Na podstawie art. 18 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 11 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 07 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (Dz. U. z 2012 r. poz. 1113 z późn. zm.) oraz art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 08 marca 1990r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2013 r., poz. 594 z późn. zm.) Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Poznaniu:

stwierdza nieważność

uchwały Nr XXXVIII/219/2014 Rady Gminy Grzegorzew z dnia 20 maja 2014 roku zmieniająca uchwałę nr XXVII/149/2013 Rady Gminy Grzegorzew z dnia 21 marca 2013 roku w sprawie wzoru deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi składanej przez właścicieli nieruchomości w części załącznika nr 2 pkt. "F" obejmujące postanowienia "Prowadzę następujący rodzaj działalności (…) w ramach której średnio:

a) Jest zatrudnionych pracowników …

b) W szkole uczy się uczniów/w przedszkolu przebywa dzieci …

c) Lokal gastronomiczny posiada miejsc konsumpcyjnych …

d) W obiekcie noclegowym znajduje się łóżek …".

z powodu istotnego naruszenia konstytucyjnej zasady adekwatności oraz przepisu art. 6n ustawy dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (tj. Dz. U. z 2012 poz. 391 ze zm.).

Uzasadnienie

Przedmiotową uchwałą doręczoną tutejszej Izbie w dniu 28 maja 2014 roku, Rada Gminy Grzegorzew powołując się na przepis art. 18 ust. 2 pkt. 15 ustawy z dnia 08.03.1990r. o samorządzie gminnym oraz art. 6n ust. 1 ustawy z dnia 13 września 1996r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach dokonała zmiany uchwały polegającej między innymi na ustaleniu wzoru deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi składanej przez właścicieli nieruchomości niezamieszkałych, na których powstają odpady komunalne.

Regionalna Izba Obrachunkowa w Poznaniu na podstawie art. 61 § 1 i 4 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. z 2013r. poz. 267) zawiadomiła przedstawiciela Gminy o wszczętym postępowaniu nadzorczym w odniesieniu do ww. uchwały Rady Gminy Nr XXXVIII/219/2014 z dnia 20 maja 2014 roku, wyznaczając termin rozpatrzenia sprawy na dzień 11 czerwca 2014 roku.

Rozpatrując sprawę w dniu 11 czerwca 2014 roku, Kolegium Izby ustaliło, co następuje:

Zgodnie z art. 11 ust. 1 pkt 5 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych, Regionalna Izba Obrachunkowa w Poznaniu jest właściwa do zbadania zgodności z prawem w/w uchwały.

Dokonując oceny uchwały Kolegium ustaliło, że Rada Gminy określiła wzór deklaracji o wysokości opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi składanej przez właścicieli nieruchomości niezamieszkałych. W deklaracji w pkt. "F" zawarte zostało postanowienie dotyczące złożenia przez właściciela nieruchomości niezamieszkałej oświadczenia o treści: "Prowadzę następujący rodzaj działalności (…) w ramach, której średnio:

a) Jest zatrudnionych pracowników …

b) W szkole uczy się uczniów / w przedszkolu przebywa dzieci …

c) Lokal gastronomiczny posiada miejsc konsumpcyjnych …

d) W obiekcie noclegowym znajduje się łóżek …".

W ocenie Kolegium Izby organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego kształtując treść uchwały winien mieć na uwadze to, że każda regulacja ogranicza wolność człowieka, a zatem przed każdą regulacją winien się zastanowić, czy regulacja ta jest adekwatna do jej celu. Należy zaznaczyć, że uchwała może jedynie konkretyzować ducha ustawy, określającego zasady i wyznaczającego zakres obowiązków organów gminy z jednej strony oraz mieszkańców gminy - właścicieli nieruchomości z drugiej. Kształtując treść przedmiotowej uchwały organ stanowiący nie powinien pominąć zasady adekwatności. Uchwała ta może upoważniać organ gminy do żądania od właściciela nieruchomości niezamieszkałej danych natury zwykłej takich jak imię nazwisko czy adres zamieszkania to nie może jednak zezwalać na zbieranie danych nieadekwatnych w stosunku do celu ich przetwarzania czyli danych zbędnych, a takimi danymi będą zapewne dane uzyskane przez organ po wypełnieniu przez właściciela nieruchomości pkt "F" w cytowanym wyżej brzmieniu. Organ może jedynie zbierać takie dane i w takim zakresie, które są niezbędne do wypełnienia celu ustawowego, a mianowicie pozyskania informacji o segregacji odpadów przez właściciela nieruchomości niezamieszkałej oraz zadeklarowane pojemności pojemnika na odpady. Dlatego postanowienia zawarte w pkt. "F" naruszają zasadę adekwatności.

Ponadto powołany w podstawie prawnej uchwały art. 6n pkt 1 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach stanowi, że:

"Rada Gminy, uwzględniając konieczność zapewnienia prawidłowego obliczania wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi oraz ułatwienia składnia deklaracji, określi, w drodze uchwały stanowiącej akt prawa miejscowego:

1) wzór deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi składanej przez właścicieli nieruchomości, obejmujący objaśnienia dotyczące sposobu jej wypełnienia oraz pouczenie, że deklaracja stanowi podstawę do wystawienia tytułu wykonawczego; uchwała zawiera także informację o terminach i miejscu składania deklaracji."

W przedmiotowej uchwale Rada ustaliła wzór deklaracji dla właścicieli nieruchomości niezamieszkałych na których powstają odpady komunalne.

W ocenie Kolegium Izby upoważnienie zawarte w ust. 2 cyt. artykułu 6n ustawy, który stanowi, że Rada gminy w uchwale, o której mowa w ust. 1, może określić wykaz dokumentów potwierdzających dane zawarte w deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi" daje radzie kompetencje do określenia wykazu dokumentów potwierdzających dane zawarte w deklaracji, ale nie upoważnia do żądania składania oświadczeń mających na celu potwierdzenie prowadzonej działalności gospodarczej, liczby zatrudnionych pracowników, ilości uczniów w szkole, liczby dzieci w przedszkolu, ilości miejsc konsumpcyjnych w lokalu gastronomicznym, ilości łóżek w obiekcie noclegowym. Żądane informacji od właścicieli nieruchomości niezamieszkałych w formie oświadczenia składanego w deklaracji w dużej mierze są w posiadaniu organu wykonawczego. Należy zauważyć, że zgodnie z art. 220 § 1 pkt. 2 lit. a ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego organ administracji publicznej nie może żądać zaświadczenia ani oświadczenia na potwierdzenie faktów lub stanu prawnego, jeżeli możliwe są one do ustalenia na podstawie posiadanych przez niego ewidencji, rejestrów lub innych danych. Dla przykładu na podstawie art. 82 ust. 1 ustawy o systemie oświaty osoby prawne i fizyczne mogą zakładać szkoły (przedszkola art. 3 pkt 1) i placówki niepubliczne po uzyskaniu wpisu do ewidencji prowadzonej przez jednostkę samorządu terytorialnego obowiązaną do prowadzenia odpowiedniego typu publicznych szkół i placówek. Żądanie zatem oświadczenia na potwierdzenie liczby uczniów czy liczby nauczycieli jest bezprzedmiotowe ponieważ organ informacje takie posiada.

W ocenie Kolegium Izby żądanie oświadczeń od właścicieli nieruchomości na których nie zamieszkują mieszkańcy nie znajduje oparcia w postanowieniach art. 6n ustawy bowiem przepis ten zobowiązuje Radę do ustalenia wzoru deklaracji. Natomiast możliwość i sposób weryfikowania zawartych w deklaracji danych jest możliwy na podstawie innych odrębnych przepisów ustawowych w prowadzonym przez organ postępowaniu w przypadku naruszenia prawa.

Mając powyższe na uwadze Kolegium Izby orzekło nieważność postanowień zawartych w załączniku nr 2 lit. "F" od wyrażenia "Prowadzę (…) do wyrażenia "(…) łóżek" uchwały Rady Gminy Grzegorzew Nr XXXVIII/219/2014 z dnia 20 maja 2014 roku zmieniająca uchwałę nr XXVII/149/2013 Rady Gminy Grzegorzew a dnia 21 marca 2013 roku w sprawie wzoru deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi składanej przez właścicieli nieruchomości.

Pouczenie: Na niniejsze rozstrzygnięcie nadzorcze przysługuje prawo wniesienia skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, w terminie 30 dni od daty jego doręczenia, za pośrednictwem Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Poznaniu.