Wyrok WSA w Warszawie z dnia 25 stycznia 2022 r., sygn. I SA/Wa 1017/21

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Agnieszka Jędrzejewska-Jaroszewicz, Sędziowie sędzia WSA Małgorzata Boniecka-Płaczkowska, sędzia WSA Joanna Skiba (spr.), , po rozpoznaniu w dniu 25 stycznia 2022 r. na posiedzeniu niejawnym w trybie uproszczonym sprawy ze skargi Rzecznika Praw Obywatelskich na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia [...] listopada 2020 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie umorzenia zadłużenia oddala skargę.

Uzasadnienie

Postanowieniem z dnia [...] listopada 2020 r. nr [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze w [...] (dalej SKO lub Kolegium) utrzymało w mocy postanowienie Prezydenta [...] z dnia [...] sierpnia 2020 r. nr [...] o odmowie wszczęcia postępowania.

W uzasadnieniu powyższego rozstrzygnięcia SKO wskazało, że pismem z [...] lipca 2019 r. M. W. wniosła o umorzenie kwoty podlegającej zwrotowi z tytułu wypłaconego zasiłku pielęgnacyjnego w okresie od [...] stycznia 2010 r. do [...] czerwca 2019 r. Wniosek swój uzasadniła trudną sytuacją materialną oraz brakiem świadomości otrzymywania dwóch świadczeń. W dniu [...] sierpnia 2020 r. organ I instancji odmówił wszczęcia postępowania.

Kolegium rozpoznając złożone od tego postanowienia zażalenie stwierdziło, że w analizowanej sprawie zachodziła przeszkoda do wszczęcia postępowania zgodnie z art. 61a §1 k.p.a. SKO, odwołując się do treści art. 16 ust. 7-8 i art. 30 ust. 9 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2020 r. poz. 111 ze zm.), stwierdziło, że organ I instancji nie był uprawniony do wydania w sprawie decyzji o umorzeniu pobranego przez M. W. zasiłku pielęgnacyjnego. Aktualnie na gruncie przepisów art. 16 ust. 6-8 ustawy o świadczeniach rodzinnych wyłączona jest możliwość wydania decyzji administracyjnej w przedmiocie świadczeń nienależnie pobranych i ich zwrotu. W konsekwencji organ nie był uprawniony do zastosowania w sprawie przepisów art. 30 ust. 9 ustawy o świadczeniach rodzinnych, które to przepisy pozwalają na rozpatrzenie żądania strony o umorzenie kwot świadczeń nienależnie pobranych co do istoty. Przepis art. 16 ust. 7 ustawy obliguje Zakład Ubezpieczeń Społecznych do dokonania potrącenia. Organ, który wypłacił zasiłek pielęgnacyjny za ten okres, nie posiada w tym zakresie kompetencji do zwolnienia strony zobowiązanej od obowiązku zwrotu takiego zasiłku. Przepis art. 16 ust. 7 ustawy przekazuje rozliczenie wypłaconego zasiłku pielęgnacyjnego za okres równoczesnego pobierania dodatku pielęgnacyjnego przez stosowne pomniejszenie świadczeń emerytalno-rentowych i przekazanie tej kwoty na rachunek organu właściwego, do kompetencji organów emerytalno-rentowych.