Interpretacja indywidualna z dnia 19 stycznia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL1-3.4012.512.2022.1.AKS

- Uznanie planowanej czynności darowizny Składników Majątkowych za czynność wyłączoną z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy, - Brak obowiązku dokonania spisu, o którym mowa w art. 14 ust. 5 ustawy oraz brak obowiązku zapłaty podatku od towarów i usług, co do towarów wskazanych w art. 14 ust. 1 ustawy, - Brak obowiązku dokonania, z tytułu przekazania, korekt odliczeń podatku od towarów i usług, w myśl art. 91 ustawy, - Brak konieczności udokumentowania fakturą VAT czynności darowizny.

Interpretacja indywidualna– stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

26 listopada 2022 r. wpłynął Pani wniosek z 26 listopada 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy:

-uznania planowanej czynności darowizny Składników Majątkowych za czynność wyłączoną z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy,

-braku obowiązku dokonania spisu, o którym mowa w art. 14 ust. 5 ustawy oraz braku obowiązku zapłaty podatku od towarów i usług, co do towarów wskazanych w art. 14 ust. 1 ustawy,

-braku obowiązku dokonania, z tytułu przekazania, korekt odliczeń podatku od towarów i usług, w myśl art. 91 ustawy,

-braku konieczności udokumentowania fakturą VAT czynności darowizny.

Uzupełniła go Pani pismem z 9 stycznia 2023 r. (wpływ 11 stycznia 2023 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

1.Jest Pani osobą fizyczną prowadzącą jednoosobową działalność gospodarczą na podstawie wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.

Jest Pani polskim rezydentem podatkowym oraz czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: podatek VAT).

2.Prowadzi Pani działalność gospodarczą głównie w zakresie odprowadzania i oczyszczania ścieków (PKD 37.00.Z), zbierania odpadów innych niż niebezpieczne(PKD 38.11.Z).

 3.Prowadzi Pani działalność gospodarczą z wykorzystaniem szeregu składników majątkowych materialnych i niematerialnych, w szczególności:

a)9 kontenerów do gromadzenia i przenoszenia odpadów, w tym budowlanych,

b)4 samochody specjalne ciężarowe marki Scania przystosowane do przewozu odpadów i nieczystości, w tym: samochód ciężarowy bramowiec do przewozu kontenerów,

c)zabudowa bramowa do samochodu ciężarowego,

d)kompresor tłokowy,

e)prostownik rozruchowy,

f)wyposażenie biura (meble, ruchomości takie jak segregatory, notatniki, przybory biurowe),

g)zezwolenie w formie decyzji administracyjnej na prowadzenie działalności w zakresie opróżniania zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych,

h)zawarte umowy z 2 pracownikami (w tym jeden z nich jest Pani synem, mającym być obdarowanym na podstawie umowy darowizny, której dotyczy złożony wniosek),

i)aktywne umowy o świadczenie usług z klientami,

j)umowy ubezpieczenia pojazdów,

k)dokumenty księgowe związane z prowadzoną działalnością gospodarczą,

l)skrzynka e-mail oraz strona internetowa,

m)baza klientów wraz z danymi kontaktowymi,

n)nieruchomość zabudowana budynkiem jednorodzinnym, z której część budynku została wydzielona na biuro,

(dalej: „Składniki Majątkowe”).

Nieruchomość nie jest ujęta w ewidencji środków trwałych, a w związku z jej nabyciem ani wytworzeniem nie korzystała Pani z odliczenia podatku naliczonego, a koszty utrzymania nieruchomości nie są rozliczane w kosztach uzyskania przychodów.

4.Pani siedzibą jest dom jednorodzinny stanowiący Pani własność, gdzie wydzielono przestrzeń w wymiarze kilku (około 5) m² z przeznaczeniem pod biuro. Siedziba służy jako miejsce przechowywania dokumentów dotyczących działalności gospodarczej Wnioskodawcy oraz innych przedmiotów służących wykonywanej działalności gospodarczej.

5.Zamierza Pani na podstawie umowy darowizny (dalej: „Darowizna”) zbyć Składniki Majątkowe służące wykonywanej działalności gospodarczej na rzecz syna(dalej: „Nabywca”), który obecnie jest zatrudniony przez Panią, lecz będzie kontynuował działalność gospodarczą prowadzoną obecnie przez Panią.

Nabywca jest aktualnie wpisany do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej jako podmiot oczekujący na rozpoczęcie działalności gospodarczej (planowane rozpoczęcie nastąpi 1 stycznia 2023 r.) i będzie czynnym podatnikiem VAT.

6.Spośród Składników Majątkowych będących przedmiotem planowanej Darowizny wyłączona natomiast zostanie nieruchomość stanowiąca Pani siedzibę oraz prawa i obowiązki wynikające z umów o dostawę mediów do nieruchomości oraz odbiór ścieków i nieczystości.

Umożliwi Pani jednak Nabywcy (obdarowanemu z tytułu Darowizny) korzystanie z przedmiotowej nieruchomości na podstawie stosunku prawnego użyczenia. Obecnie została zawarta umowa użyczenia przewidująca prawo Nabywcy do korzystania z części budynku położonego na nieruchomości wydzielonej pod biuro na cele działalności gospodarczej.

 7.Ponadto nie nastąpi przeniesienie decyzji administracyjnej obejmującej zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie opróżniania zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych, bowiem nie istnieje prawna możliwość przeniesienia takiej decyzji na Nabywcę. Nabywca będzie dysponował tożsamym zezwoleniem uzyskanym we własnym imieniu i na własny rachunek.

8.Nabywca, jako Pani pracownik, z chwilą przejęcia Składników Majątkowych przestanie być zatrudnionym u Pani, bowiem będzie we własnym imieniu prowadził działalność przy pomocy Składników Majątkowych.

9.Na dzień zbycia Składników Majątkowych będzie Pani starała się nie posiadać żadnych zobowiązań ani wierzytelności wynikających z umów o świadczenie usług z Pani klientami, gdyż taka jest wola Nabywcy. Nabywca zamierza zawrzeć nowe umowy na ustalonych przez siebie warunkach. W przypadku, gdyby jakieś wierzytelności istniały w dacie zbycia Składników Majątkowych, przejdą one na Nabywcę. Podobnie, jeśli będą istniały jakieś zobowiązania, Nabywca będzie odpowiedzialny za ich wykonanie.

10.Nabywca (Pani syn) Składników Majątkowych zamierza kontynuować prowadzenie działalności gospodarczej prowadzonej aktualnie przez Panią w takim zakresie, w jakim jest ona prowadzona przez Panią, z wykorzystaniem Składników Majątkowych. Nabywca będzie dysponował uzyskaną we własnym imieniu stosowną decyzją administracyjną– zezwoleniem na wykonywanie działalności gospodarczej w takim zakresie, w jakim wykonuje je Pani.

11.Po dniu dokonania Darowizny i zbycia na jej podstawie Składników Majątkowych na Nabywcę, dokona Pani wykreślenia wpisu o prowadzonej działalności gospodarczej z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.

Zbycie Składników Majątkowych oznaczać będzie zbycie Pani całego mienia (praw rzeczowych i praw obligacyjnych) służącego prowadzonej działalności gospodarczej, za wyjątkiem nieruchomości, która pozostanie Pani własnością, lecz jest dostępna do korzystania przez Nabywcę na podstawie umowy użyczenia, a także za wyjątkiem decyzji administracyjnej oraz jednego pracownika (którym jest sam Nabywca).

12.Działalność gospodarcza prowadzona obecnie z wykorzystaniem Składników Majątkowych będzie w sposób nieprzerwany kontynuowana przez Pani syna (tj. przez Nabywcę) przy pomocy Składników Majątkowych.

Zasadniczym elementem Składników Majątkowych służących prowadzeniu działalności w takim zakresie jak czyni to Pani są samochody ciężarowe o specjalistycznym przeznaczeniu, w tym samochody spełniające wymogi techniczne rozporządzenia w sprawie wymagań dla pojazdów asenizacyjnych, a także posiadane przez Panią kontenery służące gromadzeniu i przewozowi odpadów i nieczystości.

Sposób zorganizowania Składników Majątkowych u Nabywcy będzie odpowiadał sposobowi ich zorganizowania u Pani, tak, aby umożliwić kontynuację Pani działalności gospodarczej.

13.Nabywca (Pani syn) nie będzie musiał nabywać żadnego dodatkowego mienia celem kontynuowania działalności gospodarczej w zakresie prowadzonym obecnie przez Panią, ponieważ przejmowane Składniki Majątkowe wraz z prawem korzystania z nieruchomości, która została użyczona Nabywcy przez Panią na podstawie stosunku użyczenia, są wystarczające do prowadzenia tej działalności.

Pytania

1.Czy planowana transakcja zbycia drogą darowizny Składników Majątkowych, z wyłączeniem nieruchomości, której część wydzielona jest na biuro przy jednoczesnym uzyskaniu przez Nabywcę prawa dysponowania tą częścią nieruchomości na cele firmowe, na podstawie zawartej umowy użyczenia, a także z wyłączeniem przeniesienia decyzji administracyjnej obejmującej zezwolenie na prowadzenie działalności gospodarczej, przy czym Nabywca uzyska takie zezwolenie we własnym imieniu, oraz z wyłączeniem przeniesienia jednego pracownika, będzie stanowiła czynność wyłączoną z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej: „ustawa o VAT”)?

W przypadku twierdzącej odpowiedzi na pytanie nr 1:

2.Czy następnie, w związku z zamierzonym wykreśleniem wpisu o prowadzonej działalności gospodarczej z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, po zbyciu Składników Majątkowych, po Pani stronie nie wystąpi obowiązek dokonania spisu, o którym mowa w art. 14 ust. 5 ustawy o VAT oraz po Pani stronie nie wystąpi również obowiązek zapłaty podatku od towarów i usług co do towarów wskazanych w art. 14 ust. 1 ustawy o VAT, a na dzień zaprzestania działalności gospodarczej nie będzie Pani zobowiązana do dokonania ww. spisu, jak również nie będzie Pani obowiązana do zapłaty podatku od towarów i usług?

3.Czy w związku z nieodpłatnym przekazaniem Składników Majątkowych, stanowiących mienie wykorzystywane przez Panią do prowadzenia działalności gospodarczej na rzecz Nabywcy, w sposób i w sytuacji opisanej powyżej – nie wystąpi konieczność dokonania z tytułu tego przekazania – korekt odliczeń podatku od towarów i usług, w myśl art. 91 ustawy o VAT, naliczonego w miesiącu przekazania Składników Majątkowych, jak i korekt odliczeń podatku od towarów i usług dokonanych w poprzednich okresach przez Panią?

4.Czy czynność darowizny obejmująca przekazanie Składników Majątkowych podlega udokumentowaniu fakturą VAT?

Pani stanowisko w sprawie

Co do pytania nr 1:

Pani zdaniem, zbycie Składników Majątkowych, z wyłączeniem nieruchomości, jednego pracownika oraz bez przeniesienia decyzji administracyjnej, będzie stanowiło transakcję zbycia przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, niepodlegającą opodatkowaniu VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają: odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Pojęcie towaru zostało zdefiniowane w art. 2 pkt 6 ustawy o VAT. Z treści tego przepisu wynika, że przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Ustawa o VAT nie zawiera definicji pojęcia transakcji zbycia. Z praktyki interpretacyjnej organów podatkowych wynika jednak, że pojęcie to należy rozumieć w sposób zbliżony do dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT.

Oznacza to, że zbycie obejmuje wszelkie czynności, ramach których następuje przeniesienia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym m.in. sprzedaż, darowiznę, zamianę, aport.

Przepisy ustawy o VAT nie definiują również terminu przedsiębiorstwo. Z tego względu należy odwołać się do definicji sformułowanej w art. 55¹ ustawy – Kodeks cywilny, zgodnie z którym przedsiębiorstwo jest organizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:

1)oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);

2)własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;

3)prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;

4)wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;

5)koncesje, licencje i zezwolenia;

6)patenty i inne prawa własności przemysłowej;

7)majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;

8)tajemnice przedsiębiorstwa;

9)księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 55² Kodeksu cywilnego, czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

Powyższe oznacza, że aby dane składniki materialne i niematerialne stanowiły przedsiębiorstwo, muszą pozostawać we wzajemnych relacjach w ten sposób, iż stanowią zespół. Istotne jest także, aby w przedsiębiorstwie będącym przedmiotem transakcji zbycia, zachowane zostały związki pomiędzy jego poszczególnymi składnikami, co umożliwi kontynuowanie działalności gospodarczej z ich wykorzystaniem.

Z kolei czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo co do zasady powinna obejmować wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa.

W wyroku z 27 listopada 2003 r. w sprawie Zita-Modes (C-497/01) Trybunał stwierdził, że: „(...) pojęcie zbycia, czy to za wynagrodzeniem, czy też bez lub w charakterze aportu wniesionego do spółki, całości aktywów lub jej części, należy interpretować tak, iż obejmuje ono zbycie przedsiębiorstwa lub niezależnej części przedsiębiorstwa, włącznie z jego rzeczowymi składnikami oraz, w zależności od konkretnego przypadku, składnikami niematerialnymi, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa zdolną do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej, natomiast nie obejmuje ono zwykłego zbycia aktywów, takiego jak sprzedaż zapasów produktów”.

Z orzeczenia tego wynika ponadto, że – w świetle tej normy dyrektywy – nabywca całości lub części majątku podatnika powinien mieć zamiar prowadzenia działalności nabytego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie działać tylko w celu niezwłocznego zlikwidowania danej działalności oraz sprzedaży ewentualnych zapasów.

Wyłączenie przeniesienia nieruchomości z darowizny Składników Majątkowych nie będzie miało wpływu na ocenę, że doszło do darowizny przedsiębiorstwa, jeśli Nabywca będzie uprawniony do korzystania z nieruchomości w niemniejszym zakresie niż Wnioskodawca na podstawie stosunku prawnego użyczenia.

W wyroku z 10 listopada 2011 r., w sprawie C-444/10 Finanzamt Ludenscheid przeciwko Christel Schriever, TSUE uznał, że regulacja art. 19 Dyrektywy 112 może znaleźć zastosowanie także w sytuacji przekazania aktywów przedsiębiorstwa bez prawa własności nieruchomości, jeżeli działalność gospodarcza nie wymaga użytkowania konkretnych pomieszczeń lub pomieszczeń wyposażonych w stałe instalacje konieczne do jej prowadzenia. Oznacza to, zdaniem TSUE, że wspomniany przepis obejmuje również sytuacje, w których lokal zostanie udostępniony nabywcy w drodze dzierżawy lub jeżeli nabywca dysponuje odpowiednią nieruchomością, do której może przenieść całość przejętych aktywów i gdzie może kontynuować działalność gospodarczą.

W niniejszej sprawie Nabywca będzie miał zapewnioną przez Panią możliwość korzystania z nieruchomości na cel prowadzonej działalności gospodarczej w takim zakresie, w jakim korzystała z niej Pani, na podstawie umowy użyczenia. W żadnym zatem stopniu wyłączenie z przenoszonych Składników Majątkowych nieruchomości (z której zresztą jedynie w bardzo ograniczonym zakresie korzystała Pani na cele działalności gospodarczej) nie pozbawi transakcji charakteru zbycia Pani przedsiębiorstwa na rzecz Nabywcy.

Pani stanowisko w tym przedmiocie potwierdzane jest także w licznych interpretacjach indywidualnych, por. np. interpretacje Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej:

-z 6 maja 2022 r., 0111-KDIB3-2.4012.137.2022.1.MN;

-z 8 marca 2022 r., 0114-KDIP1-1.4012.853.2021.2.MM;

-z 23 czerwca 2022 r., 0114-KDIP4-3.4012.173.2022.3.MP.

Brak przeniesienia drogą Darowizny decyzji administracyjnej obejmującej zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie opróżniania zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych nie stanowi przeszkody do uznania Darowizny Składników Majątku za zbycie przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 6 pkt 1 ustawy o VAT.

Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z dnia 27 listopada 2003 r., C-497/01, stwierdził w odniesieniu do opcji zawartej w pierwszym zdaniu art. 5(8) VI Dyrektywy VAT, iż „Sprzeczne z tym przepisem jest uwarunkowanie przez państwo członkowskie stosowania wyłączenia, od posiadania przez nabywcę zezwolenia na prowadzenie działalności gospodarczej przy użyciu nabytego majątku”.

Jak stwierdził Naczelny Sąd Administracyjny, brak regulacji przewidującej możliwość przeniesienia uprawnień wynikających z koncesji, zezwoleń i licencji jest równoznaczny z jej zakazem (wyrok NSA z 19 marca 2019 r., sygn. II GSK 227/17).

Wynikające z prawa publicznego uprawnienia umocowane w decyzjach administracyjnych podlegają przeniesieniu jedynie wyjątkowo i to nie na mocy umów cywilnoprawnych (darowizna, umowa sprzedaży etc.), lecz w trybie administracyjnoprawnym. Jest zatem oczywiste, że nie mogą one podlegać obrotowi cywilnoprawnemu.

Zezwolenie przysługujące Pani na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 2 i ust. 6 w zw. z art. 9 ust. 1, 1aa oraz 1b ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach w ogóle nie może być przenoszone na inny podmiot, bowiem przepisy prawa nie przewidują takiej możliwości.

Nabywca Składników Majątkowych (Pani syn) uzyskał zatem przedmiotowe zezwolenie we własnym imieniu i na własny rachunek.

Przyjęcie odwrotnego od Pani stanowiska prowadziłoby efektywnie do niemożności uznania większości zespołów składników materialnych i niematerialnych za zorganizowane części przedsiębiorstwa, co z kolei wprowadziłoby nierówne traktowanie podatników (zróżnicowanie ze względu na rodzaj prowadzonej działalności i obowiązek uzyskania decyzji czy zezwoleń w związku z prowadzoną działalnością).

Stanowisko TSUE znalazło poparcie również w interpretacjach organów podatkowych. Tytułem przykładu wskazać można interpretację Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 12 października 2018 r., sygn. 0111-KDIB1-1.4010.326.2018.1.ŚS, w której organ podatkowy zgodził się ze stanowiskiem wnioskodawcy, który argumentował, że: „brak przeniesienia wskazanych licencji i zezwoleń nie może skutkować pozbawieniem danego zespołu składników majątkowych przymiotu zorganizowanej części przedsiębiorstwa, zwłaszcza jeśli taki transfer jest niemożliwy do przeprowadzenia z perspektywy prawnej”.

Podobnie Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej zgodził się z wnioskodawcą w interpretacji indywidualnej z 16 lutego 2017 r., sygn. 2461-IBPB-1-1.4510.372.2016.1.NL. Wnioskodawca we wniosku wskazywał, że: „(...) pragnie podkreślić, że kwestie koncesji i zezwoleń umożliwiających prowadzenie działalności gospodarczej przez Oddział przy wykorzystaniu składników majątkowych będących przedmiotem aportu zależne są od nabywcy aportu i nie powinny przesądzać o kwalifikacji danej masy majątkowej, jako ZCP. W przeciwnym bowiem przypadku, wydzielenie części przedsiębiorstwa stanowiącej ZCP z przedsiębiorstwa prowadzącego działalność koncesjonowaną byłoby niemożliwe”.

Podobnie Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wypowiedział się w interpretacji indywidualnej z 1 lipca 2019 r., sygn. 0114-KDIP2-1.4010.191.2019.2.JF, w której potwierdził stanowisko wnioskodawcy wskazującego, że: „nie stanowi przeszkody w uznaniu T. za ZCP ewentualny brak możliwości przypisania do niego niektórych zobowiązań (np. z powodu przeszkód prawnych lub braku zgód kontrahentów), które nie pozbawiają możliwości prowadzenia działalności przez T., a także koncesji, które są nieprzenaszalne z mocy prawa, a o których pozyskanie wystąpi Nowa Spółka i będzie nimi dysponować na dzień dokonania aportu”.

Zgodnie ze stanowiskiem zarówno orzecznictwa sądów administracyjnych, jak i organów podatkowych, do zbycia przedsiębiorstwa nie jest konieczne przeniesienie na nabywcę przedsiębiorstwa wszystkich bez wyjątku pracowników. W niniejszej sprawie Nabywca jest obecnie zatrudniony przez Panią. Po przejściu przedsiębiorstwa od Pani na Nabywcę w sposób oczywisty przestanie obowiązywać jego stosunek zatrudnienia (nie jest bowiem możliwe, aby Nabywca zatrudniał sam siebie na podstawie stosunku prawnego). Nabywca nadal będzie jednak stanowił element „siły żywej” przedsiębiorstwa bowiem osobiście będzie je prowadził, w tym wykonując m.in. także te czynności, jakie wykonuje obecnie u Pani. W istocie zatem przedsiębiorstwo nie utraci wsparcia ze strony Nabywcy, a jedynie zmieni się podstawa prawna tego wsparcia: obecnie Nabywca pracuje na rzecz przedsiębiorstwa jako osoba zatrudniona, a po przeniesieniu przedsiębiorstwa na Nabywcę będzie on pracował na jego rzecz jako przedsiębiorca prowadzący to przedsiębiorstwo.

Pani stanowisko potwierdzenie znajduje choćby w interpretacjach Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej: z 11 lipca 2017 r., 0113-KDIPT1-3.4012.218.2017.2.MJ; z 8 grudnia 2020 r., 0112-KDIL3.4012.549.2020.5.EW. W interpretacjach tych oceniono, że nie stanowi przeszkody do uznania zbycia składników majątku za zbycie przedsiębiorstwa (lub jego zorganizowanej części) fakt, że ze zbycia wyłączona zostaje część pracowników, o ile przedsiębiorstwo (lub jego zorganizowana część) nadal może funkcjonować i wypełniać swoje cele gospodarcze.

Co do pytania nr 2:

W Pani ocenie, nie będzie na Pani spoczywał obowiązek sporządzenia spisu z natury oraz zapłaty podatku od towarów i usług w związku z zakończeniem Pani jednoosobowej działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem podlegają towary własnej produkcji i towary, które po nabyciu nie były przedmiotem dostawy towarów, w przypadku m.in. zaprzestania przez podatnika, o którym mowa w art. 15, będącego osobą fizyczną wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu, obowiązanego, na podstawie art. 96 ust. 6, do zgłoszenia zaprzestania działalności naczelnikowi urzędu skarbowego (art. 14 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT).

W myśl art. 14 ust. 3 ustawy o VAT, przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio, w przypadku gdy podatnik, o którym mowa w art. 15, będący osobą fizyczną nie wykonywał czynności podlegających opodatkowaniu co najmniej przez 10 miesięcy. Nie dotyczy to podatników, którzy zawiesili wykonywanie działalności gospodarczej na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej.

Przepisy ust. 1 i 3 stosuje się do towarów, w stosunku do których przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego – art. 14 ust. 4 ustawy o VAT.

Stosownie do art. 14 ust. 5 ustawy o VAT, w przypadkach, o których mowa w ust. 1 i 3, podatnicy są obowiązani sporządzić spis z natury towarów na dzień rozwiązania spółki lub zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu, zwany dalej „spisem z natury”.

Podatnicy są obowiązani załączyć informację o dokonanym spisie z natury, o ustalonej na jego podstawie wartości i o kwocie podatku należnego, do deklaracji podatkowej składanej za okres obejmujący dzień rozwiązania spółki lub zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu.

Zgodnie z art. 14 ust. 6 ustawy o VAT, obowiązek podatkowy w przypadku, o którym mowa w ust. 1, powstaje w dniu rozwiązania spółki lub zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu.

Z cytowanego wyżej przepisu wynika, że przepis art. 14 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT odnosi się do towarów, będących w posiadaniu podatnika w dniu zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu, a w spisie z natury sporządzonym na podstawie art. 14 ust. 5 ustawy ujmuje się towary, które na dzień zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu po nabyciu nie były przedmiotem dostawy, a w stosunku do których podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Z opisu sprawy wynika, iż przed zaprzestaniem przez Panią prowadzenia działalności gospodarczej, tj. przed wykreśleniem Pani działalności z ewidencji, zamierza Pani dokonać nieodpłatnego przekazania Pani majątku stanowiącego przedsiębiorstwo na rzecz Nabywcy, który zamierza kontynuować działalność gospodarczą prowadzoną przez Panią.

Na dzień zaprzestania wykonywania czynności opodatkowanych nie będzie Pani miała żadnego majątku stanowiącego przedsiębiorstwo, bowiem cały ten majątek  (z wyłączeniami w postaci nieruchomości, decyzji administracyjnej oraz jednego zatrudnionego – zgodnie ze złożonym wnioskiem) przejdzie do działalności gospodarczej Nabywcy.

Mając na uwadze opis sprawy oraz przytoczone przepisy prawa stwierdzić należy, że jeżeli przekazanie całego (z wyłączeniami wskazanymi w złożonym wniosku) prowadzonego przez Panią przedsiębiorstwa nastąpi przed zaprzestaniem działalności gospodarczej przez Panią, czyli przed dniem wykreślenia z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, wówczas na dzień zaprzestania nie wystąpią towary podlegające opodatkowaniu.

Zatem w związku z przeniesieniem przez Panią do działalności gospodarczej Nabywcy przedsiębiorstwa przed zakończeniem Pani działalności gospodarczej, nie będzie Pani zobowiązana do sporządzenia „spisu z natury” towarów, o którym mowa w art. 14 ust. 5 w związku z art. 14 ust. 6 ustawy o VAT, ponieważ na dzień zaprzestania działalności nie będzie Pani posiadała majątku wchodzącego w skład przedsiębiorstwa (z wyłączeniami wskazanymi w złożonym wniosku), a zatem nie wystąpią towary podlegające opodatkowaniu i tym samym nie wystąpi obowiązek zapłaty podatku VAT z tego tytułu.

Pani stanowisko popiera szereg interpretacji podatkowych, w szczególności interpretacje Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej:

-z 24 maja 2019 r., 0113-KDIPT1-1.4012.127.2019.2.RG;

-z 18 kwietnia 2018 r., 0113-KDIPT1-3.4012.107.2018.2.MWJ.

Co do pytania nr 3:

W Pani ocenie, nie wystąpi po Pani stronie obowiązek dokonania korekty na podstawie art. 91 ust. 1 ustawy o VAT w związku z darowaniem synowi Składników Majątkowych.

Zgodnie z art. 91 ust. 1 ustawy, po zakończeniu roku, w którym podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o którym mowa w art. 86 ust. 1, jest on obowiązany dokonać korekty kwoty podatku odliczonego zgodnie z art. 90 ust. 2-10a, z uwzględnieniem proporcji obliczonej w sposób określony w art. 90  ust. 2-6, 10 lub 10a lub przepisach wydanych na podstawie art. 90 ust. 11 i 12, dla zakończonego roku podatkowego.

Stosownie do art. 91 ust. 2 ustawy, w przypadku towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, a także gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli zostały zaliczone do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych nabywcy, z wyłączeniem tych, których wartość początkowa nie przekracza 15 000 zł, korekty, o której mowa w ust. 1, podatnik dokonuje w ciągu 5 kolejnych lat, a w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów – w ciągu 10 lat, licząc od roku, w którym zostały oddane do użytkowania. Roczna korekta w przypadku, o którym mowa w zdaniu pierwszym, dotyczy jednej piątej, a w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów – jednej dziesiątej kwoty podatku naliczonego przy ich nabyciu lub wytworzeniu. W przypadku środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, których wartość początkowa nie przekracza 15 000 zł, przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio, z tym że korekty dokonuje się po zakończeniu roku, w którym zostały oddane do użytkowania.

Zgodnie z art. 91 ust. 3 ustawy, korekty, o której mowa w ust. 1 i 2, dokonuje się w deklaracji podatkowej składanej za pierwszy okres rozliczeniowy roku następującego po roku podatkowym, za który dokonuje się korekty, a w przypadku zakończenia działalności gospodarczej – w deklaracji podatkowej za ostatni okres rozliczeniowy.

W przypadku gdy w okresie korekty, o której mowa w ust. 2, nastąpi sprzedaż towarów lub usług, o których mowa w ust. 2, lub towary te zostaną opodatkowane zgodnie z art. 14, uważa się, że te towary lub usługi są nadal wykorzystywane na potrzeby czynności podlegających opodatkowaniu u tego podatnika, aż do końca okresu korekty (art. 91 ust. 4 ustawy).

W myśl art. 91 ust. 5 ustawy, w przypadku, o którym mowa w ust. 4, korekta powinna być dokonana jednorazowo w odniesieniu do całego pozostałego okresu korekty. Korekty dokonuje się w deklaracji podatkowej za okres rozliczeniowy, w którym nastąpiła sprzedaż, a w przypadku opodatkowania towarów zgodnie z art. 14 – w deklaracji podatkowej za okres rozliczeniowy, w którym w stosunku do tych towarów powstał obowiązek podatkowy.

Na podstawie art. 91 ust. 6 ustawy, w przypadku gdy towary lub usługi, o których mowa w ust. 4, zostaną:

1)opodatkowane – w celu dokonania korekty przyjmuje się, że dalsze wykorzystanie tego towaru lub usługi jest związane z czynnościami opodatkowanymi;

2)zwolnione od podatku lub nie podlegały opodatkowaniu – w celu dokonania korekty przyjmuje się, że dalsze wykorzystanie tego towaru lub usługi jest związane wyłącznie z czynnościami zwolnionymi od podatku lub niepodlegającymi opodatkowaniu.

Przepisy ust. 1-6 stosuje się odpowiednio w przypadku, gdy podatnik miał prawo do obniżenia kwot podatku należnego o całą kwotę podatku naliczonego od wykorzystywanego przez siebie towaru lub usługi i dokonał takiego obniżenia, albo nie miał takiego prawa, a następnie zmieniło się prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tego towaru lub usługi (art. 91 ust. 7 ustawy).

Korekty, o której mowa w ust. 5-7, dokonuje się również, jeżeli towary i usługi nabyte do wytworzenia towaru, o którym mowa w ust. 2, zostały zbyte lub zmieniono ich przeznaczenie przed oddaniem tego towaru do użytkowania (art. 91 ust. 8 ustawy).

W myśl art. 91 ust. 9 ustawy, w przypadku zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa korekta określona w ust. 1-8 jest dokonywana przez nabywcę przedsiębiorstwa lub nabywcę zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Biorąc pod uwagę powołane wyżej przepisy wskazać należy, że w przypadku transakcji zbycia przedsiębiorstwa, obowiązek dokonania ewentualnej korekty podatku naliczonego nie spoczywa na zbywającym przedsiębiorstwo, lecz ciąży na nabywcy, pod warunkiem oczywiście, iż dojdzie do spełnienia przesłanek takiej korekty. Nabywca przedsiębiorstwa jest zatem beneficjentem praw i obowiązków zbywcy, w tym w zakresie korekty podatku VAT.

Zgodnie z treścią złożonego wniosku przedmiotem darowizny są Składniki Majątkowe, które w Pani ocenie, stanowią przedsiębiorstwo. Zatem, darowizna przedsiębiorstwa nie będzie wiązała się dla Pani z obowiązkiem dokonania korekty w zakresie podatku naliczonego zgodnie z art. 91 ust. 9 ustawy. Ewentualny obowiązek korekty podatku naliczonego ciążyłby na nabywcy przedsiębiorstwa (o ile to nabywca zmieni przeznaczenie nabytych składników majątkowych w taki sposób, że przestanie ich używać w działalności gospodarczej  – zob. wyr. NSA z 21 października 2015 r., I FSK 1459/14).

Pani stanowisko potwierdzają interpretacje prawa podatkowego Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej: z 13 października 2020 r., 0114-KDIP4-2.4012.309.2020.2.AA;  z 24 maja 2019 r., 0113-KDIPT1-1.4012.127.2019.2.RG; oraz orzecznictwo sądów, zob. wyr. NSA z 21 października 2015 r., I FSK 1459/14; wyr. NSA z 30 czerwca 2021 r., I FSK 2240/19.

Co do pytania nr 4:

W Pani ocenie, nie wystąpi obowiązek udokumentowania przekazania Składników Majątkowych drogą darowizny na Pani syna, bowiem transakcja taka jako niepodlegająca opodatkowaniu VAT nie będzie również podlegała obowiązkowi udokumentowania przy pomocy faktury VAT.

W myśl art. 106a pkt 1 ustawy, przepisy niniejszego rozdziału stosuje się do sprzedaży, z wyjątkiem przypadków, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 i 5 oraz ust. 1a, w których usługodawca lub dokonujący dostawy towarów nie rozlicza podatku należnego i faktura dokumentująca te transakcje nie jest wystawiana przez usługobiorcę lub nabywcę towarów w imieniu i na rzecz usługodawcy lub dokonującego dostawy towarów.

Stosownie do art. 106b ust. 1 ustawy, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

1)sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;

2)sprzedaż wysyłkową z terytorium kraju i sprzedaż wysyłkową na terytorium kraju na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;

3)wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;

4)otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów lub czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4.

Natomiast, w myśl art. 106b ust. 2 ustawy, podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3.

Zatem z ww. przepisów wynika, że do wystawienia faktury zobowiązany jest – co do zasady  – podatnik, który wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Skoro przekazanie drogą darowizny Składników Majątkowych będzie uznane za przekazanie przedsiębiorstwa, to nie zaistnieje obowiązek dokumentowania tej darowizny fakturą VAT.

Pani stanowisko potwierdzają interpretacje Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej:

-z 5 listopada 2019 r., 0112-KDIL2-3.4012.470.2019.2.ZD;

-z 11 grudnia 2020 r., 0113-KDIPT1-2.4012.680.2020.3.MC;

-z 18 lutego 2020 r., 0111-KDIB3-2.4012.820.2019.2.MD.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy:

Na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy:

Jednocześnie na mocy art. 6 pkt 1 ustawy:

Zatem, w przypadku, gdy przedmiotem transakcji jest zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa, czynność ta nie podlega przepisom ustawy  o podatku od towarów i usług.

Pojęcie „transakcja zbycia” należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu „dostawy towarów” w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel,  np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu.

Ze względu na szczególny charakter przepisu art. 6 pkt 1 ustawy, powinien on być interpretowany ściśle, co oznacza, że ma zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia  (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa (w rozumieniu Kodeksu cywilnego) lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie zawierają definicji „przedsiębiorstwa”, zatem dla potrzeb przepisów podatkowych należy stosować definicję zawartą w art. 55¹ ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.), zgodnie z którym:

Sformułowanie zawarte w zacytowanym art. 55¹ Kodeksu cywilnego „obejmuje ono  w szczególności”, pozwala uznać, że definicja wymienia tylko przykładowe elementy przedsiębiorstwa. W rezultacie przedsiębiorstwo może obejmować także inne, niewymienione w tym przepisie składniki, jak również może składać się z niektórych tylko elementów wyliczenia zawartego w art. 55¹ Kodeksu cywilnego.

Kluczowym dla uznania, że przedmiot transakcji stanowi przedsiębiorstwo w rozumieniu  art. 55¹ Kodeksu cywilnego (a co za tym idzie, ustawy o podatku od towarów i usług) jest więc to, że stanowi on „zespół” składników materialnych i niematerialnych o cechach „zorganizowania” oraz „przeznaczenia do prowadzenia działalności gospodarczej”.

Potwierdza to art. 55² Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym:

Przedsiębiorstwo jest nie tylko sumą składników materialnych i niematerialnych, lecz ich zorganizowanym zespołem, tzn. składniki te powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w ten sposób, że można mówić o nich jako o zespole, a nie tylko o zbiorze pewnych elementów. „Czynnikiem konstytuującym przedsiębiorstwo w znaczeniu przedmiotowym jest występowanie elementu organizacji oraz funkcjonalnego powiązania różnorodnych jego składników, umożliwiających traktowanie przedsiębiorstwa jako pewnej całości” – wyrok NSA z 27 marca 2008 r. (sygn. II FSK 1896/11).

Przy ocenie, czy składniki majątku powinny być uznane za przedsiębiorstwo, o którym mowa w art. 6 pkt 1 ustawy, czy zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy, uwzględnić ponadto należy następujące okoliczności:

-zamiar kontynuowania przez nabywcę działalności prowadzonej dotychczas przez zbywcę przy pomocy składników majątkowych będących przedmiotem transakcji oraz

-faktyczną możliwość kontynuowania tej działalności w oparciu o składniki będące przedmiotem transakcji.

Wskazanej oceny należy dokonać na moment przeprowadzenia transakcji.

O tym, czy nastąpiło zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa decydują każdorazowo okoliczności faktyczne związane z konkretną transakcją. Podatnik obowiązany jest do prawidłowego określenia przedmiotu opodatkowania, co wiąże się z koniecznością prawidłowego zdefiniowania dokonywanej czynności. Aby zatem ocenić czy w danej, konkretnej sytuacji mamy do czynienia ze zbyciem przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, należy dokładnie przeanalizować zarówno to jakie składniki majątku będą przedmiotem transakcji, ale także czy istniejące między nimi funkcjonalne zależności pozwolą na kontynuowanie działalności zbywanego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części. Przy dokonaniu tej analizy pomocne, a czasami nawet niezbędne mogą okazać się orzeczenia TSUE.

W zakresie braku obowiązku opodatkowania czynności zbycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej  w wyroku z 27 listopada 2003 r. sprawa C-497/01, Zita Modes Sarl, w którym stwierdził,  że celem ww. opcji jest uproszczenie rozliczeń związanych z przeniesieniem majątku przedsiębiorstwa lub jego części, bądź wniesieniem ich aportem. W wyroku tym przyjęto,  że jeżeli państwo członkowskie wprowadziło do swojego systemu VAT opcję zawartą  w pierwszym zdaniu art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy uznając, że w przypadku wydania całości majątku nie ma miejsca dostawa towarów w rozumieniu regulacji VAT, to zasada ta ma zastosowanie – nie wyłączając możliwości ograniczenia jej stosowania do okoliczności zawartych w zdaniu drugim tego samego paragrafu – do każdego wydania przedsiębiorstwa lub samodzielnej części przedsiębiorstwa, włączając składniki materialne i niematerialne, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa, mogącego samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą. Nabywca musi jednak wyrazić zamiar dalszego prowadzenia nabytego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie jego bezpośredniej likwidacji  i sprzedaży zapasów. TSUE wskazał, że biorąc pod uwagę cel dyrektywy, pojęcia w niej użyte powinny być interpretowane w sposób jednolity i niezależny (autonomiczny), uwzględniając kontekst i cel regulacji. W wyroku tym, dokonując wykładni funkcjonalnej art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy, TSUE uznał, że celem wyłączenia zbycia przedsiębiorstwa z opodatkowania jest zapewnienie neutralności podatkowej takiej czynności, która obciążając stronę istotnym zobowiązaniem podatkowym i tak rodziłaby prawo do odliczenia lub zwrotu podatku naliczonego. Trybunał podkreślił, że przeniesienie, o jakim mowa w art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE, dotyczy między innymi części przedsiębiorstwa, a istotne znaczenie ma funkcjonalne powiązanie składników majątkowych umożliwiające realizację określonego zadania gospodarczego.

W wyroku z 10 listopada 2011 r., w sprawie C-444/10 Finanzamt Ludenscheid przeciwko Christel Schriever, TSUE wywiódł, że regulacja art. 5 (8) VI Dyrektywy Rady (obecnie art. 19 Dyrektywy 112) obejmuje przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części, w tym składników materialnych i ewentualnie niematerialnych, łącznie składających się na przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa zdolną prowadzić samodzielną działalność gospodarczą, nie obejmuje natomiast samego zbycia towarów, jak sprzedaż zapasu produktów. Jak wskazuje Trybunał, stwierdzenie, że nastąpiło przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części w rozumieniu art. 19 Dyrektywy 112, wymaga, by całość przekazanych składników pozwalała na prowadzenie samodzielnej działalności gospodarczej. W wyroku tym Trybunał wywiódł, że jeżeli działalność gospodarcza tego nie wymaga, przedmiotem zbycia nie muszą być wszystkie składniki z nią związane, aby czynność ta wyłączona była z opodatkowania na podstawie art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy.

Z treści wniosku wynika, że jest Pani osobą fizyczną prowadzącą jednoosobową działalność gospodarczą oraz czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Prowadzi Pani działalność gospodarczą głównie w zakresie odprowadzania i oczyszczania ścieków (PKD 37.00.Z), zbierania odpadów innych niż niebezpieczne (PKD 38.11.Z). Prowadzi Pani działalność gospodarczą z wykorzystaniem szeregu składników majątkowych materialnych i niematerialnych, w szczególności:

a)9 kontenerów do gromadzenia i przenoszenia odpadów, w tym budowlanych,

b)4 samochody specjalne ciężarowe marki Scania przystosowane do przewozu odpadów i nieczystości, w tym: samochód ciężarowy bramowiec do przewozu kontenerów,

c)zabudowa bramowa do samochodu ciężarowego,

d)kompresor tłokowy,

e)prostownik rozruchowy,

f)wyposażenie biura (meble, ruchomości takie jak segregatory, notatniki, przybory biurowe),

g)zezwolenie w formie decyzji administracyjnej na prowadzenie działalności w zakresie opróżniania zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych,

h)zawarte umowy z 2 pracownikami (w tym jeden z nich jest Pani synem, mającym być obdarowanym na podstawie umowy darowizny, której dotyczy złożony wniosek),

i)aktywne umowy o świadczenie usług z klientami,

j)umowy ubezpieczenia pojazdów,

k)dokumenty księgowe związane z prowadzoną działalnością gospodarczą,

l)skrzynka e-mail oraz strona internetowa,

m)baza klientów wraz z danymi kontaktowymi,

n)nieruchomość zabudowana budynkiem jednorodzinnym, z której część budynku została wydzielona na biuro.

Nieruchomość nie jest ujęta w ewidencji środków trwałych, a w związku z jej nabyciem ani wytworzeniem nie korzystała Pani z odliczenia podatku naliczonego, a koszty utrzymania nieruchomości nie są rozliczane w kosztach uzyskania przychodów.

Pani siedzibą jest dom jednorodzinny stanowiący Pani własność, gdzie wydzielono przestrzeń w wymiarze kilku (około 5) m2 z przeznaczeniem pod biuro. Siedziba służy jako miejsce przechowywania dokumentów dotyczących działalności gospodarczej Wnioskodawcy oraz innych przedmiotów służących wykonywanej działalności gospodarczej.

Zamierza Pani na podstawie umowy darowizny zbyć Składniki Majątkowe służące wykonywanej działalności gospodarczej na rzecz syna, który obecnie jest zatrudniony przez Panią, lecz będzie kontynuował działalność gospodarczą prowadzoną obecnie przez Panią.

Nabywca jest aktualnie wpisany do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej jako podmiot oczekujący na rozpoczęcie działalności gospodarczej (planowane rozpoczęcie nastąpi 1 stycznia 2023 r.) i będzie czynnym podatnikiem VAT.

Spośród Składników Majątkowych będących przedmiotem planowanej Darowizny wyłączona natomiast zostanie nieruchomość stanowiąca Pani siedzibę oraz prawa i obowiązki wynikające z umów o dostawę mediów do nieruchomości oraz odbiór ścieków i nieczystości.

Umożliwi Pani jednak Nabywcy (obdarowanemu z tytułu Darowizny) korzystanie z przedmiotowej nieruchomości na podstawie stosunku prawnego użyczenia. Obecnie została zawarta umowa użyczenia przewidująca prawo Nabywcy do korzystania z części budynku położonego na nieruchomości wydzielonej pod biuro na cele działalności gospodarczej.

Ponadto nie nastąpi przeniesienie decyzji administracyjnej obejmującej zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie opróżniania zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych, bowiem nie istnieje prawna możliwość przeniesienia takiej decyzji na Nabywcę. Nabywca będzie dysponował tożsamym zezwoleniem uzyskanym we własnym imieniu i na własny rachunek.

Nabywca, jako Pani pracownik, z chwilą przejęcia Składników Majątkowych przestanie być zatrudnionym u Pani, bowiem będzie we własnym imieniu prowadził działalność przy pomocy Składników Majątkowych.

Na dzień zbycia Składników Majątkowych będzie Pani starała się nie posiadać żadnych zobowiązań ani wierzytelności wynikających z umów o świadczenie usług z Pani klientami, gdyż taka jest wola Nabywcy. Nabywca zamierza zawrzeć nowe umowy na ustalonych przez siebie warunkach. W przypadku, gdyby jakieś wierzytelności istniały w dacie zbycia Składników Majątkowych, przejdą one na Nabywcę. Podobnie, jeśli będą istniały jakieś zobowiązania, Nabywca będzie odpowiedzialny za ich wykonanie.

Nabywca (Pani syn) Składników Majątkowych zamierza kontynuować prowadzenie działalności gospodarczej prowadzonej aktualnie przez Panią w takim zakresie, w jakim jest ona prowadzona przez Panią, z wykorzystaniem Składników Majątkowych. Nabywca będzie dysponował uzyskaną we własnym imieniu stosowną decyzją administracyjną – zezwoleniem na wykonywanie działalności gospodarczej w takim zakresie, w jakim wykonuje je Pani.

Po dniu dokonania Darowizny i zbycia na jej podstawie Składników Majątkowych na Nabywcę, dokona Pani wykreślenia wpisu o prowadzonej działalności gospodarczej z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.

Zbycie Składników Majątkowych oznaczać będzie zbycie Pani całego mienia (praw rzeczowych i praw obligacyjnych) służącego prowadzonej działalności gospodarczej, za wyjątkiem nieruchomości, która pozostanie Pani własnością, lecz jest dostępna do korzystania przez Nabywcę na podstawie umowy użyczenia, a także za wyjątkiem decyzji administracyjnej oraz jednego pracownika (którym jest sam Nabywca).

Działalność gospodarcza prowadzona obecnie z wykorzystaniem Składników Majątkowych będzie w sposób nieprzerwany kontynuowana przez Pani syna (tj. przez Nabywcę) przy pomocy Składników Majątkowych.

Zasadniczym elementem Składników Majątkowych służących prowadzeniu działalności w takim zakresie jak czyni to Pani są samochody ciężarowe o specjalistycznym przeznaczeniu, w tym samochody spełniające wymogi techniczne rozporządzenia w sprawie wymagań dla pojazdów asenizacyjnych, a także posiadane przez Panią kontenery służące gromadzeniu i przewozowi odpadów i nieczystości.

Sposób zorganizowania Składników Majątkowych u Nabywcy będzie odpowiadał sposobowi ich zorganizowania u Pani, tak, aby umożliwić kontynuację Pani działalności gospodarczej.

Nabywca (Pani syn) nie będzie musiał nabywać żadnego dodatkowego mienia celem kontynuowania działalności gospodarczej w zakresie prowadzonym obecnie przez Panią, ponieważ przejmowane Składniki Majątkowe wraz z prawem korzystania z nieruchomości, która została użyczona Nabywcy przez Panią na podstawie stosunku użyczenia, są wystarczające do prowadzenia tej działalności.

Pani wątpliwości w pierwszej kolejności dotyczą wyłączenia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług darowizny Składników Majątkowych zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy.

Jak wskazano wyżej, zbycie przedsiębiorstwa ma miejsce wówczas, gdy cały majątek przedsiębiorstwa przechodzi na własność jednego nabywcy, który kontynuuje działalność gospodarczą zbywcy. O tym, czy doszło do wyodrębnienia przedsiębiorstwa, decyduje zakres zbywanego majątku, zakres praw i zobowiązań; ponadto, decydujące jest to, aby

w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami, umożliwiające kontynuowanie określonej działalności gospodarczej.

Analiza opisanego zdarzenia przyszłego oraz treści powołanych przepisów prawa, prowadzi do stwierdzenia, że planowana transakcja zbycia drogą darowizny Składników Materialnych, o których mowa we wniosku, będzie wyłączona spod zakresu ustawy na mocy art. 6 pkt 1 ustawy, jako zbycie przedsiębiorstwa.

Jak Pani wskazała, zamierza Pani na podstawie umowy darowizny zbyć Składniki Majątkowe służące wykonywanej działalności gospodarczej na rzecz syna, który obecnie jest zatrudniony przez Panią, lecz będzie kontynuował działalność gospodarczą prowadzoną obecnie przez Panią. Nabywca Składników Majątkowych (Pani syn) zamierza kontynuować prowadzenie działalności gospodarczej prowadzonej aktualnie przez Panią w takim zakresie, w jakim jest ona prowadzona przez Panią, z wykorzystaniem Składników Majątkowych. Nabywca będzie dysponował uzyskaną we własnym imieniu stosowną decyzją administracyjną – zezwoleniem na wykonywanie działalności gospodarczej w takim zakresie, w jakim wykonuje je Pani. Po dniu dokonania Darowizny i zbycia na jej podstawie Składników Majątkowych na Nabywcę, dokona Pani wykreślenia wpisu o prowadzonej działalności gospodarczej z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.

W niniejszej sprawie z czynności darowizny Składników Majątkowych wyłączona zostanie nieruchomość, jednakże będzie ona udostępniona Nabywcy do używania na podstawie umowy użyczenia, dzięki czemu Nabywca będzie mógł kontynuować działalność gospodarczą dokładnie w takim samym zakresie, w jakim prowadziła ją Pani. Nabywca (Pani syn) nie będzie musiał nabywać żadnego dodatkowego mienia celem kontynuowania działalności gospodarczej w zakresie prowadzonym obecnie przez Panią, ponieważ przejmowane Składniki Majątkowe wraz z prawem do korzystania z nieruchomości, która zostanie użyczona Nabywcy przez Panią na podstawie umowy użyczenia, będą wystarczające do prowadzenia tej działalności.

Kierując się zatem przedstawionym powyżej opisem sprawy, stwierdzić należy,  że w rozpatrywanym przypadku zostaną spełnione wszystkie wskazane powyżej przesłanki do uznania Składników Majątkowych, wchodzących w skład prowadzonej przez Panią działalności gospodarczej i mających być przedmiotem darowizny, za przedsiębiorstwo, o którym mowa w art. 55¹ Kodeksu cywilnego. Tym samym, planowana przez Panią czynność darowizny wskazanych we wniosku Składników Majątkowych na rzecz Nabywcy będzie stanowić transakcję zbycia, o której mowa w art. 6 pkt 1 ustawy i w związku z tym czynność ta nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT.

Podsumowując, planowana transakcja zbycia drogą darowizny Składników Majątkowych, o których mowa we wniosku, będzie stanowiła czynność wyłączoną z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy, jako zbycie przedsiębiorstwa.

Tym samym, Pani stanowisko w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 1 jest prawidłowe.

Pani wątpliwości dotyczą również braku obowiązku dokonania spisu, o którym mowa  w art. 14 ust. 5 ustawy oraz braku obowiązku zapłaty podatku od towarów i usług,  co do towarów wskazanych w art. 14 ust. 1 ustawy.

W myśl art. 14 ust. 1 pkt 2 ustawy:

Jak stanowi art. 14 ust. 3 ustawy:

Na mocy art. 14 ust. 4 ustawy:

Zgodnie z art. 14 ust. 5 ustawy:

Stosownie do art. 14 ust. 6 ustawy:

Według art. 14 ust. 8 ustawy:

Z cytowanego wyżej przepisu wynika, że przepis art. 14 ust. 1 pkt 2 ustawy odnosi się do towarów, będących w posiadaniu podatnika w dniu zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu, a w spisie z natury sporządzonym na podstawie art. 14 ust. 5 ustawy ujmuje się towary, które na dzień zaprzestania przez podatnika, o którym mowa w art. 15, wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu, po nabyciu nie były przedmiotem dostawy, a w stosunku do których podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Z opisu sprawy wynika, że po dniu dokonania Darowizny i zbycia na jej podstawie Składników Majątkowych na Nabywcę, dokona Pani wykreślenia wpisu o prowadzonej działalności gospodarczej z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Zbycie Składników Majątkowych oznaczać będzie zbycie Pani całego mienia (praw rzeczowych i praw obligacyjnych) służącego prowadzonej działalności gospodarczej, za wyjątkiem nieruchomości, która pozostanie Pani własnością, lecz jest dostępna do korzystania przez Nabywcę na podstawie umowy użyczenia, a także za wyjątkiem decyzji administracyjnej oraz jednego pracownika (którym jest sam Nabywca).

Mając na uwadze opis sprawy oraz przytoczone przepisy prawa stwierdzenia wymaga, że jeżeli przekazanie całego prowadzonego przez Panią przedsiębiorstwa, za wyjątkiem nieruchomości i decyzji administracyjnej, nastąpi przed zaprzestaniem działalności gospodarczej przez Panią, wówczas na dzień zaprzestania nie wystąpią towary podlegające opodatkowaniu. Zatem w związku z przeniesieniem do działalności gospodarczej Pani syna całego majątku Pani przedsiębiorstwa przed zakończeniem Pani działalności gospodarczej, nie będzie Pani zobowiązana do sporządzenia „spisu z natury” towarów, o którym mowa w art. 14 ust. 5 w związku z art. 14 ust. 6 ustawy, ponieważ na dzień zaprzestania działalności Pani przedsiębiorstwo nie będzie posiadało żadnego majątku, a zatem nie wystąpią towary podlegające opodatkowaniu i tym samym nie wystąpi obowiązek zapłaty podatku VAT z tego tytułu.

Zatem, w związku z zamierzonym wykreśleniem wpisu o prowadzonej działalności gospodarczej z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej po zbyciu Składników Majątkowych, po Pani stronie nie wystąpi obowiązek dokonania spisu, o którym mowa w art. 14 ust. 5 ustawy oraz po Pani stronie nie wystąpi również obowiązek zapłaty podatku od towarów i usług co do towarów wskazanych w art. 14 ust. 1 ustawy.

Wobec powyższego, Pani stanowisko w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 2 jest prawidłowe.

Ponadto, ma Pani wątpliwości w odniesieniu do braku obowiązku dokonania, z tytułu przekazania, korekt odliczeń podatku od towarów i usług, w myśl art. 91 ustawy.

Zasady dotyczące sposobu i terminu dokonywania korekty podatku naliczonego oraz podmiotu zobowiązanego do ich dokonania zostały określone w art. 91 ustawy.

W myśl art. 91 ust. 1 ustawy:

Stosownie natomiast do treści art. 91 ust. 2 ustawy:

Zgodnie z art. 91 ust. 3 ustawy:

W myśl natomiast art. 91 ust. 4 ustawy:

Stosownie do art. 91 ust. 5 ustawy:

Przepis art. 91 ust. 6 ustawy stanowi, że:

W myśl art. 91 ust. 7 ustawy:

Stosownie do art. 91 ust. 7a ustawy:

W oparciu o art. 91 ust. 7b ustawy:

Jak stanowi ust. 7c powołanego artykułu:

W myśl art. 91 ust. 7d ustawy:

Natomiast zgodnie z art. 91 ust. 8 ustawy:

Stosownie do art. 91 ust. 9 ustawy:

Jak wynika z treści powołanego wyżej przepisu art. 91 ust. 9 ustawy, w przypadku gdy wystąpią wskazane w art. 91 ust. 1-8 ustawy przesłanki obligujące do korekty podatku naliczonego związanego ze składnikami majątku składającymi się na zdobyte uprzednio przedsiębiorstwo lub zorganizowaną część przedsiębiorstwa, to podmiotem, który obowiązany jest dokonać korekty nie jest zbywca lecz nabywca tego przedsiębiorstwa/zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Mając na uwadze, że – jak wskazano powyżej – przedmiotem darowizny będzie przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ Kodeksu cywilnego, to w niniejszej sprawie będzie miał zastosowanie art. 91 ust. 9 ustawy. Tym samym, nie będzie ciążył na Pani obowiązek dokonania korekty podatku określonej w art. 91 ust. 1-8 ustawy, bowiem zobowiązanym do dokonania ewentualnej korekty będzie Nabywca przedsiębiorstwa.

Podsumowując, w związku z nieodpłatnym przekazaniem Składników Majątkowych, stanowiących mienie wykorzystywane przez Panią do prowadzenia działalności gospodarczej na rzecz Nabywcy, w sposób i w sytuacji opisanej we wniosku, nie wystąpi konieczność dokonania z tytułu tego przekazania, korekt odliczeń podatku od towarów i usług, w myśl art. 91 ustawy, naliczonego w miesiącu przekazania Składników Majątkowych, jak i korekt odliczeń podatku od towarów i usług dokonanych przez Panią w poprzednich okresach.

Zatem, Pani stanowisko w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 3 jest prawidłowe.

Pani wątpliwości dotyczą także konieczności udokumentowania fakturą VAT czynności darowizny Składników Majątkowych.

Kwestie dotyczące dokumentowania czynności podlegających opodatkowaniu regulują przepisy art. 106a-106q ustawy.

Zgodnie z art. 106a pkt 1a ustawy:

Jak stanowi art. 106b ust. 1 ustawy:

Na podstawie art. 106b ust. 2 ustawy:

Zgodnie z definicją zawartą w art. 2 pkt 22 ustawy:

W tym miejscu należy wskazać, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz przepisu wykonawcze do tej ustawy nie regulują kwestii dokumentowania czynności innych niż objętych ustawą o podatku od towarów i usług.

W przedmiotowej sprawie darowizna Składników Majątkowych będzie czynnością zbycia przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 6 pkt 1 ustawy i będzie wyłączona z opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Tym samym, przedmiotowa czynność darowizny nie powinna zostać udokumentowana fakturą, gdyż nie będzie stanowić sprzedaży w rozumieniu art. 2 pkt 22 ustawy.

W związku z powyższym, czynność darowizny obejmująca przekazanie Składników Majątkowych, stanowiąca czynność wyłączoną z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy, nie będzie podlegać udokumentowaniu fakturą VAT.

Tym samym, Pani stanowisko w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 4 jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji indywidualnej.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie  z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku.  W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swą aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).