Zatrudnianie cudzoziemców w Polsce – procedura i obowiązki pracodawcy

Wstęp

Zatrudnianie cudzoziemców w Polsce, szczególnie spoza Unii Europejskiej, jest znacznie bardziej skomplikowane i czasochłonne niż zatrudnienie Polaków.

Za cudzoziemca uważa się każdą osobę, która nie posiada polskiego obywatelstwa. Jednak cudzoziemców w zakresie zatrudnienia w Polsce trzeba podzielić na dwie grupy.

Jedną grupę stanowią obywatele Unii Europejskiej (oraz Europejskiego Obszaru Gospodarczego - EOG, czyli Islandii, Norwegii, Liechtensteinu), a także Szwajcarii. W ich przypadku mamy daleko idące ułatwienia i brak barier, jeżeli chodzi o przyjazd, pobyt i podejmowanie pracy w Polsce.

Drugą grupę stanowią obywatele państw trzecich (spoza UE i EOG). W ich przypadku procedury są dużo bardziej skomplikowane. Znacznie więcej obowiązków czeka też pracodawców. Sam przyjazd takiej osoby do Polski w większości przypadków będzie uzależniony od uzyskania wizy przez cudzoziemca.

Jednak zezwolenie na pracę nie jest wymagane w przypadku cudzoziemca spoza UE będącego obywatelem jednego ze sześciu państw sąsiadujących z Polską (dotyczy to Armenii, Białorusi, Gruzji, Mołdawii, Rosji, Ukrainy). Dotyczy to cudzoziemców wykonujących pracę, która nie jest jednocześnie pracą sezonową, przez okres nie dłuższy niż 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy, jeżeli powiatowy urząd pracy przed rozpoczęciem pracy przez cudzoziemca wpisał oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi do ewidencji oświadczeń, a praca jest wykonywana na warunkach określonych w tym oświadczeniu.

Niniejsza publikacja omawia cały proces zatrudnienia i rozliczania cudzoziemca: jego przyjazd i pobyt, podjęcie pracy (zezwolenie na pracę, procedury uproszczone), obowiązki pracodawców wobec cudzoziemców w zakresie podatków i składek ZUS.

1. Przyjazd i pobyt cudzoziemców w Polsce

1.1. Wjazd i pobyt w Polsce obywateli Unii Europejskiej

Jedną z zasad, na których opiera się Unia Europejska, jest zasada przepływu osób wewnątrz Wspólnoty. Oznacza to, że osoba mieszkająca w jednym z państw Unii Europejskiej może swobodnie przemieszczać się po terytorium Wspólnoty i przebywać na terytorium innego państwa do 3 miesięcy. Dłuższy pobyt musi być uzasadniony np. faktem wykonywania pracy. Zasadę tę wprowadza do polskich przepisów ustawa o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin wraz z aktami wykonawczymi.