Wyrok WSA w Kielcach z dnia 6 września 2023 r., sygn. II SA/Ke 426/23

Pomoc społeczna

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Sylwester Miziołek, Sędziowie Sędzia WSA Beata Ziomek, Sędzia WSA Krzysztof Armański (spr.), Protokolant Starszy inspektor sądowy Sebastian Styczeń, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 6 września 2023 r. sprawy ze skargi R. B. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Kielcach z dnia 1 czerwca 2023 r. znak: SKO.PS/80/4022/2395/2023 w przedmiocie świadczenia pielęgnacyjnego uchyla zaskarżoną decyzję oraz decyzję organu I instancji.

Uzasadnienie

Decyzją z 1 czerwca 2023 r. znak: SKO.PS/80/4022/2395/2023 Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Kielcach (zwane dalej SKO), po rozpatrzeniu odwołania R. B., utrzymało w mocy decyzję wydaną z upoważnienia Burmistrza Miasta i Gminy Stopnica z dnia 30 marca 2023 r. znak: MGOPS.5211.000211.2023 orzekającą o odmowie przyznania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku ze sprawowaniem opieki nad legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności A. B.

W uzasadnieniu SKO wyjaśniło, że R. B. jest synem osoby wymagającej opieki – A. B., która, jak wynika z akt sprawy, jest wdową i została zaliczona do osób o znacznym stopniu niepełnosprawności. Nie ulega zatem wątpliwości, że w niniejszej sprawie została spełniona pierwsza z przesłanek dotycząca sytuacji osoby wymagającej opieki.

SKO powołało się na art. 17 ust. 1b ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 390 ze zm.), zwanej dalej "ustawą" lub "u.ś.r.", oraz wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 października 2014 r. w sprawie o sygn. K 38/13, stwierdzający niekonstytucyjność art. 17 ust. 1b ustawy – w zakresie w jakim różnicuje prawo do świadczenia pielęgnacyjnego osób sprawujących opiekę nad osobą niepełnosprawną po ukończeniu przez nią wieku określonego w tym przepisie ze względu na moment powstania niepełnosprawności. Powołując się na orzecznictwo sądów administracyjnych organ odwoławczy stwierdził, że w stosunku do opiekunów dorosłych osób niepełnosprawnych, których niepełnosprawność powstała nie później niż do ukończenia 18 roku życia lub w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie później niż do ukończenia 25. roku życia, przepis art. 17 ust. 1b ustawy jest zgodny z Konstytucją i nie ma przeszkód prawnych do jego stosowania. Natomiast w stosunku do opiekunów osób wymagających opieki, których niepełnosprawność powstała później, kryterium momentu powstania niepełnosprawności, jako uniemożliwiające uzyskanie świadczenia pielęgnacyjnego, utraciło przymiot konstytucyjności. W rezultacie, w odniesieniu do tych osób oceny spełnienia przesłanek niezbędnych dla przyznania świadczenia pielęgnacyjnego należy dokonywać z pominięciem tego kryterium. Tym samym nie jest dopuszczalne oparcie odmowy przyznania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego na tej części przepisu art. 17 ust. 1b ustawy, która została uznana za niezgodną z art. 32 ust. 1 Konstytucji RP.

W ocenie SKO organ I instancji, odmawiając zaskarżoną decyzją przyznania stronie prawa do wnioskowanego świadczenia ze względu na fakt, iż nie da się ustalić kiedy niepełnosprawność osoby wymagającej opieki powstała, dopuścił się uchybienia prawa materialnego, gdyż nie wziął pod uwagę treści ww. wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 października 2014 r. i wydał decyzję w oparciu o niekonstytucyjną normę prawną.