Akt prawny
archiwalny
Wersja archiwalna od 2015-10-04 do 2015-10-14
Wersja archiwalna od 2015-10-04 do 2015-10-14
archiwalny
USTAWA
z dnia 5 lipca 1990 r.
Prawo o zgromadzeniach
z dnia 5 lipca 1990 r. (Dz.U. z 1990 r., Nr 51, poz. 297)
t.j. z dnia 26 marca 2013 r. (Dz.U. z 2013 r., poz. 397)
(ostatnia zmiana: Dz.U. z 2014 r., poz. 1327)
Rozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 1. [Wolność pokojowych zgromadzeń] 1. Każdy może korzystać z wolności pokojowego zgromadzania się.
2. Zgromadzeniem jest zgrupowanie co najmniej 15 [1] osób, zwołane w celu wspólnych obrad lub w celu wspólnego wyrażenia stanowiska.
Art. 2. [Ograniczenia wolności zgromadzeń] Wolność zgromadzania się podlega ograniczeniom przewidzianym jedynie przez ustawy, niezbędnym do ochrony bezpieczeństwa państwowego lub porządku publicznego oraz ochrony zdrowia lub moralności publicznej albo praw i wolności innych osób, a także ochrony Pomników Zagłady w rozumieniu ustawy z dnia 7 maja 1999 r. o ochronie terenów byłych hitlerowskich obozów zagłady (Dz. U. Nr 41, poz. 412, z późn. zm.).
Art. 3. [Prawo organizowania zgromadzeń] 1. [2] Prawo organizowania zgromadzeń przysługuje osobom mającym pełną zdolność do czynności prawnych, osobom prawnym, innym organizacjom, a także grupom osób.
2. W zgromadzeniach nie mogą uczestniczyć osoby posiadające przy sobie broń, materiały wybuchowe, wyroby pirotechniczne lub inne niebezpieczne materiały lub narzędzia.
Art. 4. [Wyłączenie stosowania przepisów ustawy] Przepisy ustawy nie dotyczą zgromadzeń:
1) organizowanych przez organy państwa lub organy samorządu terytorialnego;
2) odbywanych w ramach działalności Kościoła Katolickiego, innych kościołów oraz związków wyznaniowych;
3) (uchylony).
Rozdział 2
Postępowanie w sprawach zgromadzeń
Art. 5. [Postępowanie w sprawach dotyczących zgromadzeń] 1. Postępowanie w sprawach dotyczących zgromadzeń należy do zadań zleconych organów gminy.
2. Organem odwoławczym od decyzji wydanych w sprawach, o których mowa w ust. 1, jest wojewoda.
Art. 6. [Miejsca, w których organizowane są zgromadzenia publiczne] 1. Zgromadzenia organizowane na otwartej przestrzeni dostępnej dla nieokreślonych imiennie osób, zwane dalej „zgromadzeniami publicznymi”, wymagają uprzedniego zawiadomienia organu gminy właściwego ze względu na miejsce zgromadzenia.
2. Jeżeli zgromadzenia organizowane są w pobliżu siedzib przedstawicielstw dyplomatycznych, urzędów konsularnych, misji specjalnych i organizacji międzynarodowych korzystających z immunitetów i przywilejów dyplomatycznych, organ gminy zawiadamia właściwego komendanta policji oraz Ministerstwo Spraw Zagranicznych.
2a. Jeżeli zgromadzenie organizowane jest w pobliżu obiektów podlegających ochronie Biura Ochrony Rządu, organ gminy informuje Szefa Biura Ochrony Rządu o miejscu, dacie i przewidywanej liczbie uczestników zgromadzenia.
2b. [3] Zgromadzenia organizowane przez 2 lub większą liczbę organizatorów w tym samym czasie, w miejscach lub na trasach przejścia, które są tożsame lub w części się pokrywają, mogą się odbyć, jeżeli jest możliwe ich oddzielenie lub odbycie w taki sposób, aby ich przebieg nie zagrażał życiu lub zdrowiu ludzi albo mieniu w znacznych rozmiarach. Jeżeli oddzielenie lub odbycie zgromadzeń nie jest możliwe, stosuje się art. 7a.
3. Rada gminy może określić miejsca, w których organizowanie zgromadzeń publicznych nie wymaga zawiadomienia.
Art. 7. [Zawiadomienie o zgromadzeniu] 1. [4] Organizator zgromadzenia publicznego zawiadamia organ gminy w taki sposób, aby wiadomość o zgromadzeniu dotarła nie później niż na 3 dni robocze, a najwcześniej 30 dni przed datą zgromadzenia.
2. Zawiadomienie powinno zawierać następujące dane:
1) imię, nazwisko, datę urodzenia i adres organizatora oraz nazwę i adres osoby prawnej lub innej organizacji, jeżeli w jej imieniu organizuje on zgromadzenie;
1a) imię, nazwisko, datę urodzenia, zdjęcie i adres przewodniczącego zgromadzenia;
2) cel i program oraz język, w którym będą porozumiewać się uczestnicy zgromadzenia;
3) [5] miejsce i datę, godzinę rozpoczęcia, czas trwania, przewidywaną liczbę uczestników, a w przypadku gdy planowane jest przejście uczestników zgromadzenia także trasę przejścia ze wskazaniem miejsca jego rozpoczęcia i zakończenia;
4) określenie planowanych przez organizatora środków służących zapewnieniu pokojowego przebiegu zgromadzenia oraz środków, o których dostarczenie zwraca się do organu gminy.
Art. 7a. [Wezwanie do dokonania zmiany czasu lub miejsca zgromadzenia albo trasy przejścia uczestników] [6] 1. Jeżeli w tym samym czasie i miejscu lub na trasie przejścia, które są tożsame lub w części się pokrywają, zgłoszonych zostało 2 lub więcej zgromadzeń i nie jest możliwe ich oddzielenie lub odbycie w taki sposób, aby ich przebieg nie zagrażał życiu lub zdrowiu ludzi albo mieniu w znacznych rozmiarach, organ gminy niezwłocznie wzywa organizatora zgromadzenia zgłoszonego później [7] do dokonania zmiany czasu lub miejsca zgromadzenia albo trasy przejścia uczestników.
2. Do wezwania organ gminy załącza informacje na temat czasu i miejsca przejścia wcześniej zgłoszonego [8] zgromadzenia lub zgromadzeń.
3. Organizator, o którym mowa w ust. 1, dokonuje zmiany czasu lub miejsca zgromadzenia albo trasy przejścia uczestników w taki sposób, aby informacja o zmianie dotarła do organu gminy nie później niż na 2 dni przed datą zgromadzenia.
Art. 8. [Zakaz zgromadzenia publicznego] 1. Organ gminy zakazuje zgromadzenia publicznego, jeżeli:
1) jego cel lub odbycie sprzeciwiają się niniejszej ustawie lub naruszają przepisy ustaw karnych;
2) odbycie zgromadzenia może zagrażać życiu lub zdrowiu ludzi albo mieniu w znacznych rozmiarach.
2. (utracił moc).
Art. 9. [Decyzja o zakazie zgromadzenia publicznego] 1. [9] Decyzję o zakazie zgromadzenia publicznego doręcza się organizatorowi na piśmie lub za pomocą środków komunikacji elektronicznej w terminie 3 dni od dnia zawiadomienia, nie później jednak niż na 24 godziny przed datą zgromadzenia. Jednocześnie kopię tej decyzji wraz z aktami sprawy otrzymuje wojewoda.
2. Odwołanie wnosi się bezpośrednio do wojewody w terminie 24 godzin od otrzymania decyzji, o której mowa w ust. 1.
3. Wniesienie odwołania nie wstrzymuje wykonania decyzji.
4. [10] Wojewoda rozpatruje odwołanie w ciągu 24 godzin od jego otrzymania.
5. Decyzję wydaną w wyniku rozpatrzenia odwołania organizatorowi doręcza się niezwłocznie na piśmie lub za pomocą środków komunikacji elektronicznej.
Art. 10. [Przewodniczący zgromadzenia] 1. Zgromadzenie publiczne powinno mieć przewodniczącego, który otwiera zgromadzenie, kieruje jego przebiegiem oraz zamyka zgromadzenie.
2. Przewodniczącym jest organizator zgromadzenia, chyba że inna osoba zgodzi się, w formie pisemnej, na przekazanie jej obowiązków przewodniczącego. Zgoda stanowi załącznik do zawiadomienia, o którym mowa w art. 7.
3. [11] Przewodniczący odpowiada za zgodny z przepisami prawa przebieg zgromadzenia oraz jest obowiązany do przeprowadzenia go w taki sposób, aby zapobiec powstaniu szkód z winy uczestników zgromadzenia, i podejmuje w tym celu przewidziane w ustawie środki.
3a. W trakcie trwania zgromadzenia jego przewodniczący jest obowiązany do nieprzerwanego posiadania elementów wyróżniających, w tym identyfikatora zawierającego:
1) określenie funkcji jako przewodniczącego zgromadzenia;
2) zdjęcie przewodniczącego zgromadzenia;
3) imię i nazwisko przewodniczącego zgromadzenia;
4) podpis właściwego przedstawiciela organu gminy;
5) pieczęć organu gminy.
3b. Organ gminy wyposaża przewodniczącego w identyfikator, o którym mowa w ust. 3a.
4. [12] Przewodniczący żąda opuszczenia zgromadzenia przez osobę, która swoim zachowaniem narusza przepisy ustawy albo uniemożliwia lub usiłuje udaremnić zgromadzenie. W razie niepodporządkowania się żądaniu, przewodniczący zwraca się o pomoc do policji lub straży miejskiej.
5. Jeżeli uczestnicy zgromadzenia nie podporządkują się zarządzeniom przewodniczącego wydanym w wykonaniu jego obowiązków lub gdy przebieg zgromadzenia sprzeciwia się niniejszej ustawie albo narusza przepisy ustaw karnych, przewodniczący rozwiązuje zgromadzenie.
6. Z chwilą rozwiązania lub zamknięcia zgromadzenia jego uczestnicy są obowiązani bez nieuzasadnionej zwłoki opuścić miejsce, w którym odbywało się zgromadzenie.
Art. 11. [Delegowani przedstawiciele organu gminy] 1. Organ gminy może delegować na zgromadzenie swoich przedstawicieli, jeżeli jednak przewidywana liczba uczestników jest większa niż 500 lub jeżeli istnieje niebezpieczeństwo naruszenia porządku publicznego w trakcie trwania zgromadzenia, delegowanie przedstawicieli jest obowiązkowe.
2. Organ gminy zapewnia w miarę potrzeby i możliwości ochronę policyjną w trybie przepisów ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. z 2011 r. Nr 287, poz. 1687, z późn. zm.), służącą stosownemu przebiegowi zgromadzenia.
3. Delegowani przedstawiciele organu gminy, przybywając na zgromadzenie, są obowiązani okazać swoje upoważnienia przewodniczącemu zgromadzenia.
Art. 12. [Rozwiązanie zgromadzenia] 1. Zgromadzenie może być rozwiązane przez przedstawiciela organu gminy, jeżeli jego przebieg zagraża życiu lub zdrowiu ludzi albo mieniu w znacznych rozmiarach lub gdy narusza przepisy niniejszej ustawy albo przepisy ustaw karnych, a przewodniczący, uprzedzony o konieczności rozwiązania zgromadzenia, wzbrania się to uczynić.
2. [13] Rozwiązanie zgromadzenia przez przedstawiciela organu gminy na podstawie ust. 1 następuje przez wydanie decyzji ustnej podlegającej natychmiastowemu wykonaniu, poprzedzonej trzykrotnym ostrzeżeniem uczestników zgromadzenia o możliwości jego rozwiązania, a następnie ogłoszonej przewodniczącemu lub w przypadku niemożności skontaktowania się z przewodniczącym – ogłoszonej publicznie uczestnikom zgromadzenia. Decyzję tę doręcza się organizatorowi na piśmie w terminie 72 godzin od jej podjęcia.
3. Organizatorowi oraz uczestnikowi zgromadzenia przysługuje prawo odwołania się od decyzji w sprawie rozwiązania zgromadzenia w terminie 3 dni od dnia rozwiązania zgromadzenia; przepis art. 9 ust. 5 stosuje się odpowiednio.
Art. 13. [Skarga w sprawach zgromadzeń] Skargi na decyzje w sprawach zgromadzeń wnosi się bezpośrednio do sądu administracyjnego w terminie 3 dni od dnia doręczenia decyzji, a sąd wyznacza rozprawę nie później niż w terminie 7 dni od dnia wniesienia do niego skargi, chyba że zachodzą przeszkody formalne.
Rozdział 2a
Przepisy karne
Art. 13a. [Odpowiedzialność przewodniczącego zgromadzenia za umyślne niepodjęcie środków] [14] Kto przewodnicząc zgromadzeniu umyślnie nie podejmuje środków przewidzianych w art. 10 ust. 4 lub 5,
podlega karze grzywny.
Art. 13b. [Odpowiedzialność za niewykonywanie żądań przewodniczącego] Kto nie wykonuje żądania przewodniczącego, wydanego na podstawie art. 10 ust. 4 albo nie podporządkowuje się zarządzeniu przewodniczącego, wydanemu w wykonywaniu jego obowiązków na podstawie art. 10 ust. 5,
podlega karze grzywny.
Art. 13c. [Stosowanie przepisów ustawy - Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia] Orzekanie w sprawach o czyny określone w art. 13a i art. 13b następuje na podstawie przepisów ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz. U. z 2013 r. poz. 395).
Rozdział 3
Zmiany w przepisach obowiązujących, przepisy przejściowe i końcowe
Art. 14.(pominięty).
Art. 18. [Przepisy uchylone] Traci moc ustawa z dnia 29 marca 1962 r. o zgromadzeniach (Dz. U. Nr 20, poz. 89, z 1971 r. Nr 12, poz. 115, z 1982 r. Nr 14, poz. 113, z 1985 r. Nr 36, poz. 167 oraz z 1989 r. Nr 20, poz. 104 i Nr 29, poz. 154).
Art. 19. [Wejście w życie] Ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.
[1] Na podstawie pkt 1 wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 18 września 2014 r. (Dz.U. poz. 1327) art. 1 ust. 2 w części zawierającej wyrażenie „co najmniej 15”, jest niezgodny z art. 57 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP. Art. 1 ust. 2 w ww. części utracił moc 3 października 2014 r.
[2] Na podstawie pkt 2 wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 18 września 2014 r. (Dz.U. poz. 1327) art. 3 ust. 1 w zakresie, w jakim wyłącza prawo organizowania zgromadzenia przez osoby nieposiadające pełnej zdolności do czynności prawnych, jest zgodny z art. 57 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP, art. 29 lit. a Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych, sporządzonej w Nowym Jorku dnia 13 grudnia 2006 r. (Dz. U. z 2012 r. poz. 1169) oraz art. 15 Konwencji o prawach dziecka, przyjętej przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 r. (Dz.U. z 1991 r. Nr 120, poz. 526, z późn. zm.).
[3] Na podstawie pkt 5 i 6 wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 18 września 2014 r. (Dz.U. poz. 1327) art. 6 ust. 2b nie jest niezgodny z art. 20 Konstytucji RP oraz jest zgodny z art. 32, art. 57 w związku z art. 31 ust. 3 i art. 78 Konstytucji RP, art. 11 i art. 13 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (Dz.U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284, z późn. zm.) oraz art. 21 Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych (Dz.U. z 1977 r. Nr 38, poz. 167).
[4] Na podstawie pkt 3 wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 18 września 2014 r. (Dz.U. poz. 1327) art. 7 ust. 1 w zakresie, w jakim określa obowiązek zawiadomienia organu gminy o zgromadzeniu nie później niż na 3 dni robocze przed datą zgromadzenia, jest niezgodny z art. 57 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP. Art. 7 ust. 1 w ww. zakresie utracił moc 4 października 2015 r.
Na podstawie pkt 5 wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 18 września 2014 r. (Dz.U. poz. 1327) art. 7 ust. 1 nie jest niezgodny z art. 20 Konstytucji RP.
[5] Na podstawie pkt 4 i 5 wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 18 września 2014 r. (Dz.U. poz. 1327) art. 7 ust. 2 pkt 3 w zakresie, w jakim w zawiadomieniu o zgromadzeniu publicznym nakazuje podać informację o czasie trwania zgromadzenia, jest zgodny z art. 57 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP, art. 11 i art. 13 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, sporządzonej w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r., zmienionej następnie Protokołami nr 3, 5 i 8 oraz uzupełnionej Protokołem nr 2 (Dz.U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284, z późn. zm.) oraz art. 21 Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych, otwartego do podpisu w Nowym Jorku dnia 19 grudnia 1966 r. (Dz.U. z 1977 r. Nr 38, poz. 167) oraz nie jest niezgodny z art. 20 Konstytucji RP.
[6] Na podstawie pkt 5 i 6 wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 18 września 2014 r. (Dz.U. poz. 1327) art. 7a nie jest niezgodny z art. 20 Konstytucji RP oraz jest zgodny z art. 32, art. 57 w związku z art. 31 ust. 3 i art. 78 Konstytucji RP, art. 11 i art. 13 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (Dz.U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284, z późn. zm.) oraz art. 21 Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych (Dz.U. z 1977 r. Nr 38, poz. 167).
[7] Na podstawie pkt 7 wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 18 września 2014 r. (Dz.U. poz. 1327) art. 7a ust. 1 w części zawierającej wyrażenie „zgłoszonego później”, jest niezgodny z art. 2 Konstytucji RP. Art. 7a ust. 1 w ww. części utracił moc 4 października 2015 r.
[8] Na podstawie pkt 8 wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 18 września 2014 r. (Dz.U. poz. 1327) art. 7a ust. 2 w części zawierającej wyrażenie „wcześniej zgłoszonego”, jest niezgodny z art. 2 Konstytucji RP. Art. 7a ust. 2 w ww. części utracił moc 4 października 2015 r.
[9] Na podstawie pkt 5 wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 18 września 2014 r. (Dz.U. poz. 1327) art. 9 ust. 1 nie jest niezgodny z art. 20 Konstytucji RP.
Na podstawie pkt 10 wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 18 września 2014 r. (Dz.U. poz. 1327) art. 9 ust. 1 w zakresie określonych tam terminów podjęcia działań przez organy władzy publicznej, jest niezgodny z art. 78 w związku z art. 57 Konstytucji RP. Art. 9 ust. 1 w ww. zakresie utracił moc 4 października 2015 r.
[10] Na podstawie pkt 10 wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 18 września 2014 r. (Dz.U. poz. 1327) art. 9 ust. 4 w zakresie określonych tam terminów podjęcia działań przez organy władzy publicznej, jest niezgodny z art. 78 w związku z art. 57 Konstytucji RP. Art. 9 ust. 4 w ww. zakresie utracił moc 4 października 2015 r.
[11] Na podstawie pkt 5 i 11 wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 18 września 2014 r. (Dz.U. poz. 1327) art. 10 ust. 3 nie jest niezgodny z art. 20 Konstytucji RP oraz rozumiany jako niestanowiący podstawy do odpowiedzialności majątkowej przewodniczącego zgromadzenia za szkody powstałe z winy uczestników zgromadzenia, jest zgodny z art. 2 oraz art. 57 Konstytucji RP.
[12] Na podstawie pkt 5 i 12 wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 18 września 2014 r. (Dz.U. poz. 1327) art. 10 ust. 4 nie jest niezgodny z art. 20 Konstytucji RP oraz jest zgodny z art. 57 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP, art. 11 i art. 13 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (Dz.U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284, z późn. zm.) oraz art. 21 Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych (Dz.U. z 1977 r. Nr 38, poz. 167).
[13] Na podstawie pkt 5 i 13 wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 18 września 2014 r. (Dz.U. poz. 1327) art. 12 ust. 2 nie jest niezgodny z art. 20 Konstytucji RP oraz jest zgodny z art. 57 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP, art. 11 i art. 13 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (Dz.U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284, z późn. zm.) oraz art. 21 Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych (Dz.U. z 1977 r. Nr 38, poz. 167).
[14] Na podstawie pkt 5 i 14 wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 18 września 2014 r. (Dz.U. poz. 1327) art. 13a nie jest niezgodny z art. 20 Konstytucji RP oraz jest zgodny z art. 2, art. 57 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP, art. 11 i art. 13 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (Dz.U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284, z późn. zm.) oraz art. 21 Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych (Dz.U. z 1977 r. Nr 38, poz. 167).
