Jakie są konsekwencje przedwczesnego wystawienia faktury zaliczkowej

Jeśli od wystawienia faktury zaliczkowej minęło 60 dni, a kontrahent nie wpłacił zaliczki, to może istnieć obowiązek dokonania korekt. Przedwcześnie wystawiona faktura zaliczkowa może być anulowana, gdy nie została jeszcze wprowadzona do obrotu prawnego. W przeciwnym razie należy ją skorygować „do zera”. Gdy pierwotnie wystawiona faktura nie została rozliczona w JPK, korekta zarówno u sprzedawcy, jak i u nabywcy odbywa się poza JPK.

Z ustawy o VAT wynika, że podatnicy mają możliwość wystawiania faktur do 60 dni (do końca 2021 r. było to 30 dni) przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi, przed otrzymaniem całości lub części zapłaty (art. 106i ust. 7 pkt 2 ustawy o VAT). W uproszczeniu przepis ten pozwala wystawiać faktury nawet 60 dni przed otrzymaniem zaliczki.

1. Skutki wystawienia faktury zaliczkowej wcześniej niż 60 dni przed zapłatą zaliczki

Z przepisów nie wynika, jak powinien postąpić podatnik, który wystawi fakturę wcześniej niż pozwalają na to przepisy art. 106i ust. 7 ustawy o VAT. Pojawiają się interpretacje organów podatkowych, które bezwzględnie uznają obowiązek korekty w takich przypadkach. Nie można zgodzić się z tym stanowiskiem. Jeżeli strony nadal planują zrealizowanie transakcji, której dotyczy faktura zaliczkowa, to korekta nie jest konieczna. W nieprawomocnym wyroku WSA w Poznaniu z 28 stycznia 2021 r. (sygn. akt I SA/Po 410/20) czytamy:

(…) organ błędnie wskazał na zastosowanie w sprawie art. 106j ust. 1 w zw. z art. 106i ust. 7 u.p.t.u., uznając że po upływie 30 dni [obecnie 60 dni - przyp. autora] od wystawienia faktury (bezskutecznego oczekiwania na zaliczkę) podatnik jest zobligowany do wystawienia faktury korygującej, która korygowałaby podstawę opodatkowania i kwotę podatku. Przepis art. 106j ust. 1 u.p.t.u. wyraźnie wskazuje, jakie okoliczności zobowiązują podatnika do wystawienia faktury korygującej i uzależniają to od wystąpienia sytuacji enumeratywnie wskazanych w tym przepisie. W niniejszej sprawie pierwotna faktura nie zawiera pomyłki czy błędu. W dacie jej wystawienia wskazano prawidłową, uzgodnioną między stronami umowy, kwotę zaliczki, nie popełniono również błędu co do kwoty podatku a w każdym razie tego rodzaju pomyłki nie wynikają z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego. Mając zatem na uwadze, że przepis u.p.t.u. reguluje sytuację stwierdzenia pomyłki w fakturze po jej wystawieniu, sprzeczne z tym przepisem byłoby dokonanie korekty faktury w zakresie podstawy opodatkowania i kwoty podatku w sytuacji opisanej we wniosku skarżącej.