Przewodnik po ubezpieczeniach społecznych. Przystąpienie do ubezpieczeń społecznych

Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym zostały określone w ustawie z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU nr 137, poz. 887 ze zm.), a ubezpieczeniu zdrowotnemu w ustawie z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU nr 210, poz. 2135).

Osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu oraz wypadkowemu. Podlega mu od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia jego ustania. Obowiązek ubezpieczenia z umowy o pracę dotyczy również osób mających ustalone prawo do emerytury lub renty, a także uczniów i studentów.

Za pracownika uważa się osobę wykonującą pracę na podstawie umowy o pracę oraz osobę wykonującą umowę zlecenia lub umowę o dzieło albo inną umowę o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy. Wobec tego, jeżeli pracodawca z własnym pracownikiem zawrze umowę zlecenia lub umowę o dzieło, to od przychodu wypłacanego z takiej umowy (zlecenia lub o dzieło) jest zobowiązany naliczać składki na ubezpieczenia społeczne oraz zdrowotne.

Zatrudniony pracownik w ciągu 7 dni od dnia rozpoczęcia wykonywania umowy powinien zostać przez płatnika (pracodawcę) zgłoszony do ubezpieczeń społecznych oraz ubezpieczenia zdrowotnego.

Zgłoszenie odbywa się przez złożenie do ZUS formularza ZUS ZUA. Na dokumencie tym podawane są dane dotyczące pracownika, m.in. NIP, PESEL, ewentualnie numer dowodu osobistego lub paszportu (gdy pracownik nie ma NIP lub PESEL), nazwisko, imię, data urodzenia, a także adres zameldowania, zamieszkania oraz ewentualnie adres do korespondencji. Formularz zgłoszenia do ubezpieczeń powinien być podpisany przez pracownika.