Wyrok NSA z dnia 19 lutego 2014 r., sygn. I OSK 2124/12

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący sędzia NSA Monika Nowicka (spr.), Sędzia NSA Irena Kamińska, Sędzia del. WSA Iwona Kosińska, Protokolant starszy asystent sędziego Wojciech Latocha, po rozpoznaniu w dniu 19 lutego 2014 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Ministra Skarbu Państwa od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 11 maja 2012 r. sygn. akt I SA/Wa 2350/11 w sprawie ze skargi J. O. na decyzję Ministra Skarbu Państwa z dnia [....] października 2011 r. nr [...] w przedmiocie odmowy potwierdzenia prawa do rekompensaty oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 11 maja 2012 r. (sygn. akt I SA/Wa 2350/11) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, po rozpoznaniu skargi J. O., uchylił decyzję Ministra Skarbu Państwa z dnia [...] października 2011 r. nr [...] oraz utrzymaną przezeń w mocy decyzję Wojewody K. z dnia [...] maja 2011 r. nr [...] w przedmiocie odmowy potwierdzenia prawa do rekompensaty.

Wyrok został wydany w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych sprawy:

Wojewoda K. - działając na wniosek: G. R., M. D., L. G., S. O., S. O., Z. S., J. O., M. O., E. M., G. G., B. Z., D. F., K. M., G. O. i R. O. - decyzją z dnia [...] maja 2011 r. odmówił wnioskodawcom potwierdzenia prawa do rekompensaty za pozostawione w miejscowości O. (powiat g. w województwie b.) przez H. O. i W. O. nieruchomości, obecnie znajdujące się w na terytorium Republiki B.

Decyzję tę następnie utrzymał w mocy Minister Skarbu Państwa (decyzja z dnia [...] października 2011 r. nr [...]).

W uzasadnieniu swego stanowiska organ centralny stwierdził, że H. i W. małż. O., w chwili wyjazdu z miejscowości O., nie posiadali już prawa własności do gruntu i budynków na nim położonych. Wprawdzie w aktach sprawy znajdował się wyrok Sądu Rejonowego dla [...] W. z dnia [...] listopada 1991 r. (sygn. akt [...]), zgodnie z którym ww. osoby, jako właściciele, pozostawili na obszarze, obecnie nie wchodzącym w skład Państwa Polskiego, majątek nieruchomy, w postaci: nieruchomości rolnej ([...] ha), lasu ( [...] ha), łąki ( [...] ha), sadu ([...] ha), drewnianego, parterowego domu mieszkalnego o powierzchni [...] m2, krytego dachówką, drewnianych, krytych słomą budynków gospodarczych (obory, stodoły, spichlerza - o ogólnej pow. [...] m2) oraz studni z kręgów betonowych, to jednak z protokołu przesłuchania stron wynikało, że ww. nieruchomość, w latach 1946-1947, została zagarnięta przez dawny Związek Radziecki. Ziemia została przymusowo zabrana do kołchozu, co z kolei było jednoznaczne z pozbawieniem repatriantów prawa własności do niej i upaństwowieniem składników majątkowych. Powyższe stało się też bezpośrednią przyczyną wyjazdu w 1958 r. H. O. i W. O. z miejscowości O. Tym samym, w ocenie organu, w niniejszej sprawie nie została spełniona jedna z podstawowych przesłanek ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 169, poz. 1418 ze zm.) dalej: "ustawa zabużańska", a mianowicie pozostawienie mienia poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, bowiem poprzednicy prawni wnioskodawców, w momencie wjazdu na obecne tereny państwa polskiego, nie dysponowali już prawem własności do przedmiotowej nieruchomości.