Interpretacja indywidualna z dnia 8 listopada 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB3-1.4012.656.2023.2.AB

Opodatkowanie oraz brak zwolnienia z VAT sprzedaży nieruchomości niezabudowanych.

Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłgo w zakresie podatku od towarów i usług jest:

-prawidłowe - w zakresie braku opodatkowania wywłaszczenia za odszkodowaniem działek nr (...), (...), (...), (...),

-nieprawidłowe- w zakresie braku opodatkowania wywłaszczenia za odszkodowaniem działek nr (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...).

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

4 września 2023 r. wpłynął Pani wniosek z 4 września 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania wywłaszczenia za odszkodowaniem działek nr (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...).

Uzupełniła go Pani pismem z 16 października 2023 r. (wpływ 16 października 2023 r.)

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Jest Pani rolnikiem, który jest podatnikiem VAT od lipca 2021 roku. W roku 2022 na mocy decyzji natychmiastowej wykonalności została Pani wywłaszczona z gruntów pod budowę drogi ekspresowej (...) przez Skarb Państwa. Wywłaszczane grunty były Pani własnością od 2012 roku które otrzymała Pani od rodziców w darowiźnie. Nabywając grunty nie była Pani płatnikiem VAT. W roku 2023 otrzymała decyzje od (…), w której zostało ustalone odszkodowanie za wywłaszczone wcześniej grunty. Grunty, które zostały wywłaszczone to działki nr: - (...) o powierzchni 0,5185ha - (...) o powierzchni 0,0660 ha - (...) o powierzchni 0,0740 ha - (...) o powierzchni 0,2231 ha, powstałe z podziału działki nr (...), - (...) o powierzchni 0,0570 ha - (...) o powierzchni 0,0073 ha - (...) o powierzchni 0,0346ha - (...) o powierzchni 0,0073, powstałe z podziału działki nr (...) - (...) o powierzchni 0,5913 ha - (...) o powierzchni 0,0496ha - (...) o powierzchni 0,1350 ha - (...) o powierzchni 0,0416 ha powstałe z podziału działki nr (...), - (...) o powierzchni 0,0180 ha powstała z podziału działki nr (...) - (...) o powierzchni 0,1099 ha powstała z podziału działki nr (...) - (...) o powierzchni 0,0353 ha -(...) o powierzchni 0,0040 ha - (...) o powierzchni 0,0106 ha powstałe z podziału działki nr (...). Działki przed przekształceniem był działkami o następującym przeznaczeniu: - działka nr (...) grunty orne, pastwiska trwałe - działka nr (...) drogi, pastwiska trwałe, użytki rolne zabudowane - działka nr (...) grunty orne, pastwiska trwałe, lasy - działka nr (...) lasy, grunty pod stawami - działka nr (...) pastwiska trwałe, lasy, grogi, użytki rolne - działka nr (...) pastwiska trwałe, drogi. Na działkach, które zostały wywłaszczone nie znajdowały się żadne zabudowania, częściowo wykorzystywane były do produkcji zbóż.

W uzupełnieniu wskazała Pani, że:

1.

Działki nr (...), (...),(...),(...), (...), (...) zostały podzielone na mniejsze w wyniku wywłaszczenia ich części pod budowę drogi (...) na mocy decyzji nr (…) wydaną przez (…) dnia 27.09.2022.

2.

Działka (...) wykorzystywana była jako pole uprawne do momentu wywłaszczenia, natomiast działki nr (...), (...), (...) powstałe z podziału nie były już przez Panią użytkowane. Działka nr (...) do momentu wywłaszczenia wykorzystywana była jako pole uprawne oraz droga, natomiast działki nr (...), (...), (...),(...) powstałe z podziału nie były już przez Panią użytkowane. Działka nr (...) do momentu wywłaszczenia była wykorzystywana jako pole uprawne, las oraz droga, natomiast działki nr (...), (...), (...) oraz (...) powstałe z podziału nie były już przez Panią użytkowane. Działka nr (...) do momentu wywłaszczenia wykorzystywana była jako las, natomiast działka (...) powstała z podziału nie była już przez Panią użytkowana. Działka nr (...) do momentu wywłaszczenia wykorzystywana była jako las oraz w części jako plac gospodarstwa na który stoją silosy zbożowe oraz inne budynki, natomiast działka (...) powstała z podziału nie była już przez Panią użytkowana. Działka (...) wykorzystywana była jako droga, natomiast działka (...), (...) oraz (...) powstałe z podziału nie były już przez Panią użytkowane.

3.

Działka nr (...) była wykorzystywane pod działalność rolniczą, działki nr (...), (...) częściowo były wykorzystywane pod działalność rolniczą, działka nr (...) to las, z którego nie czerpała Pani korzyści związanych z działalnością rolniczą, część działki nr (...) wchodzi w skład siedziby gospodarstwa, na której znajdują się budynki i silosy, działka nr (...) to droga której nie wykorzystywała Pani działalności rolniczej. Natomiast działki nr (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...) powstałe z podziału nie były już wykorzystywane do działalności.

4.

Była Pani rolnikiem ryczałtowym od 16.02.2012 (data wydania numeru identyfikacyjnego gospodarstwa przez (…)) do 31.05.2021.

5.

Z działek nr (...), (...), (...) sprzedawała Pani płody rolne od momentu bycia rolnikiem ryczałtowym, jak również po przejściu na VAT. Płody rolne które Pani wyprodukowała w roku 2021 sprzedane było dopiero w 2022 roku gdzie obowiązywał VAT 0% na produkty rolne, w latach następnych produkty, które Pani sprzedawała z wyżej wymienionych działek również były objęte stawką VAT 0% . W roku 2021 oraz 2022 na działkach nr (...), (...), (...) było wyprodukowane zboże (pszenica ozima, jęczmień jary), natomiast w 2023 na działkach nr (...), (...) był to rzepak ozimy, natomiast na działce (...) jęczmień jary. Natomiast na działkach nr (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...) powstałych z podziału nie było już nic uprawiane.

6.

Działka nr (...) była przedmiotem dzierżawy od 01.10.2017 do 01.10.2027, korzyści które Pani czerpała to dopłaty bezpośrednie otrzymywane od ARiMR, natomiast działki nr (...), (...), (...), (...), (...) nie były przedmiotem najmu dzierżawy oraz żadnej umowy o podobnym charakterze. Natomiast działki nr (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...) powstałe z podziału nie był przedmiotem najmu ani dzierżawy oraz nie czerpała Pani z nich żadnych korzyści ponieważ nie była ich właścicielem z tytuły wywłaszczenia.

7.

Nie występowała Pani z wnioskiem o opracowanie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla działek nr (...), (...), (...), (...), (...), (...) ani działek z nich powstałych.

8.

Wnosiła Pani o pozwolenie na budowę płyty fundamentowej pod silosy zbożowe na działce (...) przed wywłaszczeniem (płyta fundamentowa wraz z silosami znajduje się aktualnie na działce (...), która nie jest przedmiotem wywłaszczenia). Pozwolenie na budowę było konieczne, ponieważ silosy mają powyżej 7,5m wysokości. Natomiast na działkach nr (...), (...), (...), (...), (...) nie były wnoszone żadne zmiany dotyczące warunków zabudowy i zagospodarowania terenu. Jak również na działkach z nich powstałych.

9.

Dla działek (...), (...), (...), (...), (...), (...) i działek z nich powstałych nie poczyniła Pani żadnych działań związanych z zwiększeniem ich wartości.

10.

Na moment wywłaszczenia działki nr (...),(...), (...),(...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...) w Miejscowym Planie Zagospodarowania Przestrzennego znajdowały się w strefie zabudowy inwestycyjnej (tereny planowanych dróg publicznych ekspresowych - pod (...)).

11.

Na pytanie organu cyt. „Jeśli którakolwiek z ww. działek zgodnie z Miejscowym Planem Zagospodarowania Przestrzennego na moment wywłaszczenia, była w części przeznaczona pod zabudowę a w części nie (tj. nie dopuszczono na tej części możliwości jakiejkolwiek zabudowy), to należy wskazać numery takich działek oraz czy Miejscowym Planie Zagospodarowania Przestrzennego znajdują się na tych działkach linie rozgraniczające oddzielające tereny przeznaczone pod zabudowę od terenów nieprzeznaczonych pod zabudowę?” Odpowiedziała Pani, że działki nr (...), (...), (...),(...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...) nie były przeznaczone pod zabudowę.

12.

Działki nr (...),(...), (...),(...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...) z dniem wywłaszczenia działki zostały przeznaczone na cele publiczne tj. pod budowę drogi ekspresowej (...) (pomimo wywłaszczenia za ww. działki opłacałam podatek rolny).

13.

Działki nr (...), (...), (...), (...), (...), (...) zostały nabyte przez Panią w formie darowizny niepodlegającej opodatkowaniu od towarów i usług (darowizna od rodziców).

14.

Darowizna została udokumentowana poprzez akt notarialny z dnia 07.02.2012. Nie była wystawiana żadna faktura VAT.

15.

Działki nr (...), (...), (...), (...), (...), (...) wykorzystywała Pani tylko i wyłącznie na cele rolnicze od momentu przekazania gruntów w formie darowizny jako rolnik ryczałtowy, natomiast w momencie przejścia na VAT również na cele rolnicze tj. do produkcji zbóż sprzedawanych w gospodarstwie.

Pytanie

Czy jako rolnik będący płatnikiem VAT zobowiązana jest Pani do odprowadzenia podatku za odszkodowanie które otrzymała Pani w wyniku wywłaszczenia z wyżej opisanych gruntów przez Skarb Państwa?

Pani stanowisko w sprawie (doprecyzowane w piśmie z 16 października 2023 r.)

W Pani ocenie opłata podatku za odszkodowanie wynikające z wywłaszczenia gruntów przez Skarb Państwa nie powinna mieć miejsca ponieważ wywłaszczenie nastąpiło bez możliwości wyboru a także są to grunty prywatne których właścicielem jest Pani od 2012 roku a wtedy nie była Pani płatnikiem VAT wiec jest to Pani majątek prywatny. Nadmienia Pani również że po przejściu na VAT towary które wyprodukowałam na działkach przed wywłaszczeniem objęte były stawką 0% natomiast w chwili wywłaszczenia, tj. dzień 27.09.2022 nie czerpałam z działek korzyści, jak również w żaden sposób z nich nie korzystałam ani ich nie użytkowałam.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które Pani przedstawiła we wniosku jest:

-prawidłowe - w zakresie braku opodatkowania wywłaszczenia za odszkodowaniem działek nr (...), (...), (...), (...),

-nieprawidłowe- w zakresie braku opodatkowania wywłaszczenia za odszkodowaniem działek nr (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...).

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

W myśl art. 7 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

Stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy:

Należy przyjąć, że w oparciu o definicję zawartą w art. 2 pkt 6 ustawy, zbycie nieruchomości gruntowych, traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której mowa wart.7 ust. 1 ustawy.

Należy podkreślić, że co do zasady dla uznania, że dostawa towarów oraz świadczenie usługi podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bezwzględnym warunkiem jest „odpłatność” za daną czynność, co wynika wprost z powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność, a także odszkodowanie. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.

Z przywołanego przepisu art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy wynika, że czynność polegająca na przeniesieniu z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów (np. nieruchomości) w zamian za odszkodowanie stanowi dostawę towarów. W tej sytuacji bez znaczenia jest fakt, że dostawa nie jest de facto następstwem decyzji właściciela, lecz wynika z nakazu organu władzy publicznej lub z mocy samego prawa. Odszkodowanie w tym przypadku pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną. W konsekwencji należy stwierdzić, że przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów (w tym np. nieruchomości) w zamian za odszkodowanie – na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy – podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Należy przy tym zaznaczyć, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie podlega samo odszkodowanie, lecz stanowiące dostawę towarów przeniesienie własności nieruchomości w zamian za wynagrodzenie przyjmujące formę odszkodowania.

Wynagrodzenie musi mieć zatem konkretny wymiar, a więc być konkretną wielkością wyrażalną w pieniądzu. Dostawę można uznać za dokonaną odpłatnie, dopiero gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru. Oznacza to, że przeniesienie z mocy prawa własności towarów nabiera odpłatnego charakteru dopiero w momencie przyznania odszkodowania i ustalenia jego wysokości.

Zasady nabywania nieruchomości pod inwestycje w zakresie dróg publicznych, a także organy właściwe w tych sprawach, reguluje ustawa z 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 162).

Art. 11a ust. 1 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych stanowi, że:

Na podstawie art. 11f ust. 1 pkt 6 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

Stosownie do art. 12 ust. 4 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

W myśl art. 12 ust. 4a ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

Na mocy art. 12 ust. 4f ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

W oparciu o art. 12 ust. 5 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

W myśl art. 18 ust. 1 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

Na podstawie art. 112 ust. 2 ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 344 ze zm.):

W myśl art. 128 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami:

Istotą wywłaszczenia jest pozbawienie lub ograniczenie m.in. prawa własności nieruchomości. Dokonuje się tego za odszkodowaniem wypłaconym na rzecz osoby (podmiotu) wywłaszczanego, co poprzedza wydanie aktu prawnego w randze decyzji. Nieruchomość objęta taką procedurą staje się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego. Decyzję ustalającą wysokość odszkodowania wydaje organ administracji publicznej, który wydał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji. Z tak określonych zapisów ustawowych wynika jasno, że podmiotem podejmującym cały katalog czynności prawnych jest organ administracji. Nie wymaga się tu współdziałania, czy jakiejkolwiek innej inicjatywy ze strony podmiotu wywłaszczanego.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy podlega jednak opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy:

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy:

Natomiast art. 15 ust. 4 ustawy stanowi, że:

Na podstawie art. 15 ust. 5 ustawy

Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności, konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik. Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto, działalność gospodarczą stanowi wykorzystywanie towarów w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Przez ciągłe wykorzystywanie składników majątku należy rozumieć takie wykorzystywanie majątku, które charakteryzuje się powtarzalnością lub długim okresem trwania. Zatem czerpanie dochodów ze składnika majątku wskazuje na prowadzenie działalności gospodarczej.

Analizując powyższe przepisy stwierdzić należy, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy, mamy do czynienia z podatnikiem podatku od towarów i usług jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

W tym miejscu należy również wskazać, że na podstawie art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 str. 1 ze zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE Rady:

Jednocześnie w art. 12 ust. 1 lit. b Dyrektywy 2006/112/WE Rady wskazano, że:

Zgodnie z art. 12 ust. 3 Dyrektywy 2006/112/WE Rady:

W myśl art. 2 ust. 1 lit. a Dyrektywy 2006/112/WE Rady:

Analiza powyższych przepisów prawa wspólnotowego wskazuje, że podatnikiem podatku od towarów i usług może być każda osoba, która okazjonalnie dokonuje czynności opodatkowanych, przy czym czynności te powinny być związane z działalnością zdefiniowaną jako działalność gospodarcza, tj. wszelką działalnością producentów, handlowców i osób świadczących usługi, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie.

Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług w świetle powyższych przepisów, jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Właściwym zatem jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej ani też nie został wykorzystany w trakcie jego posiadania na cele działalności gospodarczej.

W kontekście powyższych rozważań nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej, a tylko np. wyzbywa się majątku osobistego. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Dodatkowo należy wskazać, że działalność gospodarcza powinna cechować się stałością, powtarzalnością i niezależnością jej wykonywania, bowiem związana jest z profesjonalnym obrotem gospodarczym. Nie jest natomiast działalnością handlową, a zatem i gospodarczą, sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży i nie jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Powyższe oznacza, że dostawa towarów, w tym przypadku nieruchomości, podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy czynność podlegającą opodatkowaniu wykona podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik.

Jednocześnie okoliczności dokonania tej czynności powinny nosić znamiona działalności gospodarczej, o której mowa w ustawie, tzn. powinny polegać na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Przez ciągłe wykorzystywanie składników majątku należy rozumieć takie wykorzystywanie majątku, które charakteryzuje się powtarzalnością lub pewnym okresem trwania. Zatem, czerpanie dochodów ze składnika majątku wskazuje na prowadzenie działalności gospodarczej.

Należy stwierdzić, że każdy kto dokonuje czynności, które zmierzają do wykorzystania nieruchomości dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, powinien być uznany za podatnika podatku od towarów i usług. Tym samym, wykorzystywanie majątku osobistego stanowi również działalność gospodarczą, jeżeli jest dokonywane w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Podstawowym kryterium dla opodatkowania sprzedaży, w tym przypadku nieruchomości, jest ustalenie, czy działanie to można uznać za wykorzystywanie majątku w sposób ciągły do celów zarobkowych, czy majątek nabyty został i faktycznie wykorzystany na potrzeby własne, czy też z przeznaczeniem do działalności gospodarczej.

Wobec tego nie jest działalnością handlową, a zatem i gospodarczą sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty ani też wykorzystany w trakcie jego posiadania w celu jego odsprzedaży i nie jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Zatem, status podatnika podatku od towarów i usług wynika z okoliczności dokonywania czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Dla ustalenia, czy osoba dokonująca transakcji sprzedaży nieruchomości jest podatnikiem podatku VAT, istotne jest stwierdzenie, że prowadzi ona działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów cytowanej wyżej ustawy.

Mając na względzie definicję działalności gospodarczej, zawartą w art. 15 ust. 2 ustawy, należy uznać, że działalność rolnicza, o której mowa w art. 2 pkt 15 ustawy, mieści się w pojęciu działalności gospodarczej.

Zatem rolnik, w świetle przepisów ustawy – co do zasady – posiada status podatnika prowadzącego działalność gospodarczą (działalność rolniczą). Co istotne, w sytuacji gdy rolnik dokona rejestracji i uzyska miano podatnika podatku VAT czynnego, oznacza to, że prowadzi on działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem VAT według właściwej stawki tego podatku.

Uznanie, czy dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.

W niniejszej sprawie należy przytoczyć – celem wyjaśnienia – orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 15 września 2011 r., w sprawach C-180/10 i C-181/10. I tak, z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 15 września 2011 r. w sprawach połączonych przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej (C-181/10) wynika, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania Dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Podobnie – zdaniem Trybunału – okoliczność, że przed sprzedażą zainteresowany dokonał podziału gruntu na działki w celu osiągnięcia wyższej ceny łącznej. Całość powyższych elementów może bowiem odnosić się do zarządzania majątkiem prywatnym zainteresowanego.

Inaczej jest natomiast – wyjaśnił Trybunał – w wypadku gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy. Zatem za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym. Chodzi tu przykładowo o nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy terenu, czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług developerskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przykładowo przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.

W powyższym wyroku Trybunał stwierdził również, że osoby fizycznej, która prowadziła działalność rolniczą na gruncie nabytym ze zwolnieniem z podatku od wartości dodanej i przekształconym wskutek zmiany planu zagospodarowania przestrzennego niezależnej od woli tej osoby w grunt przeznaczony pod zabudowę, nie można uznać za podatnika podatku od wartości dodanej w rozumieniu art. 9 ust. 1 i art. 12 ust. 1 Dyrektywy 2006/112, zmienionej Dyrektywą 2006/138, kiedy dokonuje ona sprzedaży tego gruntu, jeżeli sprzedaż ta następuje w ramach zarządu majątkiem prywatnym tej osoby. Okoliczność, że osoba ta jest „rolnikiem ryczałtowym” w rozumieniu art. 295 ust. 1 pkt 3 dyrektywy 2006/112, zmienionej dyrektywą 2006/138, jest w tym zakresie bez znaczenia.

Jednakże co ważne, wskazane orzeczenie Trybunału odnosiło się do rolnika, który korzystał ze zwolnienia od podatku VAT. Natomiast w przypadku, gdy sprzedaży działki należącej do przedsiębiorstwa rolnego dokonuje rolnik będący czynnym, zarejestrowanym podatnikiem VAT, należy uznać, że mamy do czynienia z działalnością gospodarczą podejmowaną przez podatnika VAT czynnego.

W tym miejscu podkreślić należy, że pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę, będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej.

Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z dnia 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.

Z opisu sprawy wynika, że jest Pani rolnikiem który jest podatnikiem VAT od lipca 2021 roku. W roku 2022 na mocy decyzji natychmiastowej wykonalności została Pani wywłaszczona z gruntów pod budowę drogi przez Skarb Państwa. Wywłaszczane grunty były Pani własnością od 2012 roku, które otrzymała Pani od rodziców w darowiźnie. Działki nr (...), (...), (...), (...), (...), (...) zostały podzielone na mniejsze w wyniku wywłaszczenia ich części pod budowę drogi. Grunty które zostały wywłaszczone to działki nr: - (...), (...), (...), (...) powstałe z podziału działki nr (...), - (...), (...), (...), (...) powstałe z podziału działki nr (...), - (...), (...), (...), (...) powstałe z podziału działki nr (...), - (...) powstała z podziału działki nr (...), (...) powstała z podziału działki nr (...), - (...), (...), (...) powstałe z podziału działki nr (...). Działka (...) wykorzystywana była jako pole uprawne do momentu wywłaszczenia. Działka nr (...) do momentu wywłaszczenia wykorzystywana była jako pole uprawne oraz droga. Działka nr (...) do momentu wywłaszczenia była wykorzystywana jako pole uprawne, las oraz droga. Działka nr (...) do momentu wywłaszczenia wykorzystywana była jako las. Działka nr (...) do momentu wywłaszczenia wykorzystywana była jako las oraz w części jako plac gospodarstwa, na którym stoją silosy zbożowe oraz inne budynki. Działka (...) wykorzystywana była jako droga. Działka nr (...) była wykorzystywane pod działalność rolniczą, działki nr (...), (...) częściowo były wykorzystywane pod działalność rolniczą, działka nr (...), to las z którego nie czerpała Pani korzyści związanych z działalnością rolniczą, część działki nr (...) wchodzi w skład siedziby gospodarstwa, na której znajdują się budynki i silosy, działka nr (...) to droga, której nie wykorzystywała Pani w działalności rolniczej. Z działek nr (...), (...), (...) sprzedawała Pani płody rolne od momentu bycia rolnikiem ryczałtowym, jak również po przejściu na VAT. W roku 2021 oraz 2022 na działkach nr (...), (...), (...) było wyprodukowane zboże (pszenica ozima, jęczmień jary), natomiast w 2023 na działkach nr (...), (...) był to rzepak ozimy, natomiast na działce (...) jęczmień jary. Natomiast na działkach nr (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...) powstałych z podziału nie było już nic uprawiane. Działka nr (...) była przedmiotem dzierżawy od 01.10.2017 do 01.10.2027, natomiast działki nr (...), (...), (...), (...), (...) nie były przedmiotem najmu dzierżawy oraz żadnej umowy o podobnym charakterze. Nie występowała Pani z wnioskiem o opracowanie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla działek nr (...), (...), (...), (...), (...), (...) ani działek z nich powstałych. Wnosiła Pani o pozwolenie na budowę płyty fundamentowej pod silosy zbożowe na działce (...) przed wywłaszczeniem (płyta fundamentowa wraz z silosami znajduje się aktualnie na działce (...), która nie jest przedmiotem wywłaszczenia). Pozwolenie na budowę było konieczne, ponieważ silosy mają powyżej 7,5m wysokości. Natomiast na działkach nr (...), (...), (...), (...), (...) nie były wnoszone żadne zmiany dotyczące warunków zabudowy i zagospodarowania terenu. Jak również na działkach z nich powstałych. Dla działek (...), (...), (...), (...), (...), (...) i działek z nich powstałych nie poczyniła Pani żadnych działań związanych z zwiększeniem ich wartości.

Przechodząc na grunt rozpatrywanej sprawy należy stwierdzić, że fakt prowadzenia działalności rolniczej, z tytułu której jest Pani podatnikiem podatku VAT i wykorzystywania działek nr (...), nr (...) nr (...) nr (...) (z których powstały działki nr (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...) będące przedmiotem wywłaszczenia) w działalności rolniczej, ma znaczenie dla opodatkowania podatkiem VAT wywłaszczenia w zamian za odszkodowanie przedmiotowych działek. W niniejszej sprawie pierwotne działki nr (...), nr (...) nr (...) nr (...) (z których powstały działki nr (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...) będące przedmiotem wywłaszczenia) były wykorzystywane do działalności rolniczej opodatkowanej podatkiem od towarów i usług. Ponadto jak wskazała Pani w opisie sprawy z działek nr (...), nr (...), nr (...) sprzedawała Pani płody rolne. Dodatkowo działka nr (...) była przedmiotem dzierżawy od 01.10.2017 do 01.10.2027. Natomiast w stosunku do działki nr (...) wnosiła Pani o pozwolenie na budowę płyty fundamentowej pod silosy zbożowe przed wywłaszczeniem.

W związku z powyższym należy stwierdzić, że pierwotne działki nr (...), nr (...), nr (...), nr (...) (z których powstały działki nr (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...) będące przedmiotem wywłaszczenia) nie były wykorzystywane przez Panią w celach prywatnych (osobistych) w całym okresie ich posiadania. Jak wynika z okoliczności sprawy przedmiotem wywłaszczenia w zamian za odszkodowanie będą działki, które były wykorzystywane w działalności gospodarczej (działalności rolniczej), z tytułu której Pani jest podatnikiem podatku VAT. Zatem, w odniesieniu do wywłaszczenia działek nr (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), nie można uznać, że przedmiotem wywłaszczenia będzie składnik Pani majątku osobistego i będzie stanowił realizację prawa do rozporządzania majątkiem osobistym. Dodatkowo działka nr (...) była przedmiotem dzierżawy. Natomiast w stosunku do działki nr (...) wnosiła Pani o pozwolenie na budowę płyty fundamentowej pod silosy zbożowe przed wywłaszczeniem.

Zaznaczenia bowiem wymaga, że ze wskazanego powyżej orzeczenia C-291/92 wynika, że aby nieruchomości nie stanowiły majątku związanego z działalnością gospodarczą, nie mogą one służyć takiej działalności w całym okresie ich posiadania.

Tak więc analiza przedstawionego we wniosku opisu sprawy, powołanych regulacji oraz aktualnego orzecznictwa, prowadzi do wniosku, że należy Panią uznać za podatnika podatku od towarów i usług z tytułu wywłaszczenia w zamian za odszkodowanie działek nr (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...).

W konsekwencji powyższego, należy wskazać, że przeniesienie prawa własności działek nr (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...) z nakazu władzy publicznej tj. wywłaszczenie w zamian za odszkodowanie stanowi odpłatną dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy, podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Pani natomiast w odniesieniu do tej czynności działa w charakterze podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy, gdyż działki pierwotne, z których powstały działki nr (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...) będące przedmiotem wywłaszczenia były wykorzystywany przez Panią w działalności rolniczej, w zakresie której jest Pani zarejestrowana jako podatnik podatku VAT. W tym przypadku odszkodowanie pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną.

W związku z powyższym Pani stanowisko w tej części jest nieprawidłowe.

Natomiast odnosząc się do wywłaszczenia w zamian za odszkodowanie działek nr (...), (...), (...), (...) należy wskazać, że jak wynika z opisu sprawy działka nr (...) (z której powstała działka nr (...)) do momentu wywłaszczenia wykorzystywana była jako las, natomiast działka (...) powstała jej z podziału nie była już przez Panią użytkowana. Natomiast działka (...) (z której powstały działki (...), (...), (...)) wykorzystywana była jako droga, natomiast działka (...), (...) oraz (...) powstałe z jej podziału nie były już przez Panią użytkowane. Działka nr (...) to las, z którego nie czerpała Pani korzyści związanych z działalnością rolniczą, działka nr (...) to droga której nie wykorzystywała Pani w działalności rolniczej. Działki nr (...), (...) jak i działki (...), (...), (...), (...) powstałe z ich podziału nie były przedmiotem najmu dzierżawy oraz żadnej umowy o podobnym charakterze. Nie występowała Pani z wnioskiem o opracowanie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla działek nr (...), (...) ani działek z nich powstałych. Na działkach nr (...), (...) nie były wnoszone żadne zmiany dotyczące warunków zabudowy i zagospodarowania terenu. Jak również na działkach z nich powstałych. Dla działek nr (...), (...) i działek z nich powstałych nie poczyniła Pani żadnych działań związanych z zwiększeniem ich wartości.

Z przedstawionych okoliczności sprawy wynika, że skala zaangażowania, w odniesieniu do pierwotnych działek nr (...) i (...) jak i działek nr (...), (...), (...), (...) będących przedmiotem wywłaszczenia, nie wykracza poza ramy czynności związanych ze zwykłym wykonywaniem prawa własności. W analizowanej sprawie brak jest przesłanek świadczących o takiej aktywności dotyczących ww. działek, która byłaby porównywalna do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem (brak przesłanek zawodowego – stałego i zorganizowanego charakteru takiej działalności). Nie wystąpił bowiem taki ciąg zdarzeń, który jednoznacznie przesądziłby, że odnośnie wywłaszczenia ww. działek wypełnia Pani przesłanki działalności gospodarczej.

W związku z powyższym stwierdzić należy, że w stosunku do pierwotnych działek nr (...) i (...) jak i działek z nich powstałych nr (...), (...), (...), (...) a będących przedmiotem wywłaszczenia nie podjęła Pani aktywnych działań w zakresie obrotu nieruchomościami, które świadczyłyby o angażowaniu środków w sposób podobny do wykorzystywanych przez handlowców, bowiem z okoliczności sprawy wynika, że czynności poczynione w stosunku przedmiotowych działek nie wykraczają poza ramy czynności związanych ze zwykłym wykonywaniem prawa własności w stosunku do ww. działek. Działania podjęte przez Panią należą do zakresu zwykłego zarządu majątkiem prywatnym.

Wobec powyższego należy uznać, że z tytułu wywłaszczenia działek nr (...), (...), (...), (...) z nakazu władzy publicznej w zamian za odszkodowanie, będzie Pani korzystała z przysługującego prawa do rozporządzania własnym majątkiem, która to czynność oznacza działanie w sferze prywatnej, co nie jest wykonywaniem działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Brak tego statusu pozbawia Panią cech podatnika podatku VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy, w zakresie wywłaszczenia w zamian za odszkodowanie działek nr (...), (...), (...), (...), cech czynności podlegających opodatkowaniu, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Tym samym, wywłaszczenie działek nr (...), (...), (...), (...) w zamian za odszkodowanie nie będzie podlegało ustawie o podatku od towarów i usług.

W tej części stanowisko Pani należało uznać za prawidłowe.

Odnosząc się natomiast do kwestii ewentualnego zwolnienia z podatku VAT wywłaszczonych w zamian za odszkodowanie działek nr (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...) należy zauważyć co następuje:

Czynność podlegająca opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług może być opodatkowana lub korzystać ze zwolnienia z podatku.

Zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku.

Z kolei zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy. W myśl art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy :

W świetle art. 2 pkt 33 ustawy,

Powyższe oznacza, że generalnie opodatkowane podatkiem VAT są dostawy, których przedmiotem są nieruchomości gruntowe zabudowane i niezabudowane, przy czym w przypadku tych ostatnich opodatkowane są wyłącznie te, których przedmiotem są tereny budowlane (przeznaczone pod zabudowę). Pozostałe natomiast dostawy gruntów niezabudowanych, będących gruntami leśnymi, rolnymi itp., nieprzeznaczonymi pod zabudowę – są zwolnione od podatku VAT.

W myśl art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz. U. z 2023 r., poz. 977 ze zm.),

Jak stanowi art. 4 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym:

Zgodnie z art. 4 ust. 2 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym:

Stosownie do treści wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 28 marca 1996 r. w sprawie C-468/93 Gemeente Emmen – „teren budowlany” oznacza każdy nieuzbrojony lub uzbrojony teren uznany przez państwa członkowskie za teren z przeznaczeniem pod zabudowę.

Tym samym, w świetle orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości za teren budowlany uznać można jedynie taki, który regulacjami prawa krajowego został przeznaczony pod zabudowę.

Wprowadzony do ustawy art. 2 pkt 33, odpowiada więc także treści ww. orzeczenia, gdyż cechę przeznaczenia pod zabudowę ustala się na podstawie określonych wprost w ustawie dokumentów prawa miejscowego.

Zatem, ustawa nakazuje oceniać przeznaczenie określonego gruntu wyłącznie w oparciu o istniejący plan zagospodarowania przestrzennego oraz wydane decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.

Z opisu sprawy wskazała Pani, że działki nr (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...) na moment wywłaszczenia w Miejscowym Planie Zagospodarowania Przestrzennego znajdowały się w strefie zabudowy inwestycyjnej (tereny planowanych dróg publicznych ekspresowych).

Zatem mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że jak wynika z Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego, działki nr (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...) przeznaczone są pod zabudowę, tak więc stwierdzić należy, że ww. działki będą stanowiły teren budowlany zdefiniowany w art. 2 pkt 33 ustawy i w rezultacie wywłaszczenie w zamian za odszkodowanie działek nr (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...) nie będzie korzystało ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy.

Należy nadmienić, że dla dostawy (wywłaszczenia) nieruchomości niezabudowanych, które nie spełniają przesłanek do objęcia ich zwolnieniem od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy, ustawodawca przewidział możliwość zastosowania zwolnienia od podatku w oparciu o art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy:

Zwolnienie od podatku określone w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dotyczy wszystkich towarów – zarówno nieruchomości, jak i ruchomości – przy nabyciu (imporcie lub wytworzeniu) których nie przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia podatku VAT i wykorzystywanych – niezależnie od okresu ich używania przez podatnika – wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT.

Jak wskazano wyżej, aby zastosować zwolnienie od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dla dostawy towarów, spełnione muszą być łącznie dwa warunki wskazane w tym przepisie, tj.:

- towary od momentu ich nabycia do momentu ich zbycia muszą służyć wyłącznie działalności zwolnionej, w żadnym momencie ich posiadania nie można zmienić ich przeznaczenia oraz sposobu wykorzystywania,

- przy nabyciu (imporcie, wytworzeniu) tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Niespełnienie jednego z powyższych warunków daje podstawę do wyłączenia dostawy towarów ze zwolnienia od podatku VAT przewidzianego w ww. art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

NSA w wyroku z dnia 28 lutego 2013 r., sygn. akt I FSK 627/12 wskazał, że „zwolnienie, o którym mowa w art. 136 lit. b) dyrektywy 2006/112/WE, a więc również wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 2 u.p.t.u., przysługuje tylko wtedy gdy podatnik nie ma prawa do odliczenia podatku na skutek ograniczeń i zakazów przewidzianych przepisami dyrektywy lub u.p.t.u., co wynika np. ze związku ze sprzedażą zwolnioną od podatku (por. art. 86 i art. 88 ustawy), a więc nie ma zastosowania, gdy brak odliczenia podatku w poprzedniej fazie obrotu wynika z faktu, że dana czynność w ogóle nie podlegała opodatkowaniu (por. wyrok ETS z dnia 8 grudnia 2005 r. w sprawie C-280/04 Jyske Finanse A/S) oraz gdy podatnik, mając prawo do odliczenia podatku naliczonego, z uprawnienia tego nie skorzystał”.

W wyroku, na który powołuje się Naczelny Sąd Administracyjny, Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej stwierdził, że ze zwolnienia z VAT nie będzie korzystać dostawa towarów, w stosunku do których podatnik nie odliczył VAT naliczonego z powodów innych niż ściśle określone w art. 136 Dyrektywy 2006/112/WE. Tym samym, przepis art. 136 Dyrektywy 2006/112/WE wskazuje zatem, że w przypadkach, w których przy nabyciu towaru VAT w ogóle nie wystąpił, nie można uznać, że mamy do czynienia z brakiem prawa do odliczenia VAT.

Powyższe oznacza, że zwolnienie, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, nie może mieć zastosowania do zbycia towaru przez podatnika, jeżeli transakcja sprzedaży w wyniku której nabył on wcześniej ten towar nie była opodatkowana podatkiem od towarów i usług.

Jak wynika z opisu sprawy działki nr (...), (...), (...), (...), (...), (...) (z których powstały m.in. działki nr (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...) będące przedmiotem wywłaszczenia w zamian za odszkodowanie) zostały nabyte przez Panią w formie darowizny niepodlegającej opodatkowaniu od towarów i usług (darowizna od rodziców). Darowizna została udokumentowana poprzez akt notarialny z dnia 07.02.2012. Nie była wystawiana żadna faktura VAT.

Nie można zatem uznać, że nie przysługiwało Pani prawo do odliczenia podatku VAT, skoro dostawa nie była objęta tym podatkiem. W takiej sytuacji nie można mówić, że przysługiwało Pani prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu ww. działek, lub że takie prawo Pani nie przysługiwało, bowiem przy nabyciu tych działki nie wystąpił VAT należny, który mógłby podlegać przez Panią odliczeniu.

Zatem, wywłaszczenie w zamian za odszkodowanie działek nr (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...) nie będzie korzystało ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, z uwagi na fakt, że nie został spełniony warunek, o którym mowa w tym przepisie.

W konsekwencji wywłaszczenie w zamian za odszkodowanie działek nr (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...) nie będzie korzystało ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9, a także pkt 2 ustawy o VAT. Oznacza to, że wywłaszczenie działek nr  (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...) podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług z zastosowaniem właściwej stawki podatku VAT dla przedmiotu dostawy.

W związku z powyższym Pani stanowisko w zakresie braku opodatkowania z tytułu wywłaszczenia działek nr (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...) jest nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność. Zwłaszcza jeśli na którejkolwiek z wywłaszczonych działek znajdują się jakiekolwiek zabudowania.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.