Odpowiedzialność podatkowa wspólników spółek oraz członków zarządu

Przepisy rozdziału 15 działu III ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz.U. Nr 137, poz. 926 ze zm.) określają kategorie osób nie będących podatnikiem, lecz odpowiadających za zaległości podatkowe. Mowa tu o tzw. osobach trzecich. Zasadniczo odpowiedzialny za zobowiązania podatkowe jest podatnik, płatnik lub inkasent. Osoba trzecia może natomiast odpowiadać posiłkowo, subsydiarnie za zaległości podatkowe. Podstawą odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej jest istnienie - między głównym zobowiązanym (podatnikiem, płatnikiem lub inkasentem) a osobą trzecią - różnego typu powiązań, np. finansowych, rodzinnych, organizacyjnych.

Zasady ogólne odpowiedzialności podatkowej osób trzecich są następujące:

1) podmioty odpowiedzialne, powstanie i zakres odpowiedzialności podatkowej osób trzecich określają wyłącznie przepisy art. 107-118 Ordynacji.

2) osoby trzecie odpowiadają za zaległości podatkowe całym swoim majątkiem, solidarnie z podatnikiem - art. 107 § 1 Ordynacji,

3) o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej organ podatkowy orzeka w drodze decyzji - art. 108 § 1 Ordynacji; bez decyzji odpowiedzialność nie powstaje,

4) decyzja o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej może zostać wydana dopiero, gdy ostateczna stanie się decyzja „wymiarowa” w stosunku do podatnika, płatnika lub inkasenta - art. 108 § 2 i art. 201 § 1 pkt 5 Ordynacji,

5) egzekucja zobowiązania, wynikającego z decyzji o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej, może być wszczęta dopiero wówczas, gdy egzekucja z majątku podatnika okazała się w całości lub w części bezskuteczna (zasada odpowiedzialności posiłkowej) - art. 108 § 3 Ordynacji.