Opodatkowanie spadków i darowizn

Stan prawny na 12 czerwca 2007 r.

Marta Marciniak

Przedmiot opodatkowania

Opodatkowaniu podlega nabycie w drodze spadku własności rzeczy znajdujących się w kraju lub praw majątkowych wykonywanych na terenie kraju, a w określonych wypadkach także za granicą.

Niezależnie od sposobu nabycia spadku (dziedziczenie ustawowe, testament) spadkobiercy muszą liczyć się z obowiązkiem zapłaty podatku od odziedziczonego majątku. Rozliczenie z fiskusem nie zawsze jednak będzie konieczne. W pierwszej kolejności spadkobiercy powinni sprawdzić, czy nabyty przez nich spadek w ogóle podlega opodatkowaniu. Zakres opodatkowania spadków reguluje ustawa z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 142, poz. 1514 z późn. zm.).

Zgodnie z przepisami, przedmiotem opodatkowania jest nabycie w drodze dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu, polecenia testamentowego przez osoby fizyczne, własności rzeczy znajdujących się w kraju lub praw majątkowych wykonywanych w kraju. W niektórych, określonych w ustawie wypadkach podatek trzeba jednak zapłacić także od spadków z zagranicy.

Opodatkowanie nabycia rzeczy znajdujących się za granicą lub praw majątkowych wykonywanych za granicą ma miejsce, jeżeli w chwili otwarcia spadku (czyli śmierci spadkodawcy) nabywca był obywatelem polskim lub miał miejsce stałego pobytu w kraju.

W praktyce oznacza to, że podatkowi podlegają spadki zagraniczne także wtedy, gdy w chwili otwarcia spadku nabywca był obywatelem polskim, nawet jeśli ma miejsce stałego pobytu za granicą. Z drugiej strony, brak obywatelstwa w przypadku osób, które mieszkają w Polsce, nie chroni ich przed podatkiem. Podatkowi polskiemu podlegają również osoby, które posiadają więcej niż jedno obywatelstwo, w tym polskie.