Prawo do odliczenia podatku naliczonego w związku z otrzymanymi od Wykonawcy fakturami dokumentującymi zakup usług prowadzenia kantyny pracowniczej.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

23 lutego 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 23 lutego 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z otrzymanymi od Wykonawcy fakturami dokumentującymi zakup usług prowadzenia kantyny pracowniczej.

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 16 kwietnia 2024 r. (data wpływu 17 kwietnia 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Sp. z o. o. (dalej jako „Spółka” lub „Wnioskodawca”) jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością, zarejestrowaną w Krajowym Rejestrze Sądowym od czerwca 2001 r. Spółka podlega opodatkowaniu od całości dochodów w Polsce. Spółka jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: „VAT”).

Spółka działa w branży, m.in. jako dystrybutor.

W ramach prowadzonej działalności Spółka zawarła umowę (dalej: „Umowa”) o świadczenie usług z niepowiązanym podmiotem zewnętrznym (dalej: „Wykonawca”, łącznie: „Strony”).

Przedmiotem Umowy jest prowadzenie przez Wykonawcę kantyny pracowniczej. Usługa ta obejmuje między innymi:

-zapewnienie pracownikom, konsultantom, zleceniobiorcom oraz gościom Spółki codziennie w godzinach 7:30-15:30 (poza sobotami, dniami ustawowo wolnymi od pracy oraz wskazanymi przez Spółkę dniami ferii zakładowych lub innymi ustalonymi przez Spółkę) różnorodnych posiłków przygotowywanych w kuchni na terenie Spółki;

-organizowanie usług cateringowych na zlecenie Spółki lub podmiotów przez nią wskazanych;

-prowadzenie zaopatrzenia w artykuły spożywcze;

-prowadzenie działalności gastronomicznej, zgodnie z obowiązującymi przepisami i normami dotyczącymi żywienia zbiorowego, w tym w szczególności z ustawą z dnia 25 sierpnia 2006 r. „O bezpieczeństwie żywności i żywienia”.

Spółka na podstawie odrębnej umowy najmu udostępnia Wykonawcy pomieszczenia wraz z wyposażeniem, które Wykonawca wykorzystuje na świadczenie opisanych w poprzednim akapicie usług.

Z zawartej Umowy wynika, że kantyna jest dedykowana wyłącznie dla pracowników Spółki, oraz innych spółek z grupy, do której należy Wnioskodawca oraz ich gości.

Sprzedaż posiłków odbywa się za gotówkę (możliwa jest również płatność kartą) w cenach określonych w ofercie Wykonawcy, które zostały określone w Załączniku nr 6 do Umowy.

Wykonawca organizując bankiety, przyjęcia na zlecenie Spółki będzie rozliczał je na podstawie dodatkowej faktury VAT. Zatem przedmiotowe bankiety, przyjęcia nie wchodzą w skład opłat przewidzianych w Umowie za prowadzenie kantyny.

Co również istotne, Spółka nie dopłaca do posiłków, pracownicy sami ponoszą ich koszt, jak również sami decydują, jaki posiłek i kiedy spożyją.

Stosownie do treści Umowy, miesięczne wynagrodzenie Wykonawcy należne od Spółki, za świadczenie opisanych wcześniej usług ustalone jest w kwocie ryczałtowej. Wynagrodzenie to płatne jest na podstawie faktury VAT wystawionej przez Wykonawcę.

Korzystanie z tego typu usług jest istotne z perspektywy peryferyjnego położenia zakładu Spółki. Fakt ulokowania zakładu Państwa Spółki na terenach pozamiejskich przysparza jej pracownikom trudności w zakresie zaspokajania potrzeb żywieniowych. Zatem, zdecydowana ich większość - w razie nieistnienia kantyny pracowniczej - nie miałaby możliwości nabywania gotowych posiłków oraz napojów zimnych i gorących.

Mając na uwadze powyższe, to w interesie Spółki jest, aby na terenie jej zakładu funkcjonowała kantyna pracownicza prowadzona przez profesjonalny podmiot. Brak takiego miejsca na terenie zakładu niewątpliwie miałby negatywny skutek na jego funkcjonowanie, w związku z czym prowadzenie kantyny w zakładzie Spółki należy postrzegać jako usługę na jej rzecz.

W ocenie Spółki, wydatki ponoszone na nabywane przez nią usługi prowadzenia kantyny pracowniczej wiążą się z całokształtem funkcjonowania przedsiębiorstwa. Niewątpliwie istnienie kantyny jest zaletą w kontekście ewentualnego zatrudnienia nowych pracowników, gdyż wpływa na konkurencyjność Spółki na rynku pracy. Ponadto prowadzona kantyna sprzyja integracji i ułatwia wymianę poglądów przez pracowników, co poprawia kooperację pracowników i ma pozytywny wpływ na ich efektywność.

Spółka nie jest zobligowana do zapewnienia pracownikom zatrudnionym w warunkach uciążliwych nieodpłatnie, odpowiednich posiłków i napojów na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów.

W uzupełnieniu wniosku wskazali Państwo, iż w lokalizacji, w której znajduje się kantyna opisana we wniosku o wydanie interpretacji, Państwa Spółka nie jest zobligowana przepisami ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2023 r. poz. 1465 z późn. zm.) do zapewnienia pracownikom posiłków i napojów.

W lokalizacji, w której znajduje się kantyna opisana we wniosku o wydanie interpretacji Państwa Spółka nie jest zobligowana przepisami prawa pracy lub BHP do zapewnienia pracownikom posiłków i napojów.

Pracownicy sami decydują o tym, czy chcą skorzystać z posiłków.

Pytanie

Czy Wnioskodawcy przysługuje prawo do odliczania podatku VAT naliczonego z otrzymanych od Wykonawcy faktur dokumentujących zakup usług prowadzenia kantyny pracowniczej, zgodnie z dyspozycją art. 86 ust. 1 ustawy o VAT?

Państwa stanowisko w sprawie

Państwa Spółka stoi na stanowisku, że przysługuje jej prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z faktur wystawianych przez Wykonawcę dokumentujących usługi prowadzenia kantyny pracowniczej.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, „W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124”.

W art. 88 ust. 1 ustawy o VAT, przewidziane zostały pewne ograniczenia i wyłączenia prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony. W punkcie 4 tego przepisu ustawodawca postanowił, że „obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez podatnika usług noclegowych i gastronomicznych”.

Z powyższych przepisów wynika, że podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia VAT z faktur dokumentujących usługi prowadzenia kantyny pracowniczej, jeżeli łącznie spełnione zostaną dwa warunki:

a)nie stanowią one usług gastronomicznych w rozumieniu przepisów o VAT,

b)nabyte usługi wykorzystywane są do wykonywania czynności opodatkowanych.

Ad. a)

Ustawa o VAT nie zawiera legalnej definicji pojęcia „usługi gastronomiczne”. Ponadto, od 1 stycznia 2011 r., dla oceny - pod kątem możliwości odliczania podatku naliczonego – czy mamy do czynienia z usługą gastronomiczną, nie ma znaczenia symbol PKWiU tej usługi. Jak wskazuje art. 5a ustawy o VAT, towary lub usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, tylko jeżeli dla tych towarów lub usług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne. W art. 88 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT, prawodawca nie posłużył się symbolem statystycznym.

Mając na uwadze powyższe, zgodnie z regułami wykładni językowej, należy odwołać się do znaczenia, jakie stwierdzeniu „usługi gastronomiczne” nadaje język polski. Należy mieć przy tym na uwadze, że przyjęta interpretacja tego pojęcia, nie może spowodować rozszerzenia zastosowania wyłączenia przewidzianego w art. 88 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT. Podstawowym elementem konstrukcyjnym podatku VAT jest bowiem uprawnienie do odliczenia podatku naliczonego od podatku należnego. W związku z powyższym, ograniczenia prawa podatnika do odliczenia podatku naliczonego mają charakter wyjątkowy i nie mogą podlegać wykładni rozszerzającej. Wszelkie wyjątki od reguły w prawie podatkowym, w tym wszelkie ograniczenia i wyłączenia podstawowych praw podatnika, należy bowiem interpretować ściśle. Pogląd ten jest ugruntowany w orzecznictwie sądowo-administracyjnym (np. wyrok NSA z 22 stycznia 1999 r. sygn. I SA/Łd 286/97).

Według słownika języka polskiego PWN, termin „gastronomia” oznacza m.in. działalność produkcyjno-usługową obejmującą prowadzenie restauracji, barów, itp.

Jednocześnie, w przypadku usługi gastronomicznej poza przygotowaniem i wydaniem posiłku mają miejsce dodatkowe okoliczności, w tym np. obsługa kelnerska przy stoliku, nakrywanie do stołu przez personel restauracji, menu w formie karty dań.

Mając na uwadze powyższe, usługi, które Wnioskodawca kupuje od Wykonawcy, nie stanowią usług gastronomicznych, skutkiem czego nie podlegają one wyłączeniu określonemu w art. 88 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT. Usługi świadczone przez Wykonawcę polegają na prowadzeniu kantyny, a nie wydawaniu posiłków dla pracowników, ponieważ za posiłki pracownicy płacą sami.

Należy więc uznać, że podmiotami, które nabywają usługi gastronomiczne są pracownicy Spółki, którzy we własnym zakresie decydują o rodzaju nabywanych posiłków i napojów, składających się na usługę gastronomiczną. Usługi nabywane przez Spółkę od Wykonawcy nie są jednak usługami gastronomicznymi, wysokość wynagrodzenia za nie, nie jest zależna od rodzaju i ilości zakupionych posiłków czy napojów. Usługi te polegają więc na zapewnieniu pracownikom możliwości zakupu posiłków i napojów, jednak należy uznać, że z punktu widzenia Spółki nabywane usługi nie są usługami gastronomicznymi.

Ad. b)

Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest istnienie bezpośredniego lub pośredniego związku zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi. Zasada ta wyklucza zatem możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, tj. takich, które są wykorzystywane do wykonywania czynności zwolnionych z VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Związek bezpośredni z czynnościami opodatkowanymi VAT występuje wówczas, gdy nabywane towary bądź usługi służą dalszej odsprzedaży lub też w bezpośredni sposób wiążą się z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez Wnioskodawcę.

Natomiast związek pośredni nabywanych towarów i usług z czynnościami opodatkowanymi VAT istnieje, gdy ponoszone wydatki wiążą się z całokształtem funkcjonowania danego podmiotu, a więc w sposób pośredni wiążą się z działalnością gospodarczą i z osiąganymi przychodami. Określone zakupy mają związek pośredni z działalnością opodatkowaną VAT, gdy istnieje związek przyczynowo-skutkowy między dokonanymi zakupami towarów i usług a powstaniem obrotu. Związek ten występuje wówczas, gdy zakup towarów i usług nie przyczynia się bezpośrednio do uzyskania przychodu, lecz poprzez wpływ na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa jako całości, prowadzi do generowania przez podmiot obrotów. Podobne zapatrywanie wyraził Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (w wyroku z 22 lutego 2001 r. w sprawie C-408/98) wskazując, że brak bezpośredniego związku z konkretną czynnością podlegającą opodatkowaniu nie wyklucza prawa odliczenia podatku VAT w przypadku, tzw. kosztów ogólnych działania podatnika, o ile koszty te mogą być przypisane do działalności podatnika podlegającej opodatkowaniu VAT.

Tezę o spełnieniu warunku prawa do odliczenia przy istnieniu tylko pośredniego związku zakupów z działalnością opodatkowaną zaaprobowano także w orzecznictwie polskich sądów.

Warto zwrócić uwagę m.in. na wyrok NSA z dnia 13 listopada 2013 r. I FSK 1606/12 (podatek naliczony od zakupów w ramach wszelkiego rodzaju działań marketingowych, w tym także wydatków poniesionych na organizację konkursu przeprowadzonego w ramach ogólnej strategii firmy działającej w zgodzie z doktryną społecznej odpowiedzialności biznesu – chodziło o podatek z faktur dokumentujących wydatki marketingowe poniesione na upowszechnienie wśród uczniów wiedzy, jak bezpiecznie korzystać z energii elektrycznej), czy na wyrok z dnia 31 sierpnia 2018 r., I FSK 1370/16 (NSA uznał, że podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu usług prawnych, których celem jest realizacja przysługującego podatnikowi prawa do odliczenia podatku naliczonego i odzyskania tego podatku).

W ocenie Państwa Spółki, wydatki na funkcjonowanie kantyny pracowniczej niewątpliwie mają pośredni związek z wykonywaną działalnością opodatkowaną. Kantyna pracownicza stanowi ważny element funkcjonowania zakładu, a co za tym idzie, całego przedsiębiorstwa, umożliwia ona m.in. zaspokojenie potrzeb żywieniowych pracowników Spółki oraz wpływa na ogólny poziom zadowolenia zatrudnianego personelu. Przerwy od pracy przeznaczone na posiłki są porą, gdy pracownicy mogą odpocząć przed podjęciem następnych działań, integrować się ze współpracownikami oraz poprawić swoją późniejszą efektywność.

Peryferyjne położenie zakładu Państwa Spółki nastręczałoby dużych problemów w codziennym funkcjonowaniu zakładu Spółki, gdyby na jego terenie nie znajdowała się kantyna pracownicza.

Pracownicy byliby wtedy zmuszeni do dojazdów do oddalonych od zakładu punktów gastronomicznych, co przekładałoby się na ich efektywność oraz samopoczucie w pracy lub byliby zmuszeni do zamawiania posiłków z oddalonych od zakładu punktów gastronomicznych. Zarówno opuszczanie miejsca pracy, jak i wizyty w spółce licznych dostawców z różnych punktów gastronomicznych stanowiłoby dla Spółki znaczne obciążenie, które komplikowałoby bieżącą pracę.

Dlatego też poprawa kondycji psychicznej i fizycznej zatrudnionych jest bezpośrednim rezultatem zapewnienia możliwości zaspokojenia codziennych potrzeb (żywieniowych) w miejscu pracy. Ponadto istnienie kantyny przyczynia się do wzrostu wydajności i skuteczności pracy oraz efektywności personelu, a tym samym do zwiększenia sprawności funkcjonowania przedsiębiorstwa.

Kolejnym istotnym aspektem mającym pośredni związek z wykonywanymi przez Spółkę czynnościami jest konkurencyjność na rynku pracy. Dzięki posiadaniu kantyny pracowniczej prowadzonej przez profesjonalny podmiot, Wnioskodawca może być skuteczniejszy w pozyskaniu nowych pracowników oraz utrzymaniu obecnych. Mając na uwadze dzisiejsze realia gospodarcze kwestia rywalizacji o pracownika jest dla przedsiębiorców bardzo istotna.

Co więcej, Państwa Spółka ma również możliwość organizowania w opisanej kantynie bankietów oraz przyjęć, które również mają wpływ na konkurencyjność oraz zwiększanie efektywności Spółki.

Końcowo, w ocenie Państwa Spółki, można także uznać, że nabywane usługi od Wykonawcy są bezpośrednio związane z usługą najmu pomieszczeń kantyny, która jest świadczona przez Spółkę na rzecz Wykonawcy. Zdecydowanie bowiem należy uznać, że usługi te są od siebie współzależne i gdyby Wykonawca nie świadczył na rzecz Spółki swoich usług, Spółka jednocześnie nie uzyskiwałaby przychodu, opodatkowanego VAT, ze świadczenia usług najmu pomieszczeń kantyny.

W ocenie Państwa Spółki, opisane przez nią usługi nie stanowią usług gastronomicznych oraz mają one pośredni (a nawet bezpośredni) związek z prowadzoną przez nią działalnością gospodarczą.

Mając na uwadze powyższe, zdaniem Spółki, będzie przysługiwało jej prawo do odliczenia podatku naliczonego VAT od usług prowadzenia kantyny, które kupuje ona od podmiotu niepowiązanego.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku, jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Natomiast na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy, który stanowi, że:

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Na mocy art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

a) nabycia towarów i usług,

b) dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Z powyższych przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ustawa ustanawia zasadę tzw. niezwłocznego odliczenia podatku naliczonego. Zasada ta wyraża się tym, że podatnik, aby skorzystać z prawa do odliczenia podatku nie musi czekać aż nabyty towar lub usługa zostaną odsprzedane lub efektywnie wykorzystane na potrzeby działalności opodatkowanej.

Istotna jest intencja nabycia – jeśli dany towar (usługa) ma służyć wykonywaniu czynności opodatkowanych wówczas, po spełnieniu wymienionych w art. 86 ustawy wymogów formalnych, odliczenie jest prawnie dozwolone, oczywiście jeżeli nie wyłączają go inne przepisy ustawy lub aktów wykonawczych.

Wystarczającym zatem jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towaru lub usługi, przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej oraz planowanej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakup ten dokonany został w celu jego wykorzystania w ramach działalności opodatkowanej. Ta warunkowość realizacji określonego w art. 86 ust. 1 ustawy prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony powoduje, że nieziszczenie się warunku pozytywnego, jakim jest wykorzystanie towaru lub usługi do realizacji czynności opodatkowanej podatnika, np. gdy okaże się, że zmieniono przeznaczenie towaru (usługi) i został on ostatecznie wykorzystany do czynności zwolnionych od VAT lub niepodlegających VAT – spowoduje konieczność weryfikacji uprzedniego odliczenia podatku naliczonego.

Z uregulowań ustawy wyraźnie wynika, że dla realizacji prawa do odliczenia podatku naliczonego niezbędne jest istnienie związku między dokonywanymi zakupami towarów i usług, a prowadzoną działalnością opodatkowaną. Przy czym związek dokonywanych zakupów z działalnością podatnika może mieć charakter bezpośredni lub pośredni.

O związku bezpośrednim dokonywanych zakupów z działalnością gospodarczą można mówić wówczas, gdy nabywane towary służą np. dalszej odsprzedaży – towary handlowe lub też nabywane towary i usługi są niezbędne do wytworzenia towarów lub usług, będących przedmiotem dostawy; bezpośrednio więc wiążą się z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez podatnika.

Natomiast o związku pośrednim można mówić wówczas, gdy ponoszone wydatki wiążą się z całokształtem funkcjonowania przedsiębiorstwa. Mają pośredni związek z działalnością gospodarczą, a tym samym z osiąganymi przez podatnika przychodami. Aby jednak można było wskazać, że określone zakupy mają chociażby pośredni związek z działalnością, istnieć musi związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy dokonanymi zakupami towarów i usług a powstaniem obrotu. O pośrednim związku dokonanych zakupów z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy zakup towarów i usług nie przyczynia się bezpośrednio do uzyskania przychodu przez podatnika, np. poprzez ich odsprzedaż, lecz poprzez wpływ na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa jako całości, przyczynia się do generowania przez dany podmiot obrotów.

Ponadto podkreślenia wymaga, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

W myśl art. 88 ust. 1 pkt 4 lit. b ustawy:

Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez podatnika usług noclegowych i gastronomicznych, z wyjątkiem nabycia gotowych posiłków przeznaczonych dla pasażerów przez podatników świadczących usługi przewozu osób.

Reguła powyższa wyłącza możliwość obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w odniesieniu do wszystkich wydatków ponoszonych w związku z nabyciem usług noclegowych oraz gastronomicznych, za wyjątkiem nabycia gotowych posiłków przeznaczonych dla pasażerów przez podatników świadczących usługi przewozu osób.

Wskazania wymaga, że ustawa nie definiuje pojęcia usług gastronomicznych. Posiłkując się zatem definicją zawartą w Słowniku Języka Polskiego PWN przyjąć należy, że usługa gastronomiczna polega na przygotowaniu i podaniu posiłku w miejscu, w którym jest on przyrządzany, tj. w restauracji czy innym lokalu.

Ponadto z art. 232 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy (Dz. U. 2023 r. poz. 1465) wynika, że:

Pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom zatrudnionym w warunkach szczególnie uciążliwych, nieodpłatnie, odpowiednie posiłki i napoje, jeżeli jest to niezbędne ze względów profilaktycznych. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, rodzaje tych posiłków i napojów oraz wymagania, jakie powinny spełniać, a także przypadki i warunki ich wydawania.

Stosownie do art. 237¹⁵ § 1 Kodeksu pracy:

Minister Pracy i Polityki Socjalnej w porozumieniu z Ministrem Zdrowia i Opieki Społecznej określi, w drodze rozporządzenia, ogólnie obowiązujące przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczące prac wykonywanych w różnych gałęziach pracy.

Natomiast art. 237¹⁵ § 2 Kodeksu pracy stanowi, że:

Ministrowie właściwi dla określonych gałęzi pracy lub rodzajów prac w porozumieniu z Ministrem Pracy i Polityki Socjalnej oraz Ministrem Zdrowia i Opieki Społecznej określą, w drodze rozporządzenia, przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczące tych gałęzi lub prac.

Przepisy wykonawcze regulujące powyższe obowiązki to:

-rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów (Dz. U. Nr 60 poz. 279 ze zm.),

-rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2003 r. Nr 169 poz. 1650 ze zm.).

Z opisu sprawy wynika, że Państwa Spółka jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Spółka działa w branży, m.in. jako dystrybutor. W ramach prowadzonej działalności Spółka zawarła umowę o świadczenie usług z niepowiązanym podmiotem zewnętrznym. Przedmiotem Umowy jest prowadzenie przez Wykonawcę kantyny pracowniczej. Usługa ta obejmuje miedzy innymi:

-zapewnienie pracownikom, konsultantom, zleceniobiorcom oraz gościom Spółki codziennie w godzinach 7:30-15:30 (poza sobotami, dniami ustawowo wolnymi od pracy oraz wskazanymi przez Spółkę dniami ferii zakładowych lub innymi ustalonymi przez Spółkę) różnorodnych posiłków przygotowywanych w kuchni na terenie Spółki;

-organizowanie usług cateringowych na zlecenie Spółki lub podmiotów przez nią wskazanych;

-prowadzenie zaopatrzenia w artykuły spożywcze;

-prowadzenie działalności gastronomicznej zgodnie z obowiązującymi przepisami i normami dotyczącymi żywienia zbiorowego w tym w szczególności z ustawą z dnia 25 sierpnia 2006 r. „O bezpieczeństwie żywności i żywienia”.

Z zawartej Umowy wynika, że kantyna jest dedykowana wyłącznie dla pracowników Spółki, oraz innych spółek z grupy, do której należy Wnioskodawca oraz ich gości. Spółka nie dopłaca do posiłków, pracownicy sami ponoszą ich koszt, jak również sami decydują o tym, czy chcą skorzystać z posiłków, jaki posiłek i kiedy spożyją. Spółka nie jest zobligowana do zapewnienia pracownikom zatrudnionym w warunkach uciążliwych nieodpłatnie, odpowiednich posiłków i napojów na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów. Spółka nie jest zobligowana przepisami ustawy Kodeks pracy do zapewnienia pracownikom posiłków i napojów. Spółka nie jest zobligowana przepisami prawa pracy lub BHP do zapewnienia pracownikom posiłków i napojów.

Państwa wątpliwości dotyczą prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z otrzymanymi od Wykonawcy fakturami dokumentującymi zakup usług prowadzenia kantyny pracowniczej.

Decydujące znaczenie dla oceny istnienia prawa do odliczenia podatku naliczonego ma zamierzony (deklarowany) związek podatku naliczonego z czynnościami opodatkowanymi. Przy czym związek ten może mieć charakter bezpośredni lub pośredni. Jak już wcześniej wskazałem, aby jednak można było stwierdzić, że określone zakupy mają chociażby pośredni związek z działalnością podmiotu, istnieć musi związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy dokonanymi zakupami towarów i usług a powstaniem obrotu.

W tym miejscu zauważenia wymaga, że przepisy ustawy nie definiują pojęcia „potrzeb osobistych”. Za Słownikiem Języka Polskiego uznać należy, że potrzebami „osobistymi” są takie potrzeby, które „dotyczą danej osoby” i które są jej potrzebami „prywatnymi”, tj. potrzebami niezwiązanymi z prowadzoną przez tą osobę działalnością gospodarczą, statusem pracownika, czy pełnioną funkcją.

Zatem można przyjąć, że potrzebami osobistymi są te, których realizacja nie jest związana ze stosunkiem pracy, a więc potrzeby osobiste to te, których zaspokojenie wynika z dobrej woli pracodawcy. Natomiast potrzeby pracownicze to te, których spełnienie nie wynika z autonomii woli stron, ale do zaspokajania których pracodawca jest zobowiązany na podstawie przepisów prawa, np.: przepisów Kodeksu pracy, przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy, itp.

Analiza przedstawionych we wniosku okoliczności sprawy oraz obowiązujących w tym zakresie przepisów prawa podatkowego prowadzi do wniosku, że prowadzenie kantyny pracowniczej, w której pracownicy Spółki oraz innych spółek z grupy, do której należy Państwa Spółka oraz ich goście mogą nabywać posiłki/napoje i dokonywać zapłaty na rzecz Wykonawcy za każdy wydany im posiłek/napój – służy zaspokajaniu osobistych, prywatnych potrzeb pracowników oraz pozostałych osób przebywających na terenie zakładu i odbywa się bez związku z prowadzoną przez Państwa Spółkę działalnością gospodarczą. Brak jest argumentów przemawiających za innym podejściem, w sytuacji, gdy wskazane osoby same decydują, czy i kiedy skorzystają z kantyny, gdyż nie wiąże się to z prowadzoną przez Państwa działalnością. Bowiem - jak Państwo wskazali – nie są Państwo zobligowani do zapewnienia pracownikom zatrudnionym w warunkach uciążliwych nieodpłatnie, odpowiednich posiłków i napojów na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów. Nie są Państwo zobligowani przepisami ustawy Kodeks pracy do zapewnienia pracownikom posiłków i napojów. Ponadto nie są Państwo zobligowani przepisami prawa pracy lub BHP do zapewnienia pracownikom posiłków i napojów. Pracownicy sami decydują o tym, czy chcą skorzystać z posiłków.

W tym miejscu zauważenia wymaga, że w wyroku z 11 grudnia 2008 r. w sprawie C-371/07 Danfoss i AstraZeneca przeciwko Skatteministeriet Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej zaznaczył, że: „Poza sporem jest, że zwykle do pracownika należy wybór rodzaju, dokładnego czasu lub miejsca spożywania posiłku. Pracodawca w tym zakresie nie interweniuje, ponieważ obowiązkiem pracownika jest jedynie powrót do miejsca pracy o odpowiedniej porze i wykonywanie swoich zwykłych zajęć. (…) Wydawanie posiłków pracownikom ma co do zasady na celu zaspokojenie potrzeb prywatnych i należy do sfery wyboru pracownika, w której pracodawca nie interweniuje (…).” (pkt 57 wyroku).

Zatem konieczność zapewnienia przez Państwa Spółkę dostępu do kantyny pracowniczej nie wynika z żadnych przepisów, jak również nie jest niezbędne dla celów prowadzonej działalności gospodarczej, bowiem pracownicy są zobowiązani świadczyć pracę niezależnie od możliwości skorzystania z miejsca, jakie daje z własnej woli pracodawca, a gdzie mogą oni nabyć oraz skonsumować posiłki. To do pracownika należy decyzja czy skorzysta z kantyny pracowniczej oraz kiedy, zatem zależy to wyłącznie od woli pracownika i nie przekłada się na działalność opodatkowaną Państwa Spółki (Pracodawcy).

Zatem umożliwienie pracownikom skorzystania z kantyny pracowniczej, tj. w sytuacji, gdy pracownicy sami decydują czy i kiedy skorzystają z przedmiotowej kantyny ma na celu zaspokojenie ich potrzeb prywatnych, zatem nie ma związku ze sprzedażą opodatkowaną Państwa Spółki.

W konsekwencji, Państwa Spółce nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących zakup usług prowadzenia kantyny pracowniczej.

Stanowisko Państwa Spółki należało więc uznać za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm., dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).