Na podstawie art. 18 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 11 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (Dz. U. z 2012 r., poz. 1113 z późn. zm.) oraz art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2013 r., poz. 594 z późn. zm.) Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Poznaniu

orzeka nieważność

- postanowień § 5 ust. 3 i 4, zapisu o treści: "(wzór umowy stanowi Załącznik Nr 3 do niniejszego Regulaminu)" zawartego w § 6 ust. 2 Regulaminu określającego zasady i tryb postępowania przy udzielaniu dotacji celowej na realizację zadań z zakresu ochrony środowiska i gospodarki wodnej oraz kryteria wyboru inwestycji do dofinansowania, stanowiącego załącznik do uchwały Nr XXXVII/532/2014 Rady Miejskiej Leszna z dnia 8 maja 2014 roku w sprawie zasad i trybu postępowania przy udzielaniu dotacji celowej na realizację zadań z zakresu ochrony środowiska i gospodarki wodnej oraz kryteriów wyboru inwestycji do dofinansowania, a także załącznika Nr 3 do Regulaminu, z powodu ich sprzeczności z przepisami prawa wskazanymi w uzasadnieniu.

Uzasadnienie

Przedmiotową uchwałą doręczoną tutejszej Izbie w dniu 14 maja 2014 r. Rada Miejska Leszna, powołując się na przepisy ustawy o samorządzie gminnym oraz ustawy Prawo ochrony środowiska, określiła zasady i tryb postępowania przy udzielaniu dotacji na realizację zadań z zakresu ochrony środowiska i gospodarki wodnej oraz kryteria wyboru inwestycji do dofinansowania.

Regionalna Izba Obrachunkowa, na podstawie przepisów art. 61 § 1 i 4 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 roku Kodeks postępowania administracyjnego w związku z art. 91 ust. 5 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, zawiadomiła przedstawiciela Miasta Leszna o wszczętym postępowaniu nadzorczym w odniesieniu do przedmiotowej uchwały. Termin rozpatrzenia sprawy został wyznaczony na dzień 11 czerwca 2014 roku.

Rozpatrując sprawę Kolegium Izby ustaliło i zważyło, co następuje:

Określenie przez Radę Miejską Leszna zasad i trybu postępowania przy udzielaniu dotacji na realizację zadań z zakresu ochrony środowiska i gospodarki wodnej oraz kryteriów wyboru inwestycji do dofinansowania, nastąpiło w formie regulaminu - stanowiącego załącznik do uchwały.

Postanowiono, że z budżetu Miasta mogą być udzielane dotacje celowe na dofinansowanie zadań z zakresu ochrony środowiska i gospodarki wodnej realizowane na terenie Miasta Leszna. Dotacje ukierunkowane zostały na zadania inwestycyjne, które mają na celu osiągnięcie poprawy stanu ochrony środowiska i zmniejszenie uciążliwości dla mieszkańców wynikających z zanieczyszczenia środowiska. Przewidziano, że dotowane będą zadania inwestycyjne związane z: likwidacją /usuwaniem/ azbestu; ograniczeniem niskiej emisji, polegające na podłączeniu obiektu budowlanego do zewnętrznej sieci c.o., zastosowaniu kolektorów słonecznych, bądź wymianie kotłów węglowych na kotły gazowe, olejowe lub elektryczne. Krąg podmiotów uprawnionych do ubiegania się o dotację ustalono poprzez odesłanie do przepisu art. 403 ust. 4 ustawy Prawo ochrony środowiska.

W § 5 Regulaminu uregulowano kwestie odnoszące się do wniosków o przyznanie dotacji. W ust. 3 Rada postanowiła, co następuje: "Prezydent Miasta Leszna każdorazowo określa poprzez obwieszczenie termin rozpoczęcia oraz zakończenia naboru wniosków dotyczących dotacji celowej na zamianę sposobu ogrzewania oraz szczegółowe warunki i zakres udzielania dotacji."

W ocenie Kolegium brak jest podstaw do takiego stanowienia przez Radę. Trzeba bowiem pamiętać, że uchwały organów (oraz zarządzenia) wydawane są na podstawie ustawy. W ustawie Prawo ochrony środowiska, w art. 403 ust. 5, zawarte zostało upoważnienie dla organów stanowiących gmin i powiatów do określenia zasad udzielania dotacji, obejmujących w szczególności kryteria wyboru inwestycji do finansowania lub dofinansowania oraz trybu postępowania w sprawie udzielenia dotacji i sposobu jej rozliczenia. Zatem to organ stanowiący ma określić wszystkie te elementy, o których mowa w § 5, ust. 3 Regulaminu. Ustawodawca nie upoważnił organu stanowiącego do scedowania swoich uprawnień na inny organ. Obwieszczenie dokonywane przez Prezydenta może być jedynie sposobem podania do publicznej wiadomości terminów składania wniosków, a także warunków oraz zakresu udzielanych dotacji, a nie formą ustalenia (określenia) tych elementów.

Z powyższych względów Kolegium postanowiło o stwierdzeniu nieważności postanowień § 5 ust. 3 Regulaminu. W związku z powyższym nie maja racji bytu postanowienia zawarte w § 5 ust. 4 o treści; "Wnioski złożone po terminie wyznaczonym przez Prezydenta Miasta Leszna nie będą rozpatrywane.", w odniesieniu do których Kolegium Izby także postanowiło o stwierdzeniu nieważności.

Pobocznie należy też zaznaczyć, że zapisy § 5 ust. 3 Regulaminu wprowadziły niespójność uchwały, bowiem odnoszą się tylko do dotacji na zmianę sposobu ogrzewania, podczas gdy uchwała przewiduje udzielanie dotacji także na inny cel.

W § 6 ust. 2 Regulaminu Rada zawarła zapis, że udzielenie dotacji następuje na podstawie umowy, stanowiąc jednocześnie, że: "(wzór umowy stanowi Załącznik Nr 3 do niniejszego Regulaminu)".

W ocenie Kolegium Izby ustanowienie przez Radę w § 6 Regulaminu wzoru umowy (zawartego w załączniku Nr 3) o przyznanie dotacji nie znajduje oparcia w obowiązujących przepisach prawa. Obowiązek zawarcia umowy wynika z art. 403 ust. 6 ustawy Prawo ochrony środowiska, a jej konieczne elementy (w przypadku udzielania dotacji celowej), zostały określone w art. 250 ustawy o finansach publicznych. Art. 250 ustawy o finansach publicznych stanowi, że umowa jest zawierana przez zarząd jednostki samorządu terytorialnego i winna określać w szczególności:

1) wysokość dotacji, cel lub opis zakresu rzeczowego zadania, na którego realizację są przekazywane środki dotacji,

2) termin wykorzystania dotacji, nie dłuższy niż do dnia 31 grudnia danego roku budżetowego,

3) termin i sposób rozliczenia udzielonej dotacji oraz termin zwrotu niewykorzystanej części dotacji celowej.

Przytoczony przepis zawiera wytyczne dla Prezydenta Miasta w przedmiotowym zakresie. Opisaną regulację w uchwale i jej załączniku Rada zawarła z przekroczeniem kompetencji do stanowienia, określonych art. 403 ust. 5 ustawy Prawo ochrony środowiska.

Mając powyższe na uwadze orzeczono o nieważności zapisu "(wzór umowy stanowi Załącznik Nr 3 do niniejszego Regulaminu)" zawartego w § 6 ust. 2 Regulaminu, a także załącznika Nr 3 do Regulaminu.

Pobocznie należy wskazać, że wzór umowy, zawarty w załączniku Nr 3 do Regulaminu jest wewnętrznie sprzeczny, bowiem w § 1 wzoru jest mowa o tym, że podstawą zawarcia umowy jest uchwała oraz wniosek właściciela o udzielenie dotacji celowej na zadanie związane ze zmianą sposobu ogrzewania, natomiast zapisy § 3 ust. 2 lit. b) wzoru odnoszą się także do właścicieli prowadzących inwestycje związane z usuwaniem azbestu.

Kolegium Izby podkreśla, że stanowienie prawa miejscowego winno następować zarówno na podstawie, jak i w granicach upoważnień ustawowych. Zasada ta wyrażona została w art. 94 Konstytucji RP.

Mając powyższe na uwadze stwierdzono, jak w sentencji uchwały.

Pouczenie: Na niniejsze rozstrzygnięcie nadzorcze przysługuje prawo wniesienia skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu w terminie 30 dni od daty jego doręczenia, za pośrednictwem Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Poznaniu.