Na podstawie art. 11 ust. 1 pkt 5 oraz art. 18 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (Dz. U. z 2012 r. poz. 1113) w związku z art. 91 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2013 r.  poz. 594 z późn. zm.) Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Katowicach uchwala, co następuje:

§ 1.

Stwierdza się nieważność uchwały Nr LII/1230/2014 Rady Miasta Katowice z dnia 30 lipca 2014 roku zmieniającej uchwałę w sprawie wzoru deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi składanej przez właścicieli nieruchomości oraz określenia warunków i trybu składania deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi za pomocą środków komunikacji elektronicznej, z powodu istotnego naruszenia prawa, polegającego na zastosowaniu przy obliczeniu wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi 20 % zniżki dla osób korzystających z karty w ramach programu „Nas Troje i więcej” zamieszkujących daną nieruchomość, co wykracza poza zakres upoważnienia ustawowego dla rady gminy zawartego w art. 6k ust. 4 i art. 6j ust. 2a w związku z art. 6n ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz.U. z 2013 r. poz. 1399 z późn. zm.).

§ 2.

Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.

Uzasadnienie

Uchwała Nr LII/1230/2014 Rady Miasta Katowice z dnia 30 lipca 2014 roku zmieniająca uchwałę w sprawie wzoru deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi składanej przez właścicieli nieruchomości oraz określenia warunków i trybu składania deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi za pomocą środków komunikacji elektronicznej wpłynęła do Regionalnej Izby Obrachunkowej w Katowicach w dniu 12 sierpnia 2014 r. W dniu 21 sierpnia 2014 r. Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Katowicach Uchwałą Nr 313/XIX/2014 wszczęło postępowanie nadzorcze w sprawie stwierdzenia jej nieważności.

W wyniku przeprowadzonego badania przedmiotowej uchwały przez Kolegium Izby ustalono następujący stan faktyczny i prawny:

Badana uchwała zmieniła obowiązującą dotychczas uchwałę Nr XXX/686/12 Rady Miasta Katowice z dnia 19 grudnia 2012 roku w sprawie wzoru deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi składanej przez właścicieli nieruchomości.

Zakres wprowadzonych w uchwale zmian obejmuje:
- ustalenie nowego wzoru deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi (załącznik Nr 1 do uchwały),
- określenie wzoru Informacji A zawierającej wykaz numerów kart mieszkańców wydanych dla korzystających z programu „Nas Troje i więcej” (załącznik Nr 2 do uchwały),
- określenie wymogów związanych ze składaniem deklaracji za pomocą środków komunikacji elektronicznej.

Nowy wzór deklaracji ujęty w załączniku Nr 1 do uchwały w części H pkt 5 zawiera pouczenie dotyczące obliczenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi w przypadku nieruchomości, na których zamieszkują osoby korzystające z karty „Nas Troje i więcej”. Z zamieszczonego wzoru matematycznego wynika, że przy obliczaniu opłaty dla osób objętych programem i korzystających z karty stosuje się współczynnik zniżki wynoszący 0,2.Wyliczona w ten sposób opłata przy zastosowaniu obowiązujących stawek będzie niższa o 20% w porównaniu do opłaty dla pozostałych mieszkańców nieruchomości i ujmowana ma być w części C pkt 12 nowej deklaracji.

Zaznaczyć należy, że program, na który powołano się w pouczeniu dotyczącym obliczenia wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi zawarty jest w uchwale Nr XXXVIII/881/13 Rady Miasta Katowice z dnia 26 czerwca 2013 roku w sprawie wprowadzenia na terenie miasta Katowice programu „Nas Troje i więcej”. Program ten jak wynika z § 1 pkt 2 uchwały skierowany jest do rodzin wielodzietnych - bez względu na posiadany przez nie dochód, rodzin zastępczych - bez względu na liczbę dzieci oraz rodzin korzystających z pomocy Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Katowicach będących mieszkańcami miasta Katowice.

Zgodnie z § 2 pkt 2 uchwały cele programu realizowane będą poprzez umożliwienie rodzinom, o których mowa powyżej skorzystania z 20 % zniżki od obowiązującej opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi ustalonej na podstawie metody, o której mowa w art. 6j ust. 1 pkt 1 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.

W związku z powyższym Kolegium Izby pragnie zauważyć, że przedmiotowa uchwała Rady Miasta Katowice w sprawie wprowadzenia programu w żaden sposób nie ma związku z zasadami ustalania opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Nie może być zatem podstawą do korzystania przez rodziny wielodzietne objęte wspomnianym programem ze zniżki w opłacie za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Uchwała określa cele i wyraża deklarację umożliwienia rodzinom skorzystania z ulgi, ale nie jest podstawą prawną do stosowania ulg w opłacie. Potwierdza to WSA w Gliwicach, który w wyroku z dnia 26 lutego 2014 roku (sygn. akt ISA/Gl/1627/13) odnośnie uchwały rady gminy w sprawie wprowadzenia Programu Wsparcia „Rodzina 3+” stwierdza, że „Przepis ten w ocenie składu orzekającego nie jest zatem samodzielną podstawą korzystania przez rodziny objęte wspomnianym programem z ulgi w opłacie za gospodarowanie odpadami.”. Oznacza to, że rozwiązanie przyjęte przez Radę Miasta w badanej uchwale, a polegające na wprowadzeniu zniżki przy ustalaniu opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi dla osób korzystających z karty w ramach programu „Nas Troje i więcej” nie znajduje uzasadnienia. Wykracza ono bowiem jednoznacznie poza delegację ustawową zawartą w art. 6k ust. 4 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, który wyraźnie stanowi, że rada gminy określając warunki opłat zgodnie z metodą, o której mowa w art. 6j ust. 1 i 2 może różnicować stawki opłat, wprowadzać zwolnienia przedmiotowe, ustanawiać dopłaty dla współwłaścicieli nieruchomości zamieszkałych spełniających ustalone przez nią kryteria lub określić szczegółowe zasady ustalania tych opłat.

W myśl art. 6j ust. 2a ww. ustawy rada gminy może różnicować stawki opłaty w zależności od liczby mieszkańców zamieszkujących nieruchomość, od powierzchni lokalu mieszkalnego, odbierania odpadów z terenów wiejskich lub miejskich, a także od rodzaju zabudowy.

W ocenie Kolegium Izby rada gminy nie może ustalać zniżek w opłacie za gospodarowanie odpadami komunalnymi dla wybranej grupy mieszkańców tj. w rozpatrywanym przypadku rodzin wielodzietnych objętych programem. Zniżka w opłacie wprowadzona przez Radę Miasta Katowice dla osób korzystających z karty „Nas Troje i więcej” nie różnicuje bowiem stawek opłaty w sposób określony w przytoczonych powyżej przepisach, lecz zmniejsza naliczoną opłatę dla wybranej grupy mieszkańców, co nie znajduje uzasadnienia w obowiązujących przepisach prawa.

Ponadto Kolegium Izby pragnie zwrócić uwagę, że według art. 6n ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, wzór deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi obejmuje m. in. objaśnienia dotyczące sposobu jej wypełniania. W części dotyczącej obliczenia wysokości opłaty w przypadku nieruchomości zamieszkałych (art. 6c ust. 1) objaśnienie może dotyczyć jedynie matematycznego wyliczenia na podstawie przyjętej metody ustalenia opłaty i ustalonej stawki opłaty.

Wyboru metody ustalenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi oraz ustalenia stawki opłaty i ewentualnego jej różnicowania rada gminy dokonuje w odrębnej uchwale.

Biorąc pod uwagę przedstawione powyżej ustalenia Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Katowicach działając na podstawie art. 18 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 11 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 7 października 1992 o regionalnych izbach obrachunkowych (Dz. U. z 2012 r. poz. 1113) w związku z art. 91 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2013 r. poz. 594 z późn. zm.) stwierdziło nieważność badanej uchwały Rady Miasta Katowice.

Na niniejszą uchwałę Miastu Katowice przysługuje skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach za pośrednictwem Regionalnej Izby Obrachunkowej w Katowicach w terminie trzydziestu dni od jej doręczenia.