Wyrok SN z dnia 20 października 2005 r., sygn. I UK 41/05

Wykonywanie pracy na stanowisku określonym w zarządzeniu resorto­wym, której nie wymieniono w wykazach A i B, stanowiących załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytal­nego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczegól­nym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz. 43 ze zm.), nie uprawnia do uzyskania emery­tury na podstawie art. 32 ust. 1 w związku z art. 32 ust. 2 ustawy z dnia 17 grud­nia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (jed­nolity tekst: Dz.U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 ze zm.).

Przewodniczący SSN Beata Gudowska (sprawozdawca),

Sędziowie SN: Zbigniew Hajn, Andrzej Wasilewski.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 października 2005 r. sprawy z odwołania Ryszarda S. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych-Oddziałowi w C. o emeryturę, na skutek kasacji organu rentowego od wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 14 września 2004 r. [...]

zmienił zaskarżony wyrok i poprzedzający go wyrok Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Częstochowie z dnia 14 stycznia 2003 r. [...] i oddalił odwołanie.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 14 września 2004 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach oddalił apelację Zakładu Ubezpieczeń Społecznych-Oddział w C. od wyroku Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Częstochowie z dnia 14 stycznia 2003 r., którym - w wyniku zmiany decyzji tego Oddziału z dnia 5 lipca 2002 r. - przy­znano Ryszardowi S. prawo do emerytury z tytułu wykonywania pracy w szczegól­nych warunkach. Sąd drugiej instancji przejął ustalenia Sądu Okręgowego, że ubez­pieczony, poza niespornym okresem 9 lat, 10 miesięcy i 6 dni, wykonywał pracę w szczególnych warunkach w czasie zatrudnienia w zlikwidowanym Hutniczym Przedsiębiorstwie Remontowym - Zakładzie Remontów Pieców Hutniczych w C. przez okres uzupełniający staż takiej pracy do 15 lat. Ustaleń tych dokonał na podstawie zeznań ubezpieczonego i świadków - jego współpracowników, a wbrew zaświadczeniom pracodawcy z dnia 11 lutego 1992 r. o wykonywaniu pracy na stanowisku wy­kuwacza żużlu i montera instalacji budowlanych (od dnia 16 października 1986 r. do dnia 30 listopada 1991 r.) i potwierdzającego pracę w charakterze ślusarza (od dnia 15 września 1971 r. do dnia 30 kwietnia 1973 r.). Z zeznań świadków wynikało, że ubezpieczony pracował w Hucie C. przy bieżącym remoncie pieców stalowniczych - martenowskich, a także grzewczych. Niezależnie od formalnie zajmowanego stano­wiska wykonywał prace remontowe ręcznie, czasem przy użyciu sprzętu zmechani­zowanego przy gorących piecach, w wysokiej temperaturze, dużym zapyleniu i hałasie - stale i w pełnym wymiarze godzin. Nie odzwierciedlały tego dokumenty osobo­we, lecz Sąd uznał, że nie były prowadzone rzetelnie (poprawki nazwy stanowiska np. „monter instalacji budowlanej” na „monter instalacji termicznej”) oraz że ubezpie­czony nie uzyskał odpowiednich zaświadczeń wykonywania pracy w szczególnych warunkach, tylko dlatego, że nie czynił o nie starań, odchodząc z pracy nie na emeryturę lecz na rentę.

Sąd Apelacyjny podzielił pogląd prawny Sądu Okręgowego, że rodzaj pracy rzeczywiście wykonywanej przez ubezpieczonego odpowiadał pracy na stanowisku wymienionym pod pozycją 15 działu I wykazu stanowiącego załącznik nr 2 do zarządzenia nr 3 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 30 marca 1985 r. (Dz.Urz. Nr 1-3 z dnia 29 czerwca 1985 r., z uwzględnieniem zmiany wprowadzonej zarządzeniem nr 48 z dnia 10 maja 1989 r.), a wykaz ten odnosił się do wykazu B stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach (Dz.U. Nr 8, poz. 43 ze zm.). Przy tym twierdzeniu - w ocenie Sądu drugiej instancji - po ukończeniu 60 lat i przepracowaniu ponad 25 lat, w tym 15 lat w opisanych wa­runkach, ubezpieczony nabył prawo do emerytury na podstawie § 4 tego rozporządzenia. O prawie tym stanowi § 7 rozporządzenia, a z mocy § 4 ust. 3 wykonywane przez niego prace podlegają zaliczeniu do okresów pracy w szczególnych warunkach wymienionych w wykazie A.