chorób zawodowych powstałych w szczególnych okolicznościach (DzU nr 199, poz. 1674 ze zm.),

• ustawa z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU z 2004 r. nr 39, poz. 353 ze zm.).

Prawo do urlopu macierzyńskiego przysługuje w pierwszej kolejności matce, która urodzi dziecko. Z jego części może też skorzystać ojciec. W tym czasie mają prawo do zasiłku macierzyńskiego.

Z urlopu macierzyńskiego mogą korzystać tylko pracownicy, czyli osoby zatrudnione na etacie. Jego długość reguluje Kodeks pracy.

Obecnie wynosi:

• 16 tygodni przy pierwszym porodzie,

• 18 tygodni przy każdym następnym porodzie,

• 26 tygodni w przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie.

Dłuższy urlop wynoszący 18 tygodni przysługuje też pracownicy, która urodzi pierwsze dziecko, jeśli ponadto wychowuje dziecko przysposobione lub przyjęła dziecko na wychowanie jako rodzina zastępcza (jeśli nie pełni zadań pogotowia rodzinnego). Po nowelizacji wymiar tego urlopu zostanie zwiększony o 2 tygodnie. Gdy urodzone dziecko wymaga pobytu w szpitalu, jego matka, która wykorzystała po porodzie 8 tygodni urlopu macierzyńskiego, pozostałą część może wykorzystać później, po wyjściu dziecka ze szpitala.