Wyrok SN z dnia 26 stycznia 2011 r., sygn. II CSK 318/10

Miarkowanie kary umownej zastrzeżonej na wypadek zwłoki w spełnieniu całości świadczenia jest co do zasady dopuszczalne także ze względu na wykonanie przez dłużnika zobowiązania w znacznej części. Jednakże zmniejszenie kary z powołaniem się na tę przesłankę zależy od konkretnych okoliczności faktycznych, które pozwalają ocenić czy i ewentualnie w jakim stopniu częściowe wykonanie robót przed popadnięciem w zwłokę zaspokajało interes wierzyciela.

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Barbara Myszka (przewodniczący, sprawozdawca)

SSN Wojciech Katner

SSN Krzysztof Pietrzykowski

Protokolant Anna Banasiuk

w sprawie z powództwa „M.” S.A. w S. (poprzednio „M.” Sp. z o.o w S.)

przeciwko Gminie P.

o zapłatę,

po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Cywilnej w dniu 26 stycznia 2011 r.,

skargi kasacyjnej strony powodowej od wyroku Sądu Apelacyjnego w S. z dnia 4 marca 2010 r.,

uchyla zaskarżony wyrok w części zmieniającej wyrok Sądu pierwszej instancji (pkt I. 1, I. 2, I. 3, I. 4 i I. 5) oraz orzekającej o kosztach postępowania apelacyjnego (pkt IV) i w tym zakresie przekazuje sprawę Sądowi Apelacyjnemu w S. do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 21 października 2009 r. Sąd Okręgowy w S. zasądził od pozwanej Gminy P. na rzecz spółki „M.” sp. z o.o. (obecnie: „M.” S.A.) w S. kwotę 660 318,01 zł z odsetkami, natomiast dalej idące powództwo oddalił.

Sąd Okręgowy ustalił, że w dniu 31 sierpnia 2005 r. strony zawarły umowę o roboty budowlane, w której powódka przyjęła do realizacji inwestycję budowy stadionu, a pozwana zobowiązała się do zapłaty wynagrodzenia ryczałtowego w kwocie 2 656 727 zł, natomiast z podatkiem VAT - 3 241 206,94 zł. Termin rozpoczęcia robót uzgodniono na dzień 9 września 2005 r., a termin zakończenia - na dzień 31 października 2006 r. Rozliczenie miało nastąpić na podstawie faktur częściowych oraz faktury końcowej, z tym że podstawą wystawienia faktury częściowej miał być protokół częściowego odbioru robót, zatwierdzony przez inżyniera kontraktu. Pozwana obowiązana była do zapłaty faktur w terminie do 60 dni od daty ich doręczenia. Obowiązującą formę odszkodowania stanowiły kary umowne, w tym za zwłokę w wykonaniu przedmiotu umowy w wysokości 0,2 % wynagrodzenia umownego brutto za każdy dzień zwłoki. Pozwanej przysługiwało prawo potrącenia kar z wynagrodzenia wykonawcy. Wykonawca mógł odstąpić od umowy, jeżeli zamawiający bez uzasadnionej przyczyny odmówi odbioru robót lub podpisania protokołu odbioru albo nie wywiąże się z umownych warunków zapłaty wynagrodzenia.

W dniu 16 maja 2006 r. strony zawarły dodatkową umowę o wykonanie robót. Konieczność rozszerzenia zakresu prac ujawniła się już w chwili rozpoczęcia inwestycji, ale strony postanowiły podpisać umowę późniejszym terminie, by objąć nią wszelkie inne prace, które mogą się jeszcze ujawnić. Powódka zobowiązała się zrealizować dodatkowe prace w terminie do dnia 31 października 2006 r., a pozwana zapłacić wynagrodzenie w kwocie 470 303,17 zł, natomiast z podatkiem VAT - 573 768,65 zł.