Wyrok SN z dnia 21 października 2008 r., sygn. II UK 66/08

Zawieszenie prawa do emerytury i wstrzymanie jej wypłaty na mocy art. 102 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 81 pkt 3 i art. 84 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz.U. Nr 40, poz. 267 ze zm.), bez wydania przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych decyzji w tym zakresie, w sytuacji, gdy przyczyną zawieszenia prawa do świadczenia była informacja ubezpieczonego o wyjeździe za granicę na pobyt stały, a opuszczając kraj ubezpieczony nie wskazał adresu do korespondencji ani nie upoważnił innej osoby do jej odbioru, nie jest błędem organu rentowego, uprawniającym do żądania wznowienia wypłaty świadczenia za trzyletni okres, o jakim mowa w art. 135 ust. 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (jednolity tekst: Dz.U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 ze zm.; aktualnie jednolity tekst: Dz.U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227).

Przewodniczący SSN Małgorzata Gersdorf, Sędziowie: SN Zbigniew Myszka, SA Halina Kiryło (sprawozdawca).

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 21 października 2008 r. sprawy z wniosku Danuty T. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych-Oddziałowi w S. o datę wznowienia wypłaty świadczenia, na skutek skargi kasacyjnej wnioskodawczyni od wyroku Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 30 października 2007 r. [...]

oddalił skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Zakład Ubezpieczeń Społecznych-Oddział w Szczecinie decyzją z 23 grudnia 1999 r. wznowił wypłatę emerytury ubezpieczonej Danuty T. poczynając od miesiąca zgłoszenia wniosku, tj. od 1 listopada 1999 r.

W odwołaniu od powyższej decyzji ubezpieczona domagała się jej zmiany w części dotyczącej daty wznowienia wypłaty świadczenia, wskazując na orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 3 listopada 1992 r., K 12/92, w kwestii realizacji uprawnień emerytalnych osób stale przebywających za granicą.

Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Szczecinie wyrokiem z dnia 8 lipca 2004 r. oddalił odwołanie od decyzji organu rentowego, a Sąd Apelacyjny-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Poznaniu wyrokiem z daty 12 maja 2006 r. uchylił zaskarżone orzeczenie i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji. Zdaniem Sądu Apelacyjnego podstawę wznowienia wypłaty emerytury ubezpieczonej stanowi art. 135 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (jednolity tekst: Dz.U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 ze zm.), jednakże z uwagi na brak w aktach organu rentowego decyzji o zawieszeniu wypłaty świadczenia, ustalenie początkowej daty realizacji emerytury powinno być dokonane z uwzględnieniem orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z dnia 3 listopada 1992 r., K 12/92. Po wejściu w życie tegoż orzeczenia Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie podjął żadnych czynności aby uaktualnić sytuację osób, których dotyczył zakwestionowany przez Trybunał Konstytucyjny przepis art. 84 ust.4 ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz.U. Nr 40, poz. 267 ze zm.). Należy zatem zobowiązać organ rentowy do przedłożenia decyzji zawieszającej wypłatę emerytury ubezpieczonej, a w razie jej braku - rozważyć, od jakiej daty zasadne jest wznowienie realizacji świadczenia.

W wyniku ponownego rozpoznania sprawy Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Szczecinie wyrokiem z dnia 26 marca 2007 r. zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał ubezpieczonej Danucie T. prawo do wznowienia wypłaty emerytury poczynając od listopada 1996 r., oddalił odwołanie w pozostałej części i zasądził od organu rentowego na rzecz ubezpieczonej kwotę 240 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.