Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego

Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego

Ewa Kowalczuk-Dobosz – biegły rewident w dziale audytu międzynarodowej firmy audytorsko-doradczej Ernest & Young

Koncepcja podatku odroczonego wywodzi się z jednej z podstawowych zasad rachunkowości – zasady współmierności. Głównym powodem wyliczenia i ujęcia podatku odroczonego jest obowiązek jednostek zaksięgowania skutków podatkowych transakcji. W związku z tym, jeśli ujmujemy transakcje w rachunku zysków i strat lub w kapitale własnym, powinniśmy również ująć odpowiednio w rachunku zysków i strat lub w kapitale własnym ich odnośne skutki podatkowe.

Celem tego artykułu jest zaprezentowanie różnic pomiędzy obecnie panującą praktyką księgową a wymogami znowelizowanej ustawy o rachunkowości (nowa ustawa) w odniesieniu do odroczonego podatku dochodowego, głównie poprzez pokazanie przykładów wyliczenia podatku odroczonego, sposobu jego ewidencji oraz prezentacji w bilansie, rachunku zysków i strat oraz w informacji dodatkowej do sprawozdania finansowego, teraz i w przyszłości.

Rozwiązania obecne

Artykuł 37 ust. 3 ustawy o rachunkowości (dalej ustawa) definiuje rezerwę na podatek odroczony jako „rezerwę na przejściową różnicę z tytułu podatku dochodowego () spowodowaną odmiennością momentu uznania przychodu za osiągnięty lub kosztu za poniesiony w myśl ustawy i przepisów podatkowych”.

Dodatkowo przepis ten przedstawia sposób ewidencji rezerwy na podatek odroczony w zależności od tego, czy w wyniku wyliczenia powstaje dodatnia (w pozycji rezerw) czy ujemna różnica przejściowa (czynne rozliczenia międzyokresowe). W związku z tym, że definicja ta nie jest zbyt jasna co do sposobu wyliczenia rezerwy na podatek odroczony oraz możliwości księgowania ujemnej różnicy przejściowej, spowodowało to stosowanie w literaturze fachowej oraz praktyce księgowej kilku metod wyliczenia oraz prezentacji tej rezerwy.

Chciałabym zaprezentować najczęściej przeze mnie spotykaną w trakcie badania sprawozdań finansowych spółek produkcyjnych, handlowych i usługowych praktykę księgową dotyczącą rezerwy na podatek odroczony.